اجرای طرحی ملی برای رفع مشکل کودکان بی شناسنامه در دولت شهید رییسی

«اعطای شناسنامه به کودکان فاقد هویت»؛ گام دیگر دولت شهید رییسی برای حمایت از اقشار آسیب پذیر و نیازمند کشور بود تا معضل بی شناسنامگی فرزندان حاصل از ازدواج مادران ایرانی با مردان غیرایرانی به دلیل قوانین اقامت و تابعیت ایران برطرف شود؛ اقدامی که درنهایت منجر به انعقاد تفاهم نامه سه جانبه بین وزارت رفاه، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی و سازمان پزشکی قانونی و اجرای طرح آزمایش ژنتیک رایگان 31 هزار مادر برای اولین بار در سطح ملی شد.

به گزارش چراغونی، مهرماه سال 1398 بود که قانون «تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی» اصلاح شد تا براساس آن فرزندان حاصل از ازدواج شرعی زنان ایرانی با مردان غیرایرانی که قبل یا بعد از تصویب این قانون متولد شده یا می شوند، قبل از رسیدن به سن 18 سال تمام شمسی به درخواست مادر ایرانی در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) به تابعیت ایران درآیند.

فرزندان مذکور پس از رسیدن به سن 18 سال تمام شمسی، در صورت عدم تقاضای مادر ایرانی، می توانند تابعیت ایران را تقاضا کنند که در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) به تابعیت ایران پذیرفته می شوند.

با تصویب این قانون و همچنین آیین نامه های اجرایی سال 1399، وزارت کشور (ثبت احوال) مکلف به دادن شناسنامه به فرزندان اتباع و افراد بی هویت شد؛ پس از آن اما طبق اعلام معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور تعیین هویت 85 هزار کودک حاصل از ازدواج مادران ایرانی با اتباع غیر ایرانی بر عهده سازمان پزشکی قانونی کشور گذاشته شد؛ هرچند که کار تعیین هویت فرزندان حاصل از ازدواج مادران ایرانی با اتباع بیگانه به سازمان پزشکی قانونی واگذار شد، اما طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی و با توجه به محدودیت های موجود، سازمان برای انجام این آزمایش ها و تعیین هویت این افراد به اعتبار و تجهیزات بیشتری نیاز داشت.

 قادی پاشا- معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور در این باره اعلام کرده بود که پزشکی قانونی برای انجام آزمایش های ژنتیک و تعیین هویت این فرزندان به حمایت های بیشتری در بحث مواد مصرفی، دستگاه های آنالیز ژنتیک و… نیاز دارد که اگر شرایط آن تامین شود قطعا کار تعیین و تشخیص هویت با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

در آن زمان و بنا بر آخرین آمارها اعلام شد که در ایران 3 میلیون و 500 هزار پناهنده وجود دارد که بیشتر آنان فاقد اوراق هویتی هستند. آمارهای منتج از پیمایش میدانی سال 1396 معاونت رفاه اجتماعی نیز نشان داد که 43 هزار کودک فاقد شناسنامه در کشور شناسایی شده که حدود 46 درصد آنها، فاقد اوراق هویتی و گواهی تولد بودند.

در این راستا اما، دولت مردمی شهید رییسی بود که در راستای توسعه عدالت اجتماعی و از بین بردن چرخه فقر اقدام کرد تا از این طریق مشکلات کودکان فاقد هویت از جمله بی شناسنامگی فرزندان حاصل از این ازدواج ها و محرومیت فرزندان از تحصیل، درمان و پوشش های حمایتی کاهش یابد.

دولت مردمی شهید رییسی طرح انجام آزمایش ژنتیک رایگان فرزندان و مادران دارای همسر غیر ایرانی را طی برنامه کاری مشترک با صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد با اعتباری حدود 20 میلیارد تومان اجرا کرد و به منظور رفع مشکل تست ژنتیک در خانوارهای با دهک پایین درآمدی، تفاهم نامه ای سه جانبه بین معاونت رفاه و امور اقتصادی وزارت رفاه (جهت دهک بندی و تامین مالی از محل اعتبارات یونیسف)، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی (تهیه و تولید کیت تست دی ان ای) و سازمان پزشکی قانونی (انجام آزمایش دی ان ای) در سال 1401 منعقد کرد تا در راستای تحقق وعده های دولت سیزدهم در حمایت از اقشار آسیب پذیر و نیازمند، طرح آزمایش ژنتیک رایگان 31 هزار مادر دارای همسر غیر ایرانی و فرزندانشان برای اولین بار در سطح ملی انجام شود؛ با انجام این آزمایشات رابطه مادر و فرزندی مشخص شده و به عبارتی گامی برای خروج این فرزندان از چرخه فقر با دسترسی به خدمات آموزشی، بهداشتی و حمایتی مهیا شده است.

طبق این گزارش، تا همین لحظه 3000 نفر از این مادران و فرزندانشان از مزایای این طرح استفاده کرده اند و این گام دیگر شهید رییسی برای رفع فقر و محرومیت برای محرومان بود.

پایان خبر چراغونی