اصطلاحات رایج در بازار ارزهای دیجیتال

اصطلاحات رایج در بازار ارزهای دیجیتال واژگانی تخصصی هستند که برای درک ساختار، عملکرد، و نوسانات این بازار ضروری اند. این واژه ها شامل مفاهیم پایه بلاکچین، انواع ارزهای دیجیتال، مکانیسم های استخراج، روش های نگهداری امن، ابزارهای معاملاتی و روندهای بازار می شوند. شناخت این اصطلاحات به شما کمک می کند تا در این دنیای مالی نوین، آگاهانه و مطمئن گام بردارید و از فرصت های آن بهره مند شوید.

دنیای ارزهای دیجیتال، با سرعت سرسام آور خود، مفاهیم و واژگان تخصصی فراوانی را به وجود آورده است. برای هر کسی که قصد دارد در این حوزه فعالیت کند، چه به عنوان سرمایه گذار، تریدر یا حتی یک علاقه مند به فناوری، آشنایی با این اصطلاحات یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. تصور کنید بدون نقشه وارد شهری غریب شوید؛ در بازار کریپتو نیز بدون شناخت اصطلاحات، ممکن است در دریای اطلاعات و اخبار سردرگم شده و حتی متحمل ضررهای مالی شوید. این مقاله به عنوان یک مرجع جامع و کامل، بیش از ۱۰۰ اصطلاح کلیدی در بازار ارزهای دیجیتال را پوشش می دهد و با زبانی ساده و فنی، به شما کمک می کند تا مانند یک حرفه ای، در این میدان پرنوسان حرکت کنید.

چرا یادگیری اصطلاحات ارز دیجیتال برای هر فعال بازار ضروری است؟

بازار ارزهای دیجیتال مانند هر حوزه تخصصی دیگری، زبان خاص خود را دارد. بدون تسلط بر این زبان، درک تحلیل ها، اخبار، و فرصت های سرمایه گذاری عملاً غیرممکن است. این عدم آگاهی می تواند به تصمیم گیری های نادرست و از دست دادن سرمایه منجر شود. شناخت اصطلاحات نه تنها به شما کمک می کند تا بهتر درک کنید چه اتفاقی در حال رخ دادن است، بلکه ابزاری قدرتمند برای تصمیم گیری آگاهانه و هوشمندانه در اختیار شما قرار می دهد.

یکی از مهمترین دلایل یادگیری اصطلاحات، افزایش توانایی شما در تحلیل و درک عمیق تر بازار است. زمانی که با مفاهیم فنی و اقتصادی پشت پروژه ها آشنا باشید، می توانید ارزش واقعی آن ها را سنجیده و سرمایه گذاری های بهتری انجام دهید. همچنین، بازار کریپتو مملو از طرح های کلاهبرداری است که اغلب با استفاده از اصطلاحات مبهم و وعده های فریبنده، افراد ناآگاه را جذب می کنند. با دانش کافی، به راحتی می توانید این طرح ها را شناسایی کرده و از سرمایه خود محافظت کنید. علاوه بر این، شناخت اصطلاحات به شما امکان می دهد تا به طور فعال در جوامع آنلاین و بحث های مربوط به ارزهای دیجیتال شرکت کنید و از تجربیات دیگران نیز بهره مند شوید.

اصطلاحات پایه و اساسی بلاکچین و کریپتو

پیش از ورود به جزئیات پیچیده تر، ابتدا لازم است با ستون های اصلی دنیای ارزهای دیجیتال آشنا شویم. این اصطلاحات، الفبای ورود به این بازار هستند و درک آن ها برای هر تازه وارد ضروری است.

بلاکچین (Blockchain)

بلاکچین (Blockchain) یک فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) است که اطلاعات را به صورت بلوک های رمزنگاری شده ذخیره می کند. هر بلوک شامل مجموعه ای از تراکنش ها است که پس از تأیید، به بلوک قبلی متصل می شود و یک زنجیره را تشکیل می دهد. ویژگی اصلی بلاکچین، تمرکززدایی و تغییرناپذیری آن است، به این معنا که هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی کند و داده های ثبت شده قابل تغییر نیستند. این ویژگی ها امنیت و شفافیت بالایی را فراهم می آورند و زیربنای عملکرد بسیاری از ارزهای دیجیتال هستند.

کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)

کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) یا همان ارز دیجیتال، نوعی پول دیجیتال یا مجازی است که با استفاده از رمزنگاری (cryptography) ایمن می شود و کنترل مرکزی ندارد. این ارزها بر پایه فناوری بلاکچین ساخته شده اند و معاملات آن ها به صورت همتا به همتا (Peer-to-Peer) انجام می شود. بیت کوین اولین و شناخته شده ترین کریپتوکارنسی است، اما هزاران ارز دیجیتال دیگر نیز وجود دارند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

غیرمتمرکز (Decentralized)

غیرمتمرکز (Decentralized) به این معناست که هیچ قدرت یا مرجع مرکزی واحدی، کنترل یک سیستم یا شبکه را در دست ندارد. در یک سیستم غیرمتمرکز مانند بلاکچین، قدرت و تصمیم گیری بین تمام شرکت کنندگان شبکه توزیع شده است. این ویژگی باعث افزایش مقاومت در برابر سانسور، حملات سایبری و دستکاری می شود، زیرا برای از کار انداختن سیستم باید تمام گره ها (Nodes) را تحت کنترل درآورد.

همتا-به-همتا (Peer-to-Peer / P2P)

همتا-به-همتا (Peer-to-Peer / P2P) مدلی از شبکه یا سیستم است که در آن کاربران می توانند مستقیماً و بدون نیاز به واسطه مرکزی، با یکدیگر تعامل داشته باشند. در دنیای ارزهای دیجیتال، این مفهوم به معنای انتقال مستقیم وجوه یا اطلاعات بین دو کاربر است. برای مثال، وقتی بیت کوین از کیف پول یک نفر به کیف پول دیگری ارسال می شود، این تراکنش مستقیماً بین این دو همتا و بدون دخالت بانک یا نهاد واسطه انجام می پذیرد.

دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology / DLT)

دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology / DLT) فناوری ای است که امکان ثبت و اشتراک گذاری اطلاعات تراکنش ها را به صورت همزمان در چندین مکان و توسط چندین کاربر فراهم می کند. بلاکچین نمونه ای از DLT است، اما DLT می تواند شامل انواع دیگری از ساختارهای داده ای نیز باشد. هدف اصلی DLT، افزایش شفافیت، امنیت و کارایی با حذف نیاز به یک مرجع مرکزی برای نگهداری سوابق است. تمام شرکت کنندگان می توانند به نسخه ای از دفتر کل دسترسی داشته باشند و تغییرات تنها پس از تأیید اکثریت اعضا اعمال می شوند.

قرارداد هوشمند (Smart Contract)

قرارداد هوشمند (Smart Contract) برنامه ای خوداجرا و خودکار است که شرایط توافق نامه بین خریدار و فروشنده مستقیماً در کدهای آن نوشته شده و بر روی بلاکچین ذخیره می شود. این قراردادها پس از برآورده شدن شرایط از پیش تعیین شده، به طور خودکار اجرا می شوند و نیاز به واسطه را از بین می برند. اتریوم پیشگام استفاده از قراردادهای هوشمند بود و کاربردهای گسترده ای در حوزه هایی مانند دیفای (DeFi) و NFT ها پیدا کرده اند.

توکن (Token)

توکن (Token) یک دارایی دیجیتال است که بر روی بلاکچین موجود (معمولاً بلاکچین هایی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند مانند اتریوم) ساخته می شود. برخلاف کوین ها که بلاکچین مستقل خود را دارند، توکن ها از زیرساخت بلاکچین دیگری استفاده می کنند. توکن ها کاربردهای بسیار متنوعی دارند:

• توکن های کاربردی (Utility Tokens): این توکن ها به کاربران امکان دسترسی به خدمات یا قابلیت های خاصی در یک اکوسیستم غیرمتمرکز را می دهند. برای مثال، توکن هایی که برای پرداخت هزینه های گس در یک پلتفرم یا دسترسی به فضای ذخیره سازی ابری استفاده می شوند.
• توکن های امنیتی (Security Tokens): نماینده مالکیت یک دارایی واقعی (مانند سهام شرکت، املاک و مستغلات یا اوراق قرضه) هستند و تحت قوانین اوراق بهادار قرار می گیرند.
• توکن های حاکمیتی (Governance Tokens): به دارندگان خود حق رأی در تصمیم گیری های مربوط به آینده یک پروژه یا پروتکل را می دهند.

کوین (Coin)

کوین (Coin) یک ارز دیجیتال است که دارای بلاکچین مستقل و بومی خود است. هدف اصلی کوین ها معمولاً به عنوان یک وسیله مبادله، ذخیره ارزش یا واحد حساب در بلاکچین خودشان است. بیت کوین، اتریوم (که اتریوم خود دارای بلاکچین است و توکن های زیادی روی آن ساخته می شوند)، لایت کوین و کاردانو نمونه هایی از کوین ها هستند. تفاوت اصلی آن با توکن این است که کوین ها برای عملکرد خود به بلاکچین دیگری وابسته نیستند.

آلت کوین (Altcoin)

آلت کوین (Altcoin) مخفف Alternative Coin به معنای کوین جایگزین است. این اصطلاح برای توصیف تمامی ارزهای دیجیتال به جز بیت کوین به کار می رود. آلت کوین ها اغلب با هدف بهبود یا ارائه قابلیت های جدیدی نسبت به بیت کوین ایجاد شده اند، مانند سرعت بالاتر تراکنش ها، حریم خصوصی بیشتر یا پشتیبانی از قراردادهای هوشمند. اتریوم، ریپل، لایت کوین و سولانا همگی در دسته آلت کوین ها قرار می گیرند.

فاندامنتال (Fundamental)

فاندامنتال (Fundamental) در بازار ارزهای دیجیتال به تحلیل عوامل اساسی و زیربنایی یک پروژه یا کوین اشاره دارد که می تواند بر ارزش بلندمدت آن تأثیر بگذارد. این تحلیل شامل بررسی تیم توسعه دهنده، فناوری، کاربرد، نقشه راه، رقبا، مدل اقتصادی (توکنومیکس) و پذیرش بازار می شود. تحلیل فاندامنتال به سرمایه گذاران کمک می کند تا ارزش ذاتی یک دارایی را فراتر از نوسانات کوتاه مدت قیمت، درک کنند.

پول فیات (Fiat Currency)

پول فیات (Fiat Currency) به پول رایج و قانونی ای گفته می شود که توسط دولت ها صادر و کنترل می شود و ارزش آن به پشتوانه طلا یا کالاهای فیزیکی دیگر نیست، بلکه به اعتماد مردم به دولت صادرکننده آن بستگی دارد. دلار آمریکا، یورو و ریال ایران نمونه هایی از پول فیات هستند. در بازار ارزهای دیجیتال، اغلب کریپتوکارنسی ها در برابر پول فیات (مانند USDT در برابر دلار آمریکا) معامله می شوند.

استیبل کوین (Stablecoin)

استیبل کوین (Stablecoin) نوعی ارز دیجیتال است که برای حفظ ارزش ثابت در برابر یک دارایی باثبات تر، مانند پول فیات (معمولاً دلار آمریکا) یا طلا، طراحی شده است. هدف از استیبل کوین ها، کاهش نوسانات شدید قیمتی است که در سایر ارزهای دیجیتال رایج است. USDT، USDC و BUSD نمونه های معروفی از استیبل کوین ها هستند که ارزش هر واحد آن ها تقریباً معادل یک دلار آمریکاست. این ارزها ابزاری مهم برای تریدرها هستند تا در زمان نوسانات شدید بازار، سرمایه خود را حفظ کنند.

هش (Hash)

هش (Hash) نتیجه یک تابع ریاضی است که هرگونه داده ای با هر اندازه ای را به یک خروجی با طول ثابت و منحصر به فرد تبدیل می کند. این فرآیند رمزنگاری یک طرفه است؛ یعنی از هش نمی توان به داده اصلی رسید. در بلاکچین، هش برای ایمن سازی اطلاعات تراکنش ها و اتصال بلوک ها به یکدیگر استفاده می شود. هر بلوک شامل هش بلوک قبلی است که امنیت زنجیره را تضمین می کند.

تراکنش (Transaction)

تراکنش (Transaction) در دنیای ارزهای دیجیتال به عملیات انتقال دارایی از یک کیف پول به کیف پول دیگر اطلاق می شود. هر تراکنش شامل اطلاعاتی مانند فرستنده، گیرنده، مقدار ارز و کارمزد است. پس از ارسال، تراکنش به شبکه بلاکچین ارسال شده و توسط ماینرها یا اعتبارسنج ها تأیید و در یک بلوک جدید ثبت می شود. هر تراکنش یک شناسه منحصر به فرد به نام TxID دارد.

شناخت دقیق اصطلاحات پایه در بازار ارزهای دیجیتال، اولین گام برای حرکت مطمئن و آگاهانه در این فضای پر از پتانسیل است. این واژگان نه تنها ابزاری برای درک اخبار و تحلیل ها هستند، بلکه دروازه ای به سوی فرصت های جدید و نوآورانه در اقتصاد دیجیتال محسوب می شوند.

اصطلاحات مربوط به مکانیسم اجماع و استخراج

بسیاری از ارزهای دیجیتال برای تأیید تراکنش ها و افزودن بلوک های جدید به بلاکچین، از مکانیسم های خاصی استفاده می کنند که به آن ها مکانیسم اجماع گفته می شود. این فرآیند اغلب با استخراج (Mining) یا استیکینگ (Staking) همراه است.

مکانیسم اجماع (Consensus Mechanism)

مکانیسم اجماع (Consensus Mechanism) مجموعه قوانینی است که توسط آن تمام گره ها در یک شبکه بلاکچین بر سر صحت تراکنش ها و ترتیب بلوک های جدید به توافق می رسند. هدف از این مکانیسم، اطمینان از یکپارچگی و امنیت شبکه غیرمتمرکز است، بدون نیاز به اعتماد به یک مرجع مرکزی. Proof of Work (PoW) و Proof of Stake (PoS) دو نمونه رایج از مکانیسم های اجماع هستند.

اثبات کار (Proof of Work / PoW)

اثبات کار (Proof of Work / PoW) یک مکانیسم اجماع است که در آن شرکت کنندگان (ماینرها) برای حل پازل های پیچیده محاسباتی با یکدیگر رقابت می کنند. اولین ماینری که این پازل را حل کند، بلوک جدید را به بلاکچین اضافه کرده و پاداش دریافت می کند. این فرآیند نیاز به توان محاسباتی و مصرف انرژی قابل توجهی دارد. بیت کوین و لایت کوین از این مکانیسم استفاده می کنند. مزیت اصلی PoW، امنیت بسیار بالا و مقاومت در برابر حملات است، اما مصرف بالای انرژی و سرعت پایین تر تراکنش ها از معایب آن به شمار می روند.

اثبات سهام (Proof of Stake / PoS)

اثبات سهام (Proof of Stake / PoS) مکانیسم اجماع دیگری است که در آن، اعتبارسنج ها (Validator) بر اساس میزان ارز دیجیتالی که در شبکه استیک (قفل) کرده اند، برای تأیید تراکنش ها و ایجاد بلوک های جدید انتخاب می شوند. هر چه میزان سهام یک اعتبارسنج بیشتر باشد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن و دریافت پاداش دارد. اتریوم ۲.۰ و کاردانو از PoS استفاده می کنند. PoS مصرف انرژی کمتری دارد و مقیاس پذیری بالاتری را ارائه می دهد، اما در مورد تمرکززدایی آن گاهی اوقات بحث هایی وجود دارد.

اثبات اختیار (Proof of Authority / PoA)

اثبات اختیار (Proof of Authority / PoA) نوعی مکانیسم اجماع است که در آن، اعتبارسنج ها هویت های شناخته شده ای هستند که پیشاپیش برای تأیید بلوک ها انتخاب شده اند. این مکانیسم معمولاً در شبکه های بلاکچین خصوصی یا کنسرسیومی استفاده می شود، جایی که اعتماد بین اعتبارسنج ها وجود دارد. PoA سرعت بالایی در پردازش تراکنش ها دارد و نیاز به توان محاسباتی کمتری دارد، اما از نظر تمرکززدایی، سطح پایین تری نسبت به PoW یا PoS ارائه می دهد.

هاوینگ (Halving)

هاوینگ (Halving) فرآیندی از پیش برنامه ریزی شده در پروتکل برخی ارزهای دیجیتال (مانند بیت کوین) است که طی آن، پاداش استخراج بلوک ها به نصف کاهش می یابد. این رویداد تقریباً هر چهار سال یک بار (یا پس از استخراج تعداد مشخصی بلوک) رخ می دهد و با کاهش عرضه توکن های جدید، تأثیر قابل توجهی بر قیمت آن ارز دیجیتال در بلندمدت دارد. هدف از هاوینگ، کنترل تورم و حفظ ارزش دارایی است.

ماینینگ (Mining)

ماینینگ (Mining) یا استخراج، فرآیند تأیید تراکنش ها و افزودن آن ها به بلاکچین از طریق حل مسائل پیچیده محاسباتی است. ماینرها با استفاده از سخت افزارهای قدرتمند، سعی در پیدا کردن هش صحیح برای یک بلوک جدید دارند. اولین ماینری که موفق شود، بلوک را به شبکه اضافه کرده و به عنوان پاداش، ارز دیجیتال (Block Reward) و کارمزدهای تراکنش را دریافت می کند. این فرآیند برای امنیت شبکه های PoW حیاتی است.

هش ریت (Hash Rate)

هش ریت (Hash Rate) به سرعت و قدرت کلی شبکه ماینینگ یک ارز دیجیتال (مانند بیت کوین) اشاره دارد که با آن می تواند عملیات رمزنگاری را انجام دهد. این معیار، تعداد توابع هش پردازش شده در هر ثانیه را نشان می دهد (برحسب Hash/s، kH/s، MH/s، GH/s، TH/s و PH/s). هش ریت بالاتر به معنای امنیت بیشتر شبکه و مقاومت بالاتر در برابر حملات ۵۱ درصدی است، زیرا به قدرت محاسباتی بیشتری برای کنترل اکثریت شبکه نیاز دارد.

استخر استخراج (Mining Pool)

استخر استخراج (Mining Pool) گروهی از ماینرها هستند که قدرت محاسباتی خود را با یکدیگر ترکیب می کنند تا شانس یافتن بلوک جدید و دریافت پاداش را افزایش دهند. پاداش به دست آمده سپس بین اعضای استخر، متناسب با سهم هر یک از قدرت هش (Hash Rate) که به اشتراک گذاشته اند، تقسیم می شود. این روش به ماینرهای کوچکتر امکان می دهد تا درآمد منظم تری داشته باشند، حتی اگر به تنهایی نتوانند به سرعت بلوک پیدا کنند.

سختی (Difficulty)

سختی (Difficulty) پارامتری در شبکه های بلاکچین است که میزان دشواری حل پازل های محاسباتی برای استخراج یک بلوک جدید را تعیین می کند. این پارامتر به صورت خودکار تنظیم می شود تا نرخ تولید بلوک ها را ثابت نگه دارد، حتی اگر هش ریت کلی شبکه تغییر کند. برای مثال، در بیت کوین، سختی به گونه ای تنظیم می شود که به طور متوسط هر ۱۰ دقیقه یک بلوک جدید پیدا شود. سختی بالاتر به معنای نیاز به قدرت محاسباتی بیشتر برای ماینینگ است.

دستگاه ASIC

دستگاه ASIC (Application-Specific Integrated Circuit) نوعی سخت افزار کامپیوتری اختصاصی است که منحصراً برای انجام محاسبات پیچیده مورد نیاز برای استخراج یک ارز دیجیتال خاص طراحی شده است. این دستگاه ها نسبت به CPU ها و GPU ها، بسیار کارآمدتر و قدرتمندتر هستند و به همین دلیل، در عملیات ماینینگ در مقیاس بزرگ، به طور گسترده ای استفاده می شوند. برای مثال، یک ASIC برای استخراج بیت کوین، فقط قادر به انجام محاسبات مربوط به الگوریتم SHA-256 است.

مزرعه استخراج (Mining Farm)

مزرعه استخراج (Mining Farm) به یک مرکز بزرگ و متشکل از تعداد زیادی دستگاه ASIC یا GPU گفته می شود که به طور اختصاصی برای استخراج ارزهای دیجیتال در مقیاس صنعتی راه اندازی شده است. این مزارع معمولاً در مناطقی با برق ارزان و زیرساخت های خنک کننده مناسب قرار دارند و نقش مهمی در تأمین امنیت و قدرت هش شبکه های بلاکچین ایفا می کنند.

تابع هش (Hash Function)

تابع هش (Hash Function) یک الگوریتم ریاضی است که یک ورودی از هر اندازه را دریافت کرده و یک خروجی با طول ثابت (که به آن مقدار هش یا کد هش گفته می شود) تولید می کند. این خروجی برای هر ورودی منحصر به فرد است و حتی کوچکترین تغییر در ورودی، منجر به یک خروجی هش کاملاً متفاوت می شود. در بلاکچین، توابع هش برای رمزنگاری تراکنش ها، ایمن سازی بلوک ها و ایجاد آدرس های عمومی استفاده می شوند.

ماینینگ ابری (Cloud Mining)

ماینینگ ابری (Cloud Mining) سرویسی است که در آن افراد می توانند قدرت محاسباتی یا سخت افزارهای استخراج را از یک شرکت ارائه دهنده اجاره کنند. این روش به کاربران امکان می دهد بدون نیاز به خرید، نگهداری یا مدیریت سخت افزار فیزیکی، در فرآیند استخراج ارز دیجیتال شرکت کنند. با این حال، ماینینگ ابری با ریسک های خاص خود، از جمله احتمال کلاهبرداری و سودآوری پایین، همراه است.

اصطلاحات مربوط به کیف پول ها و امنیت

کیف پول های ارز دیجیتال ابزارهایی حیاتی برای نگهداری و مدیریت دارایی های دیجیتال شما هستند. امنیت این کیف پول ها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا حفاظت از کلیدهای خصوصی شما به معنای حفاظت از دارایی هایتان است.

کیف پول ارز دیجیتال (Crypto Wallet)

کیف پول ارز دیجیتال (Crypto Wallet) یک نرم افزار، سخت افزار یا سرویس است که به شما امکان ذخیره، ارسال و دریافت ارزهای دیجیتال را می دهد. برخلاف کیف پول های فیزیکی، این کیف پول ها در واقع ارز دیجیتال را مستقیماً در خود ذخیره نمی کنند، بلکه کلیدهای خصوصی و عمومی شما را که برای دسترسی به دارایی هایتان در بلاکچین لازم هستند، نگهداری می کنند. انواع مختلفی از کیف پول ها با سطوح امنیتی متفاوت وجود دارند.

کیف پول گرم (Hot Wallet)

کیف پول گرم (Hot Wallet) نوعی کیف پول ارز دیجیتال است که به اینترنت متصل است. این کیف پول ها برای دسترسی سریع و آسان به دارایی ها و انجام معاملات روزمره طراحی شده اند. کیف پول های موجود در صرافی ها، اپلیکیشن های موبایل (مانند تراست ولت و متامسک) و کیف پول های دسکتاپ، همگی از نوع هات ولت هستند. اگرچه استفاده از آن ها راحت است، اما به دلیل اتصال به اینترنت، ریسک امنیتی بالاتری نسبت به کیف پول های سرد دارند.

کیف پول سرد (Cold Wallet)

کیف پول سرد (Cold Wallet) نوعی کیف پول ارز دیجیتال است که به اینترنت متصل نیست و به همین دلیل، از امنیت بسیار بالاتری برخوردار است. این کیف پول ها برای ذخیره سازی بلندمدت و ایمن دارایی های دیجیتال توصیه می شوند و در برابر حملات سایبری محافظت شده اند. کیف پول های سخت افزاری و کیف پول های کاغذی، نمونه هایی از کلد ولت ها هستند که برای نگهداری حجم زیادی از ارزهای دیجیتال مناسب اند.

کیف پول سخت افزاری (Hardware Wallet)

کیف پول سخت افزاری (Hardware Wallet) یک دستگاه فیزیکی کوچک و تخصصی است که کلیدهای خصوصی شما را به صورت آفلاین ذخیره می کند. این دستگاه ها معمولاً دارای یک صفحه نمایش و دکمه های فیزیکی برای تأیید تراکنش ها هستند و حتی در صورت اتصال به یک کامپیوتر آلوده به بدافزار، کلیدهای خصوصی شما را ایمن نگه می دارند. لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) از معروف ترین برندهای کیف پول سخت افزاری هستند که امنیت فوق العاده ای را ارائه می دهند.

کیف پول کاغذی (Paper Wallet)

کیف پول کاغذی (Paper Wallet) شامل یک برگه کاغذ است که کلید عمومی و کلید خصوصی شما به صورت کدهای QR روی آن چاپ شده است. با اسکن این کدها می توان به دارایی ها دسترسی پیدا کرد. این نوع کیف پول کاملاً آفلاین است و از نظر امنیتی می تواند بسیار قوی باشد، اما خطر از بین رفتن یا آسیب دیدن کاغذ و همچنین به سرقت رفتن فیزیکی آن، از جمله معایب آن است. امروزه استفاده از آن کمتر رایج است.

کیف پول حضانتی (Custodial Wallet)

کیف پول حضانتی (Custodial Wallet) نوعی کیف پول است که در آن، شخص ثالث (مانند یک صرافی یا ارائه دهنده خدمات) مسئولیت نگهداری و مدیریت کلیدهای خصوصی شما را بر عهده می گیرد. این کیف پول ها برای کاربرانی که با پیچیدگی های فنی سروکار ندارند یا به دنبال راحتی بیشتر هستند، مناسب است. با این حال، ریسک از دست دادن کنترل دارایی ها در صورت هک شدن سرویس دهنده یا ورشکستگی آن وجود دارد. کیف پول شما در اکثر صرافی های متمرکز، از نوع حضانتی است.

کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial Wallet)

کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial Wallet) به شما امکان کنترل کامل بر کلیدهای خصوصی و در نتیجه بر دارایی هایتان را می دهد. در این نوع کیف پول، هیچ شخص ثالثی به وجوه شما دسترسی ندارد. این روش امنیت بیشتری را فراهم می کند، اما مسئولیت کامل نگهداری از کلیدهای خصوصی و عبارت بازیابی (Seed Phrase) بر عهده خود کاربر است. کیف پول های سخت افزاری و اپلیکیشن های موبایل مانند تراست ولت، اغلب از نوع غیرحضانتی هستند.

کلید عمومی (Public Key)

کلید عمومی (Public Key) یک رشته از اعداد و حروف است که به عنوان آدرس دریافت ارز دیجیتال شما عمل می کند. این کلید مانند شماره حساب بانکی شماست و می توانید آن را بدون نگرانی با دیگران به اشتراک بگذارید تا برایتان ارز دیجیتال ارسال کنند. هر کیف پول می تواند چندین کلید عمومی داشته باشد.

کلید خصوصی (Private Key)

کلید خصوصی (Private Key) یک رشته از اعداد و حروف است که مانند رمز عبور نهایی برای دسترسی به دارایی های شما در بلاکچین عمل می کند. این کلید باید به شدت محرمانه نگه داشته شود و هرگز نباید آن را با کسی به اشتراک بگذارید. از دست دادن یا فاش شدن کلید خصوصی به معنای از دست دادن دائمی دسترسی به ارزهای دیجیتال شماست، زیرا هیچ راهی برای بازیابی آن وجود ندارد.

عبارت بازیابی (Seed Phrase / Recovery Phrase)

عبارت بازیابی (Seed Phrase / Recovery Phrase) مجموعه ای از ۱۲ یا ۲۴ کلمه انگلیسی است که به عنوان یک پشتیبان نهایی برای کلیدهای خصوصی کیف پول شما عمل می کند. در صورت گم شدن، خرابی یا حذف کیف پول، می توانید با استفاده از این عبارت، کلیدهای خصوصی خود را بازیابی کرده و به دارایی هایتان دسترسی پیدا کنید. حفظ این عبارت در مکانی امن و آفلاین از اهمیت حیاتی برخوردار است.

کیف پول چند امضایی (Multi-signature Wallet)

کیف پول چند امضایی (Multi-signature Wallet) نوعی کیف پول است که برای تأیید یک تراکنش، نیاز به امضای چندین کلید خصوصی دارد. برای مثال، یک کیف پول ممکن است با تنظیم ۲ از ۳ نیازمند امضای حداقل دو نفر از سه دارنده کلید خصوصی باشد تا تراکنش انجام شود. این ویژگی امنیت را به شدت افزایش می دهد و اغلب برای حساب های مشترک، سازمان ها یا نگهداری حجم بالای سرمایه استفاده می شود تا ریسک سرقت یا از دست دادن دارایی توسط یک نفر به حداقل برسد.

تأیید دو مرحله ای (Two-Factor Authentication / 2FA)

تأیید دو مرحله ای (Two-Factor Authentication / 2FA) یک لایه امنیتی اضافی است که برای محافظت از حساب های کاربری، از جمله حساب های صرافی یا کیف پول، به کار می رود. علاوه بر رمز عبور، کاربر برای ورود یا انجام تراکنش باید یک کد تأیید دیگر را نیز ارائه دهد که معمولاً از طریق اپلیکیشن های احراز هویت (مانند Google Authenticator)، پیامک یا ایمیل دریافت می شود. استفاده از 2FA به شدت توصیه می شود.

فیشینگ (Phishing)

فیشینگ (Phishing) نوعی حمله سایبری است که در آن کلاهبرداران با جعل هویت یک نهاد معتبر (مانند یک صرافی یا ارائه دهنده کیف پول)، سعی در فریب کاربران برای افشای اطلاعات حساس مانند رمز عبور یا کلید خصوصی دارند. این حملات معمولاً از طریق ایمیل های جعلی، وب سایت های تقلبی یا پیام های دروغین انجام می شوند. همواره باید نسبت به لینک ها و ایمیل های مشکوک هوشیار بود.

راگ پول (Rug Pull)

راگ پول (Rug Pull) نوعی کلاهبرداری در فضای ارزهای دیجیتال است که در آن توسعه دهندگان یک پروژه، پس از جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران، به طور ناگهانی پروژه را رها کرده و تمام وجوه را به سرقت می برند. این اتفاق معمولاً در پروژه های دیفای (DeFi) و NFT های جدید که تیم توسعه دهنده ناشناس است، رخ می دهد. عبارت کشیدن قالی از زیر پا به همین معناست.

اودیت (Audit)

اودیت (Audit) یا ممیزی، به فرآیند بررسی دقیق کدهای قرارداد هوشمند یک پروژه ارز دیجیتال توسط شرکت های امنیتی مستقل اشاره دارد. هدف از اودیت، شناسایی آسیب پذیری ها، باگ ها و مشکلات امنیتی در کدهاست که می تواند منجر به هک یا از دست رفتن سرمایه کاربران شود. اودیت های امنیتی معتبر، به افزایش اعتماد به یک پروژه کمک می کنند.

اصطلاحات مهم و رایج در صرافی های ارز دیجیتال

صرافی های ارز دیجیتال، قلب تپنده بازار کریپتو هستند؛ جایی که خرید، فروش و معامله ارزهای دیجیتال انجام می شود. آشنایی با اصطلاحات رایج در این پلتفرم ها، برای هر تریدری ضروری است.

جفت ارز دیجیتال (Cryptocurrency Pair)

جفت ارز دیجیتال (Cryptocurrency Pair) به دو ارز دیجیتالی گفته می شود که در یک صرافی می توانند در ازای یکدیگر معامله شوند. جفت ارزها قیمت نسبی یک دارایی را بر اساس دارایی دیگر نشان می دهند. به عنوان مثال، BTC/USDT نشان می دهد که بیت کوین در برابر تتر (یک استیبل کوین که معادل دلار است) معامله می شود. یعنی شما با تتر می توانید بیت کوین بخرید و برعکس.

معامله اسپات (Spot Trading)

معامله اسپات (Spot Trading) به خرید یا فروش فوری ارزهای دیجیتال با قیمت لحظه ای بازار اشاره دارد. در این نوع معامله، شما مالک واقعی دارایی می شوید و آن را به کیف پول خود منتقل می کنید. اسپات تریدینگ ساده ترین و رایج ترین نوع معامله در صرافی هاست و برای سرمایه گذاری های کوتاه مدت یا بلندمدت مناسب است.

کتاب سفارشات (Order Book)

کتاب سفارشات (Order Book) فهرستی لحظه ای از تمام سفارشات خرید (Bid) و فروش (Ask) یک جفت ارز دیجیتال در یک صرافی است. این کتاب شامل قیمت ها و حجم هایی است که تریدرها مایل به خرید یا فروش در آن هستند. کتاب سفارشات به تریدرها دیدگاهی از عمق بازار و سطوح عرضه و تقاضا ارائه می دهد.

حجم معاملات (Trading Volume)

حجم معاملات (Trading Volume) به مقدار کل یک ارز دیجیتال معامله شده در یک دوره زمانی مشخص (مانند ۲۴ ساعت گذشته) در یک صرافی اشاره دارد. حجم معاملات بالا نشان دهنده فعالیت زیاد و نقدشوندگی بالای یک دارایی است که برای تحلیل گران بازار از اهمیت زیادی برخوردار است. حجم پایین می تواند نشان دهنده علاقه کم یا کمبود نقدینگی باشد.

کارمزد معاملات (Trading Fees)

کارمزد معاملات (Trading Fees) مبلغی است که صرافی ها برای انجام هر تراکنش خرید یا فروش از کاربران دریافت می کنند. این کارمزد می تواند به صورت درصدی از حجم معامله یا مبلغ ثابت باشد. ساختار کارمزدها در صرافی های مختلف متفاوت است و می تواند بر سودآوری تریدرها تأثیر بگذارد. برخی صرافی ها برای حجم معاملات بالاتر، تخفیف در کارمزد ارائه می دهند.

احراز هویت (Know Your Customer / KYC)

احراز هویت (Know Your Customer / KYC) فرآیندی است که صرافی های ارز دیجیتال برای تأیید هویت کاربران خود انجام می دهند. این شامل جمع آوری اطلاعات شخصی مانند نام، آدرس، تاریخ تولد و مدارک شناسایی (مانند کارت ملی یا پاسپورت) است. KYC برای جلوگیری از پول شویی، تأمین مالی تروریسم و سایر فعالیت های غیرقانونی اجباری است و در اکثر صرافی های متمرکز (CEX) الزامی است.

سفارش بازار (Market Order)

سفارش بازار (Market Order) نوعی سفارش خرید یا فروش است که بلافاصله با بهترین قیمت موجود در کتاب سفارشات اجرا می شود. در این نوع سفارش، سرعت اجرا اولویت دارد، اما ممکن است قیمت نهایی کمی با قیمت مورد انتظار متفاوت باشد، به خصوص در بازارهای کم نقدینگی یا با نوسان بالا.

سفارش محدود (Limit Order)

سفارش محدود (Limit Order) نوعی سفارش خرید یا فروش است که با قیمتی مشخص یا بهتر از آن اجرا می شود. کاربر یک قیمت خاص را برای خرید یا فروش تعیین می کند و سفارش تا زمانی که بازار به آن قیمت یا قیمت بهتری نرسد، اجرا نخواهد شد. این روش به تریدرها امکان می دهد تا کنترل بیشتری بر قیمت ورود یا خروج از معامله داشته باشند و از نوسانات لحظه ای جلوگیری کنند.

سفارش حد ضرر (Stop Order)

سفارش حد ضرر (Stop Order) نوعی سفارش است که برای محدود کردن ضرر احتمالی در یک معامله طراحی شده است. کاربر یک قیمت توقف (Stop Price) را تعیین می کند؛ زمانی که قیمت بازار به این سطح برسد، سفارش شما به یک سفارش بازار یا سفارش محدود (بسته به نوع Stop Limit یا Stop Market) تبدیل شده و اجرا می شود. این ابزار برای مدیریت ریسک و محافظت از سرمایه در بازارهای پرنوسان بسیار مهم است.

سفارش حد سود (Take Profit Order)

سفارش حد سود (Take Profit Order) مانند سفارش حد ضرر، برای مدیریت ریسک و بستن خودکار موقعیت در یک سطح سود مشخص استفاده می شود. کاربر یک قیمت هدف (Target Price) را تعیین می کند؛ زمانی که قیمت بازار به این سطح برسد، سفارش شما به یک سفارش بازار تبدیل شده و سود مورد نظر را محقق می کند. این امر به تریدرها امکان می دهد تا از سودهای خود محافظت کنند.

صرافی متمرکز (Centralized Exchange / CEX)

صرافی متمرکز (Centralized Exchange / CEX) پلتفرمی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است که توسط یک نهاد مرکزی اداره می شود. این صرافی ها واسطه ای بین خریداران و فروشندگان هستند و مسئولیت نگهداری وجوه کاربران و مدیریت دفتر سفارشات را بر عهده دارند. CEX ها معمولاً رابط کاربری ساده ای دارند و نقدینگی بالایی ارائه می دهند، اما به دلیل ماهیت متمرکز، مستعد حملات سایبری و سانسور هستند و نیاز به احراز هویت (KYC) دارند.

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange / DEX)

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange / DEX) پلتفرمی برای معامله ارزهای دیجیتال است که بدون نیاز به یک واسطه مرکزی عمل می کند. DEX ها بر روی بلاکچین ساخته شده اند و به کاربران امکان می دهند تا مستقیماً از کیف پول های خود با یکدیگر معامله کنند. این صرافی ها حریم خصوصی بیشتری را فراهم می کنند، زیرا نیازی به KYC ندارند و کنترل وجوه همواره در دست کاربر باقی می ماند. اما ممکن است از نظر نقدینگی و رابط کاربری، پیچیده تر از CEX ها باشند. Uniswap و PancakeSwap نمونه هایی از DEX ها هستند.

ویژگی	صرافی متمرکز (CEX)	صرافی غیرمتمرکز (DEX)
واسطه مرکزی	دارد	ندارد
کنترل وجوه	توسط صرافی	توسط کاربر
نیاز به KYC	معمولاً الزامی است	معمولاً الزامی نیست
امنیت	هدف حملات مرکزی	کمتر مستعد حملات مرکزی
نقدینگی	بالا	متغیر، گاهی کمتر
سهولت استفاده	بالا	متوسط تا پیچیده

واریز (Deposit)

واریز (Deposit) به فرآیند انتقال ارز دیجیتال از یک کیف پول خارجی (یا از کیف پول دیگر خودتان در صرافی های دیگر) به حساب شما در یک صرافی اشاره دارد. برای واریز، باید آدرس کیف پول مربوطه در صرافی را دریافت کرده و ارز را به آن آدرس ارسال کنید. این فرآیند معمولاً شامل انتخاب ارز و شبکه انتقال است.

برداشت (Withdrawal)

برداشت (Withdrawal) به فرآیند انتقال ارز دیجیتال از حساب شما در یک صرافی به یک کیف پول خارجی یا حساب دیگر اشاره دارد. برای برداشت، باید آدرس کیف پول مقصد، مقدار ارز و شبکه انتقال را مشخص کنید. صرافی ها معمولاً برای برداشت ها کارمزد دریافت می کنند و ممکن است محدودیت هایی برای حداقل و حداکثر برداشت داشته باشند.

اصطلاحات تحلیل بازار و ترید

برای هر تریدر و سرمایه گذار در بازار ارزهای دیجیتال، درک مفاهیم و اصطلاحات مربوط به تحلیل بازار و استراتژی های معاملاتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اصطلاحات به شما کمک می کنند تا وضعیت بازار را بهتر درک کرده و تصمیمات منطقی تری بگیرید.

بازار گاوی (Bull Market)

بازار گاوی (Bull Market) به دوره ای اطلاق می شود که در آن قیمت دارایی های دیجیتال (یا هر بازار مالی دیگر) به طور مداوم و در یک بازه زمانی نسبتاً طولانی در حال رشد است. در این شرایط، خوش بینی و اعتماد سرمایه گذاران به آینده بازار افزایش می یابد و انتظار سودهای بیشتر، خریداران را به بازار جذب می کند. اصطلاح گاو به دلیل نحوه حمله گاو که شاخ های خود را به سمت بالا پرتاب می کند، برای نشان دادن روند صعودی بازار به کار می رود.

بازار خرسی (Bear Market)

بازار خرسی (Bear Market) به دوره ای اطلاق می شود که در آن قیمت دارایی های دیجیتال به طور مداوم و در یک بازه زمانی نسبتاً طولانی در حال کاهش است. در این شرایط، ترس، عدم اطمینان و بدبینی در بین سرمایه گذاران غالب است و آن ها تمایل به فروش دارایی های خود دارند. اصطلاح خرس به دلیل نحوه حمله خرس که پنجه های خود را به سمت پایین می کشد، برای نشان دادن روند نزولی بازار به کار می رود. فعالیت در این بازار نیازمند استراتژی های خاص و مدیریت ریسک بالا است.

هاو دل (HODL)

هاو دل (HODL) اصطلاحی است که از یک غلط املایی کلمه Hold (نگه داشتن) در یک فروم بیت کوین در سال ۲۰۱۳ نشأت گرفته است. این اصطلاح به استراتژی نگهداری طولانی مدت ارزهای دیجیتال، صرف نظر از نوسانات کوتاه مدت بازار، اشاره دارد. فلسفه HODL بر این باور استوار است که ارزش دارایی در بلندمدت رشد خواهد کرد و تریدرها نباید تحت تأثیر ترس یا طمع، دارایی های خود را بفروشند. این اصطلاح اغلب به معنای Hold On for Dear Life یا با تمام قوا نگه دار تعبیر می شود.

فاد (FUD – Fear, Uncertainty, Doubt)

فاد (FUD) مخفف سه کلمه Fear (ترس)، Uncertainty (عدم اطمینان) و Doubt (شک) است. این اصطلاح به انتشار اطلاعات منفی، گمراه کننده یا شایعات در مورد یک ارز دیجیتال، پروژه یا کل بازار اشاره دارد. هدف از FUD، ایجاد ترس و تردید در بین سرمایه گذاران برای دستکاری بازار، کاهش قیمت یا تضعیف اعتماد به یک دارایی خاص است. تشخیص FUD واقعی از اخبار موثق، برای تصمیم گیری های آگاهانه حیاتی است.

بالاترین قیمت تاریخی (All-Time High / ATH)

بالاترین قیمت تاریخی (All-Time High / ATH) به بالاترین قیمتی اطلاق می شود که یک ارز دیجیتال از زمان آغاز به کار خود تا کنون به آن دست یافته است. ATH یک معیار مهم برای سنجش عملکرد قیمتی یک دارایی است و می تواند نشان دهنده علاقه بازار و پتانسیل رشد باشد. عبور از ATH معمولاً با هیجان و رشد قیمت همراه است، در حالی که فاصله زیاد از آن می تواند نشان دهنده بازار خرسی باشد.

پایین ترین قیمت تاریخی (All-Time Low / ATL)

پایین ترین قیمت تاریخی (All-Time Low / ATL) به پایین ترین قیمتی اطلاق می شود که یک ارز دیجیتال از زمان آغاز به کار خود تا کنون تجربه کرده است. ATL نیز مانند ATH یک معیار مهم برای تحلیل گران است و می تواند نشان دهنده مشکلات جدی در یک پروژه یا فرصت خرید در کف قیمت (به شرط تحلیل دقیق) باشد. لمس ATL اغلب با ناامیدی و فروش گسترده همراه است.

مارکت کپ (Market Capitalization)

مارکت کپ (Market Capitalization) یا ارزش بازار، به ارزش کل یک ارز دیجیتال در بازار اشاره دارد و از ضرب قیمت فعلی هر واحد در تعداد کل توکن های در گردش (Circulating Supply) به دست می آید. مارکت کپ یک شاخص مهم برای ارزیابی اندازه و اهمیت یک ارز دیجیتال است. پروژه های با مارکت کپ بالا معمولاً باثبات تر تلقی می شوند، در حالی که پروژه های با مارکت کپ پایین پتانسیل رشد بالاتری (و البته ریسک بیشتری) دارند.

عرضه در گردش (Circulating Supply)

عرضه در گردش (Circulating Supply) به تعداد کل واحدهای یک ارز دیجیتال اشاره دارد که در حال حاضر در دسترس عموم قرار گرفته و در گردش بازار هستند. این مقدار با عرضه کل (Total Supply) و حداکثر عرضه (Max Supply) متفاوت است. عرضه در گردش یکی از عوامل مهم در محاسبه مارکت کپ و همچنین تحلیل تورم زایی یا ضد تورم زایی یک ارز دیجیتال است.

عرضه کل (Total Supply)

عرضه کل (Total Supply) به تعداد کل واحدهای یک ارز دیجیتال اشاره دارد که تا کنون ایجاد شده اند، منهای هر واحدی که سوزانده شده است. این مقدار شامل توکن هایی می شود که در گردش هستند و همچنین توکن هایی که قفل شده اند یا هنوز آزاد نشده اند. عرضه کل، یک دیدگاه جامع از حداکثر تعداد توکن هایی که می توانند وجود داشته باشند، ارائه نمی دهد، بلکه صرفاً تعداد توکن های موجود در حال حاضر است.

عرضه حداکثر (Max Supply)

عرضه حداکثر (Max Supply) به حداکثر تعداد واحدهای یک ارز دیجیتال اشاره دارد که هرگز می توانند وجود داشته باشند. پس از رسیدن به این حد، هیچ توکن جدیدی ایجاد نخواهد شد. بیت کوین با محدودیت ۲۱ میلیون واحدی، نمونه بارز یک ارز دیجیتال با عرضه حداکثر مشخص است. این ویژگی باعث کمیابی و خاصیت ضد تورمی آن می شود.

اهرم (Leverage)

اهرم (Leverage) در معاملات ارزهای دیجیتال به شما امکان می دهد با قرض گرفتن سرمایه از صرافی، حجم معاملات خود را چند برابر کنید. به عنوان مثال، اهرم ۱۰x به شما اجازه می دهد با ۱۰۰ دلار سرمایه خود، معامله ای به ارزش ۱۰۰۰ دلار انجام دهید. اهرم می تواند سود شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد، اما به همان نسبت، ریسک ضرر و لیکوئید شدن (از دست دادن کل سرمایه) را نیز بالا می برد و نیازمند مدیریت ریسک بسیار دقیق است.

معاملات مارجین (Margin Trading)

معاملات مارجین (Margin Trading) نوعی معامله است که در آن، تریدرها با استفاده از سرمایه قرض گرفته شده از صرافی (یا سایر تریدرها)، حجم معاملات خود را افزایش می دهند. این نوع معامله به تریدرها اجازه می دهد تا با سرمایه کمتری، سودهای بیشتری کسب کنند یا حتی در بازار نزولی نیز سود ببرند (با پوزیشن شورت). اما ریسک های بالایی نیز دارد، از جمله ریسک لیکوئید شدن.

معاملات فیوچرز (Futures Trading)

معاملات فیوچرز (Futures Trading) یا معاملات آتی، نوعی قرارداد مالی هستند که در آن دو طرف توافق می کنند یک دارایی (مانند ارز دیجیتال) را در یک تاریخ و قیمت مشخص در آینده، خرید و فروش کنند. معامله گران فیوچرز نیازی به نگهداری واقعی دارایی ندارند و می توانند از نوسانات قیمت آن در آینده سود ببرند. این معاملات اغلب با اهرم همراه هستند و ریسک بالایی دارند.

معاملات پرپچوال (Perpetual Futures)

معاملات پرپچوال (Perpetual Futures) نوعی از معاملات فیوچرز هستند که برخلاف فیوچرز سنتی، تاریخ انقضا ندارند. این قراردادها به معامله گران اجازه می دهند تا موقعیت های خود را به صورت نامحدود باز نگه دارند و با استفاده از مکانیسم فاندینگ ریت (Funding Rate) قیمت قرارداد را به قیمت اسپات نزدیک نگه دارند. معاملات پرپچوال نیز با اهرم بالا ارائه می شوند و برای تریدرهای باتجربه مناسب اند.

ایردراپ (Airdrop)

ایردراپ (Airdrop) به توزیع رایگان توکن های جدید به کیف پول های تعداد زیادی از کاربران ارز دیجیتال اشاره دارد. پروژه ها معمولاً ایردراپ را برای افزایش آگاهی و جذب کاربران جدید انجام می دهند. برای دریافت ایردراپ، ممکن است لازم باشد کارهای ساده ای مانند دنبال کردن پروژه در شبکه های اجتماعی، نگهداری یک ارز دیجیتال خاص یا انجام تراکنش های کوچک را انجام دهید.

بونتی (Bounty)

بونتی (Bounty) برنامه ای است که در آن پروژه های ارز دیجیتال در ازای انجام کارهای خاص (مانند کشف باگ، ترجمه مستندات، تبلیغ در شبکه های اجتماعی یا تولید محتوا) به شرکت کنندگان پاداش (معمولاً به صورت توکن های پروژه) می دهند. بونتی ها ابزاری برای بازاریابی و جذب جامعه به شمار می روند.

FOMO (Fear Of Missing Out)

FOMO مخفف Fear Of Missing Out به معنای ترس از دست دادن است. این یک پدیده روانشناختی در بازار است که در آن سرمایه گذاران به دلیل ترس از دست دادن سودهای احتمالی، به صورت هیجانی و بدون تحلیل کافی، اقدام به خرید دارایی می کنند، حتی زمانی که قیمت ها بسیار بالا هستند. FOMO می تواند منجر به تصمیمات غیرمنطقی و ضررهای مالی شود.

DYOR (Do Your Own Research)

DYOR مخفف Do Your Own Research به معنای تحقیقات خود را انجام دهید است. این یک توصیه طلایی در دنیای ارزهای دیجیتال است که به سرمایه گذاران تأکید می کند قبل از هرگونه سرمایه گذاری، خودشان به طور کامل در مورد یک پروژه تحقیق کنند. این شامل بررسی وایت پیپر، تیم، نقشه راه، توکنومیکس و جامعه پروژه است. تکیه صرف به توصیه های دیگران می تواند بسیار خطرناک باشد.

NFA (Not Financial Advice)

NFA مخفف Not Financial Advice به معنای توصیه مالی نیست است. این سلب مسئولیت معمولاً توسط فعالان بازار، تحلیل گران یا محتواسازان استفاده می شود تا تأکید کنند که اطلاعات ارائه شده صرفاً جنبه آموزشی یا اطلاع رسانی دارد و نباید به عنوان توصیه برای سرمایه گذاری تلقی شود. این هشدار به کاربران یادآوری می کند که مسئولیت تصمیمات مالی بر عهده خودشان است.

پامپ و دامپ (Pump and Dump)

پامپ و دامپ (Pump and Dump) نوعی طرح کلاهبرداری است که در آن گروهی از افراد، با تبلیغات و شایعات دروغین، قیمت یک ارز دیجیتال (معمولاً با مارکت کپ پایین) را به طور مصنوعی پامپ یا افزایش می دهند. پس از بالا رفتن قیمت، همان افراد به سرعت دارایی های خود را با سود بالا دامپ یا می فروشند و باعث سقوط شدید قیمت و ضرر و زیان سایر سرمایه گذاران ناآگاه می شوند.

نهنگ (Whale)

نهنگ (Whale) اصطلاحی است که به سرمایه گذاران بسیار بزرگی اطلاق می شود که حجم عظیمی از یک ارز دیجیتال خاص را در اختیار دارند. نهنگ ها به دلیل میزان دارایی هایشان، می توانند با خرید یا فروش های بزرگ، تأثیر قابل توجهی بر قیمت بازار بگذارند و نوسانات زیادی ایجاد کنند. ردیابی فعالیت نهنگ ها یکی از استراتژی های تحلیلگران است.

ترپ خرسی/گاوی (Bear Trap / Bull Trap)

ترپ خرسی/گاوی (Bear Trap / Bull Trap) به یک سیگنال نادرست در تحلیل تکنیکال اشاره دارد که تریدرها را فریب می دهد.

• ترپ خرسی (Bear Trap): زمانی رخ می دهد که قیمت یک دارایی به طور موقت به زیر سطح حمایت کلیدی سقوط می کند و تریدرها با این تصور که روند نزولی شروع شده، اقدام به فروش می کنند. اما پس از مدت کوتاهی، قیمت به شدت برمی گردد و بالاتر از سطح حمایت قبلی می رود و فروشندگان را به دام می اندازد.
• ترپ گاوی (Bull Trap): زمانی رخ می دهد که قیمت یک دارایی به طور موقت از سطح مقاومت کلیدی عبور می کند و تریدرها با این تصور که روند صعودی شروع شده، اقدام به خرید می کنند. اما پس از مدت کوتاهی، قیمت دوباره به زیر سطح مقاومت برمی گردد و خریداران را به دام می اندازد.

مقاومت (Resistance)

مقاومت (Resistance) در تحلیل تکنیکال به یک سطح قیمتی اشاره دارد که در آن، عرضه یک دارایی به قدری قوی است که از ادامه رشد قیمت جلوگیری می کند. در این سطح، تعداد زیادی از فروشندگان حاضر به فروش هستند و فشار فروش، قیمت را به سمت پایین می کشاند. عبور از سطح مقاومت می تواند نشانه ای از ادامه روند صعودی باشد.

حمایت (Support)

حمایت (Support) در تحلیل تکنیکال به یک سطح قیمتی اشاره دارد که در آن، تقاضا برای یک دارایی به قدری قوی است که از سقوط بیشتر قیمت جلوگیری می کند. در این سطح، تعداد زیادی از خریداران حاضر به خرید هستند و فشار خرید، قیمت را به سمت بالا می کشاند. از دست دادن سطح حمایت می تواند نشانه ای از ادامه روند نزولی باشد.

کانال (Channel)

کانال (Channel) در تحلیل تکنیکال به الگویی گرافیکی گفته می شود که از دو خط موازی (یکی به عنوان حمایت و دیگری به عنوان مقاومت) تشکیل شده است و حرکت قیمت یک دارایی را در یک روند خاص نشان می دهد. قیمت معمولاً در محدوده این دو خط نوسان می کند. کانال ها می توانند صعودی، نزولی یا افقی باشند و به تریدرها در شناسایی نقاط ورود و خروج احتمالی کمک می کنند.

نوسان گیری (Scalping)

نوسان گیری (Scalping) یک استراتژی معاملاتی کوتاه مدت است که در آن تریدرها به دنبال کسب سودهای کوچک از نوسانات بسیار جزئی قیمت در بازه های زمانی کوتاه (چند دقیقه یا حتی چند ثانیه) هستند. نوسان گیرها تعداد زیادی معامله را با حجم بالا انجام می دهند و برای موفقیت در این استراتژی، نیاز به سرعت عمل بالا، تحلیل تکنیکال دقیق و مدیریت ریسک قوی دارند.

تریدر (Trader)

تریدر (Trader) به فردی گفته می شود که با خرید و فروش دارایی ها در بازارهای مالی (از جمله ارزهای دیجیتال)، سعی در کسب سود از نوسانات قیمت دارد. تریدرها معمولاً بر تحلیل تکنیکال و فاکتورهای کوتاه مدت بازار تمرکز می کنند، برخلاف سرمایه گذاران که دید بلندمدت تری دارند.

معامله گر روزانه (Day Trader)

معامله گر روزانه (Day Trader) نوعی تریدر است که تمام معاملات خود را در طول یک روز معاملاتی باز و بسته می کند و هیچ موقعیتی را برای نگهداری در شب یا روز بعد باز نمی گذارد. هدف معامله گر روزانه، کسب سود از نوسانات قیمتی روزانه است و برای این کار، نیاز به رصد مداوم بازار و سرعت عمل بالا دارد.

اصطلاحات دیفای (DeFi) و وب ۳ (Web3)

دیفای (Decentralized Finance) و وب ۳ (Web3) دو مفهوم پیشگام در فضای بلاکچین هستند که هدفشان بازتعریف نحوه تعامل ما با اینترنت و خدمات مالی است. درک اصطلاحات این حوزه، به شما کمک می کند تا با جدیدترین روندهای فناوری و مالی آشنا شوید.

دیفای (Decentralized Finance / DeFi)

دیفای (Decentralized Finance / DeFi) به اکوسیستم در حال ظهور از برنامه ها و پروتکل های مالی غیرمتمرکز اشاره دارد که بر روی بلاکچین ساخته شده اند. هدف دیفای، بازآفرینی خدمات مالی سنتی (مانند وام دهی، وام گیری، بیمه و صرافی) بدون نیاز به واسطه های متمرکز مانند بانک هاست. دیفای از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی فرآیندها و افزایش شفافیت استفاده می کند.

اپلیکیشن غیرمتمرکز (Decentralized Application / DApp)

اپلیکیشن غیرمتمرکز (Decentralized Application / DApp) به برنامه هایی گفته می شود که بر روی یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز اجرا می شوند. DApp ها مانند اپلیکیشن های معمولی هستند، با این تفاوت که بک اند (backend) آن ها به جای یک سرور مرکزی، بر روی بلاکچین قرار دارد. این ویژگی باعث مقاومت در برابر سانسور، شفافیت و امنیت بالاتر می شود. Uniswap و Aave نمونه هایی از DApp ها هستند.

سازمان خودمختار غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organization / DAO)

سازمان خودمختار غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organization / DAO) یک سازمان است که قوانین و عملکرد آن در کدهای قرارداد هوشمند نوشته شده و بر روی بلاکچین اجرا می شود. DAO ها توسط جامعه خود اداره می شوند و دارندگان توکن های حاکمیتی (Governance Tokens) حق رأی در تصمیم گیری های مهم را دارند. این ساختار امکان همکاری بدون نیاز به سلسله مراتب مدیریتی را فراهم می کند.

استیکینگ (Staking)

استیکینگ (Staking) فرآیندی است که در شبکه های بلاکچین مبتنی بر اثبات سهام (PoS) به کار می رود. در استیکینگ، کاربران بخشی از ارز دیجیتال خود را برای حمایت از عملیات شبکه (مانند تأیید تراکنش ها و ایجاد بلوک های جدید) قفل می کنند. در ازای این کار، آن ها پاداش (معمولاً به صورت توکن های جدید) دریافت می کنند. استیکینگ راهی برای کسب درآمد غیرفعال از دارایی های دیجیتال است.

کشت سود (Yield Farming)

کشت سود (Yield Farming) یک استراتژی پیشرفته در دیفای است که در آن کاربران با سپرده گذاری ارزهای دیجیتال خود در پروتکل های وام دهی یا استخرهای نقدینگی، سعی در کسب بالاترین بازده ممکن دارند. این فرآیند اغلب شامل انتقال وجوه بین پروتکل های مختلف برای بهره برداری از بهترین فرصت های سودآوری است. ییلد فارمینگ می تواند سودآوری بالایی داشته باشد اما با ریسک های زیادی نیز همراه است.

ارائه نقدینگی (Liquidity Providing)

ارائه نقدینگی (Liquidity Providing) فرآیندی است که در آن کاربران ارزهای دیجیتال خود را به یک استخر نقدینگی (Liquidity Pool) در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) اضافه می کنند. این کار باعث می شود تا سایر کاربران بتوانند به راحتی دارایی های خود را با یکدیگر مبادله کنند. در ازای فراهم کردن نقدینگی، ارائه دهندگان نقدینگی (Liquidity Providers / LPs) بخشی از کارمزدهای تراکنش ها را به عنوان پاداش دریافت می کنند.

استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools)

استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) مجموعه ای از وجوه قفل شده در قراردادهای هوشمند هستند که امکان مبادله غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال را فراهم می کنند. این استخرها جایگزین دفتر سفارشات سنتی در صرافی های متمرکز هستند. کاربران می توانند با تأمین نقدینگی در این استخرها، درآمد کسب کنند.

وام دهی و وام گیری (Lending & Borrowing) در دیفای

پروتکل های وام دهی و وام گیری در دیفای به کاربران امکان می دهند تا بدون نیاز به بانک ها، ارزهای دیجیتال خود را به یکدیگر وام دهند یا از یکدیگر وام بگیرند. وام دهندگان با سپرده گذاری دارایی های خود در استخرهای وام دهی، سود کسب می کنند و وام گیرندگان می توانند با وثیقه گذاری دارایی های دیگر، وام دریافت کنند. این فرآیند توسط قراردادهای هوشمند خودکار می شود و شفافیت بالایی دارد.

ضرر ناپایدار (Impermanent Loss)

ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) پدیده ای است که برای ارائه دهندگان نقدینگی (LPs) در استخرهای نقدینگی رخ می دهد. این ضرر زمانی اتفاق می افتد که نسبت قیمت دارایی های سپرده گذاری شده در استخر، نسبت به زمان سپرده گذاری تغییر کند. اگر قیمت دارایی ها به طور قابل توجهی تغییر کند، ارزش کل دارایی های LP در استخر ممکن است کمتر از حالتی باشد که آن ها را صرفاً در کیف پول خود نگه می داشتند. این ضرر تا زمانی که دارایی ها از استخر خارج نشوند، ناپایدار است.

اوراکل (Oracle)

اوراکل (Oracle) سرویس هایی هستند که داده های دنیای واقعی (مانند قیمت سهام، آب و هوا یا نتایج ورزشی) را به بلاکچین ها منتقل می کنند تا قراردادهای هوشمند بتوانند بر اساس آن ها عمل کنند. از آنجایی که بلاکچین ها نمی توانند مستقیماً به داده های خارج از شبکه خود دسترسی داشته باشند، اوراکل ها نقش حیاتی در اتصال دنیای واقعی به بلاکچین و افزایش کاربرد قراردادهای هوشمند ایفا می کنند. چین لینک (Chainlink) یکی از معروف ترین اوراکل هاست.

گس فی (Gas Fee)

گس فی (Gas Fee) هزینه ای است که کاربران برای انجام تراکنش ها و اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه های بلاکچین (به ویژه شبکه های مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم / EVM) پرداخت می کنند. گس مانند سوخت عمل می کند و هر عملیات در بلاکچین مقدار مشخصی گس مصرف می کند. این هزینه به ماینرها یا اعتبارسنج ها پرداخت می شود و میزان آن به پیچیدگی تراکنش و میزان شلوغی شبکه بستگی دارد.

لایه ۱ (Layer 1)

لایه ۱ (Layer 1) به بلاکچین های پایه و اصلی اشاره دارد که مستقل عمل می کنند و دارای امنیت، غیرمتمرکزسازی و مکانیسم اجماع مخصوص به خود هستند. بیت کوین، اتریوم و سولانا نمونه هایی از بلاکچین های لایه ۱ هستند. این بلاکچین ها زیرساخت اصلی برای اجرای DApp ها و سایر پروژه ها را فراهم می کنند. چالش اصلی آن ها، مقیاس پذیری (توانایی پردازش تعداد بالای تراکنش ها) است.

لایه ۲ (Layer 2)

لایه ۲ (Layer 2) به راه حل های مقیاس پذیری اشاره دارد که بر روی بلاکچین های لایه ۱ ساخته می شوند تا سرعت تراکنش ها را افزایش داده و کارمزدها را کاهش دهند. هدف اصلی لایه ۲، کاهش بار از روی بلاکچین اصلی (لایه ۱) است. رولاپ ها (Rollups)، کانال های پرداخت و سایدچین ها (Sidechains) از جمله تکنولوژی های لایه ۲ هستند. پالیگان (Polygon) و آربیتروم (Arbitrum) نمونه هایی از راه حل های لایه ۲ برای اتریوم هستند.

پل بلاکچینی (Bridge)

پل بلاکچینی (Bridge) ابزاری است که امکان انتقال دارایی ها و داده ها را بین دو بلاکچین مختلف فراهم می کند. از آنجایی که بلاکچین ها به طور پیش فرض نمی توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، پل ها نقش حیاتی در ایجاد قابلیت همکاری (Interoperability) بین شبکه ها ایفا می کنند. این پل ها به کاربران اجازه می دهند تا توکن های خود را از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر منتقل کرده و از مزایای هر دو شبکه بهره مند شوند، اما با ریسک های امنیتی خاص خود نیز همراه هستند.

قابلیت همکاری (Interoperability)

قابلیت همکاری (Interoperability) به توانایی بلاکچین های مختلف برای ارتباط و تبادل اطلاعات و دارایی ها با یکدیگر اشاره دارد. هدف نهایی قابلیت همکاری، ایجاد یک اکوسیستم بلاکچینی یکپارچه است که در آن، دارایی ها و داده ها بتوانند به راحتی و بدون نیاز به واسطه های پیچیده، بین شبکه ها جابجا شوند. پل های بلاکچینی و پروتکل های لایه ۲ از جمله راه حل هایی هستند که برای افزایش قابلیت همکاری طراحی شده اند.

ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine / EVM)

ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine / EVM) یک محیط اجرای نرم افزاری است که قراردادهای هوشمند اتریوم و سایر برنامه های غیرمتمرکز (DApp) را اجرا می کند. EVM یک کامپیوتر جهانی است که وضعیت کل شبکه اتریوم را حفظ کرده و تضمین می کند که قوانین بلاکچین به درستی رعایت می شوند. بسیاری از بلاکچین های دیگر نیز با EVM سازگار هستند (EVM-compatible)، که امکان انتقال آسان DApp ها و توکن ها را بین آن ها فراهم می کند.

رولاپ (Rollup)

رولاپ (Rollup) یکی از مهم ترین راه حل های مقیاس پذیری لایه ۲ برای اتریوم است. این تکنولوژی هزاران تراکنش را خارج از بلاکچین اصلی (off-chain) پردازش کرده و سپس تمام این تراکنش ها را به صورت یک دسته (batch) فشرده و به بلاکچین لایه ۱ ارسال می کند. این کار به طور قابل توجهی سرعت را افزایش داده و هزینه ها را کاهش می دهد. رولاپ ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

• آپتیمیستیک رولاپ (Optimistic Rollups): این رولاپ ها فرض می کنند که تراکنش ها به صورت پیش فرض معتبر هستند و تنها در صورت اثبات تقلب توسط یک چالش، آن ها را بررسی می کنند.
• ZK-رولاپ (ZK-Rollups): این رولاپ ها از اثبات های رمزنگاری پیچیده (Zero-Knowledge Proofs) برای تأیید صحت تمام تراکنش ها قبل از ارسال به لایه ۱ استفاده می کنند و امنیت بالاتری دارند.

اصطلاحات NFT و متاورس

NFT ها و متاورس دو حوزه نوظهور و جذاب در دنیای کریپتو هستند که هر روزه کاربران و سرمایه گذاران بیشتری را به خود جذب می کنند. شناخت اصطلاحات این فضا برای درک بهتر این پدیده های دیجیتال ضروری است.

ان اف تی (Non-Fungible Token / NFT)

ان اف تی (Non-Fungible Token / NFT) یا توکن غیرمثلی، نوعی توکن دیجیتال است که نشان دهنده مالکیت یک دارایی منحصر به فرد (معمولاً دیجیتال) است. برخلاف ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین که قابل تعویض هستند (یک بیت کوین با بیت کوین دیگر یکسان است)، هر NFT یکتا و غیرقابل جایگزینی است. NFT ها برای نمایندگی آثار هنری دیجیتال، کلکسیون ها، املاک مجازی، موسیقی و سایر اقلام منحصربه فرد استفاده می شوند و بر روی بلاکچین ثبت می گردند تا مالکیت آن ها شفاف و قابل اثبات باشد.

مینتینگ (Minting)

مینتینگ (Minting) فرآیند ایجاد یک NFT جدید بر روی بلاکچین است. این فرآیند شامل تبدیل یک فایل دیجیتال (مانند تصویر، ویدئو یا صدا) به یک توکن غیرمثلی است که در بلاکچین ثبت می شود. در طول مینتینگ، یک قرارداد هوشمند، NFT را ایجاد کرده و مالکیت آن را به سازنده یا خریدار اولیه منتقل می کند. برای انجام مینتینگ معمولاً نیاز به پرداخت گس فی (Gas Fee) است.

قیمت کف (Floor Price)

قیمت کف (Floor Price) به پایین ترین قیمتی اشاره دارد که یک NFT در یک مجموعه خاص (مثلاً مجموعه Bored Ape Yacht Club) در حال حاضر برای فروش گذاشته شده است. این معیار برای ارزیابی ارزش کلی یک مجموعه NFT و همچنین برای سرمایه گذاران که به دنبال کمترین قیمت برای ورود به یک مجموعه هستند، اهمیت دارد. قیمت کف می تواند به سرعت تغییر کند و نشان دهنده نوسانات بازار NFT است.

رویالتی (Royalty)

رویالتی (Royalty) در دنیای NFT به درصدی از قیمت فروش مجدد یک NFT اشاره دارد که در هر بار معامله در بازار ثانویه، به سازنده اصلی آن پرداخت می شود. این مکانیزم به هنرمندان و سازندگان NFT امکان می دهد تا به طور مداوم از کار خود درآمد کسب کنند، حتی پس از فروش اولیه. قراردادهای هوشمند این پرداخت ها را به صورت خودکار اجرا می کنند.

سیستم فایل بین سیاره ای (InterPlanetary File System / IPFS)

سیستم فایل بین سیاره ای (InterPlanetary File System / IPFS) یک پروتکل ذخیره سازی فایل غیرمتمرکز است که اغلب برای نگهداری داده های مرتبط با NFT ها استفاده می شود. برخلاف ذخیره سازی ابری متمرکز، IPFS داده ها را در یک شبکه توزیع شده از کامپیوترها ذخیره می کند و آن ها را در برابر سانسور و از دست رفتن مقاوم می سازد. NFT ها معمولاً حاوی یک لینک به محتوای خود در IPFS هستند تا تضمین شود که محتوا همواره در دسترس و غیرمتمرکز باقی می ماند.

متاورس (Metaverse)

متاورس (Metaverse) یک جهان مجازی و سه بعدی است که کاربران می توانند در آن به صورت آنلاین با یکدیگر و با محیط تعامل داشته باشند. متاورس ترکیبی از واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و اینترنت است که به کاربران امکان می دهد هویت، دارایی و فعالیت های خود را در فضایی پایدار و مشترک تجربه کنند. ارزهای دیجیتال و NFT ها نقش حیاتی در اقتصاد متاورس ایفا می کنند، زیرا امکان مالکیت دارایی های مجازی، خرید و فروش آیتم ها و ایجاد اقتصادهای درون بازی را فراهم می آورند.

بازی برای کسب درآمد (Play-to-Earn / P2E)

بازی برای کسب درآمد (Play-to-Earn / P2E) یک مدل بازی آنلاین است که در آن بازیکنان می توانند با انجام بازی، دارایی های دیجیتالی (مانند NFT یا توکن های کریپتویی) کسب کرده و آن ها را به پول واقعی تبدیل کنند. این مدل اقتصادی در بازی های بلاکچینی رایج است و به بازیکنان امکان می دهد تا از زمان و تلاش خود در بازی، درآمد کسب کنند. Axie Infinity یکی از اولین و معروف ترین بازی های P2E بود.

اصطلاحات پیشرفته و فنی

همانطور که در دنیای ارزهای دیجیتال عمیق تر می شویم، با مفاهیم فنی و پیچیده تری روبه رو می شویم که درک آن ها برای تحلیل دقیق پروژه ها و آینده فناوری بلاکچین ضروری است.

توکنومیکس (Tokenomics)

توکنومیکس (Tokenomics) به مطالعه اقتصاد یک ارز دیجیتال یا توکن اشاره دارد. این شامل عواملی مانند عرضه کل، عرضه در گردش، نحوه توزیع توکن ها، مکانیزم های تورمی یا ضد تورمی، موارد استفاده توکن، و مدل پاداش دهی می شود. تحلیل توکنومیکس به سرمایه گذاران کمک می کند تا ارزش بلندمدت یک پروژه و پتانسیل رشد آن را ارزیابی کنند. یک توکنومیکس قوی می تواند موفقیت یک پروژه را تضمین کند.

وایت پیپر (Whitepaper)

وایت پیپر (Whitepaper) سندی فنی و مفصل است که توسط تیم توسعه دهنده یک پروژه ارز دیجیتال منتشر می شود. این سند اهداف پروژه، تکنولوژی زیربنایی، مدل اقتصادی (توکنومیکس)، نقشه راه، تیم توسعه دهنده و راه حل هایی که پروژه ارائه می دهد را تشریح می کند. وایت پیپر برای سرمایه گذاران و علاقه مندان، مهم ترین منبع اطلاعاتی برای درک یک پروژه است و خواندن آن قبل از هرگونه سرمایه گذاری اکیداً توصیه می شود.

نقشه راه (Roadmap)

نقشه راه (Roadmap) یک سند استراتژیک است که اهداف، مراحل و زمان بندی توسعه یک پروژه ارز دیجیتال را نشان می دهد. این شامل ویژگی های آتی، به روزرسانی های فنی، تاریخ های مهم و دستاوردهای مورد انتظار پروژه است. نقشه راه به جامعه و سرمایه گذاران کمک می کند تا از پیشرفت پروژه مطلع شوند و به عنوان یک ابزار شفافیت برای تیم توسعه دهنده عمل می کند.

مقیاس پذیری (Scalability)

مقیاس پذیری (Scalability) به توانایی یک شبکه بلاکچین برای پردازش تعداد زیادی از تراکنش ها در مدت زمان کوتاه اشاره دارد، بدون اینکه سرعت، امنیت یا تمرکززدایی آن تحت تأثیر قرار گیرد. مقیاس پذیری یکی از بزرگترین چالش های بلاکچین های لایه ۱ مانند اتریوم است. راه حل های لایه ۲، شاردینگ و مکانیسم های اجماع جدید، همگی با هدف بهبود مقیاس پذیری طراحی شده اند.

معضل سه گانه بلاکچین (Blockchain Trilemma)

معضل سه گانه بلاکچین (Blockchain Trilemma) مفهومی است که بیان می کند یک بلاکچین تنها می تواند به دو مورد از سه ویژگی اصلی امنیت، تمرکززدایی و مقیاس پذیری به طور کامل دست یابد و قربانی کردن یکی از آن ها برای دستیابی به دو مورد دیگر ضروری است. برای مثال، بیت کوین امنیت و تمرکززدایی بالایی دارد اما مقیاس پذیری آن پایین است. اتریوم نیز با این معضل دست و پنجه نرم می کند و راه حل های لایه ۲ سعی در حل این چالش دارند.

فورک (Fork)

فورک (Fork) یا انشعاب، به تغییر در قوانین یا پروتکل یک بلاکچین اشاره دارد که منجر به ایجاد نسخه های جدیدی از زنجیره می شود. فورک ها می توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند:

• هارد فورک (Hard Fork): یک تغییر اساسی در پروتکل است که با نسخه های قدیمی سازگار نیست. اگر همه گره ها به نسخه جدید به روزرسانی نکنند، بلاکچین به دو زنجیره مجزا تقسیم می شود. بیت کوین کش (Bitcoin Cash) نتیجه یک هارد فورک از بیت کوین بود.
• سافت فورک (Soft Fork): یک تغییر سازگار در پروتکل است که با نسخه های قدیمی نیز سازگار است. به این معنا که گره های قدیمی می توانند بلوک های تولید شده توسط گره های جدید را تأیید کنند. سافت فورک ها به ارتقاء شبکه بدون تقسیم زنجیره کمک می کنند.

سگویت (SegWit)

سگویت (SegWit) مخفف Segregated Witness به معنای شاهد جدا شده است. این یک سافت فورک در بلاکچین بیت کوین بود که در سال ۲۰۱۷ اجرا شد. هدف اصلی سگویت، افزایش ظرفیت بلوک های بیت کوین با جدا کردن داده های مربوط به امضا (witness data) از داده های تراکنش بود. این کار باعث شد فضای بیشتری در هر بلوک برای تراکنش ها آزاد شود و مقیاس پذیری شبکه بهبود یابد، همچنین راه را برای راه حل هایی مانند شبکه لایتنینگ هموار کرد.

شبکه لایتنینگ (Lightning Network)

شبکه لایتنینگ (Lightning Network) یک راه حل مقیاس پذیری لایه ۲ برای بیت کوین است که امکان انجام تراکنش های سریع و کم هزینه را خارج از بلاکچین اصلی فراهم می کند. این شبکه با ایجاد کانال های پرداخت بین کاربران، اجازه می دهد تا تعداد نامحدودی از تراکنش ها بین آن ها انجام شود و تنها تراکنش های نهایی در بلاکچین اصلی ثبت شوند. شبکه لایتنینگ برای پرداخت های خرد و روزمره بسیار مناسب است.

شاردینگ (Sharding)

شاردینگ (Sharding) یک تکنیک مقیاس پذیری است که در آن، بلاکچین به بخش های کوچکتر و قابل مدیریت تر به نام شارد (Shard) تقسیم می شود. هر شارد می تواند تراکنش ها و قراردادهای هوشمند را به صورت مستقل پردازش کند. این کار باعث می شود تا شبکه بتواند به طور موازی، تعداد بسیار زیادی از تراکنش ها را پردازش کند و مقیاس پذیری را به شدت افزایش دهد. اتریوم ۲.۰ از شاردینگ به عنوان یکی از راه حل های اصلی مقیاس پذیری خود استفاده می کند.

TPS (Transactions Per Second)

TPS (Transactions Per Second) به تعداد تراکنش هایی اشاره دارد که یک شبکه بلاکچین می تواند در هر ثانیه پردازش کند. این یک معیار مهم برای سنجش مقیاس پذیری و کارایی یک بلاکچین است. بلاکچین هایی با TPS بالا (مانند سولانا یا پالیگان) برای کاربردهایی که نیاز به سرعت بالا دارند (مانند بازی ها و دیفای)، مناسب تر هستند، در حالی که بلاکچین هایی با TPS پایین (مانند بیت کوین) بر امنیت و تمرکززدایی تمرکز دارند.

گره (Node)

گره (Node) یک کامپیوتر یا سرور است که نرم افزار بلاکچین را اجرا می کند و در شبکه بلاکچین مشارکت دارد. گره ها مسئول تأیید تراکنش ها، ذخیره کپی کامل یا بخشی از بلاکچین و انتشار اطلاعات به سایر گره ها هستند. گره ها برای حفظ امنیت و غیرمتمرکزسازی شبکه حیاتی هستند. هرچه تعداد گره ها بیشتر باشد، شبکه غیرمتمرکزتر و مقاوم تر خواهد بود.

نتیجه گیری

دنیای ارزهای دیجیتال، با تمامی پیچیدگی ها و نوآوری هایش، فرصت های بی نظیری را پیش روی ما قرار داده است. اما برای بهره مندی از این فرصت ها و در امان ماندن از خطرات احتمالی، هیچ چیز به اندازه آگاهی و دانش کافی مهم نیست. در این مقاله، سفری جامع به واژگان و اصطلاحات کلیدی این بازار داشتیم؛ از مفاهیم پایه ای بلاکچین و کریپتوکارنسی گرفته تا پیچیدگی های دیفای، NFT ها و مباحث فنی پیشرفته.

همانطور که ملاحظه کردید، هر اصطلاح دریچه ای به یک جنبه خاص از این فناوری گسترده باز می کند. درک دقیق هر یک از این واژه ها نه تنها به شما در تحلیل بهتر بازار کمک می کند، بلکه شما را قادر می سازد تا در تصمیم گیری های مالی خود، عاقلانه تر و با ریسک کمتر عمل کنید. دنیای کریپتو به سرعت در حال تغییر و تکامل است؛ بنابراین، یادگیری مستمر و به روزرسانی دانش خود، یک ضرورت دائمی است. این مقاله، به عنوان یک راهنمای جامع، نقطه شروعی عالی برای عمق بخشیدن به دانش شما در این حوزه است. همواره کنجکاو باشید، تحقیقات خود را انجام دهید (DYOR) و با بینش کافی، در این بازار پر هیجان حرکت کنید.