هر دم از این “باغ” بری می رسد! /ساخت و ساز در حریم باغ گیاهشناسی همچنان ادامه دارد

با وجود تاکید کارشناسان بر اهمیت حفاظت از باغ های گیاهشناسی و رعایت حریم آنها، اما گفته می شود ساخت و ساز در حریم باغ گیاهشناسی ملی ایران همچنان ادامه دارد و گویا به نظر می رسد عزمی برای نگهداری از این سرمایه ملی و بین نسلی در مدیریت شهری وجود ندارد.

به گزارش چراغونی، باغ گیاهشناسی مکانی است که در آن مجموعه ای از گیاهان بومی و غیر بومی در فضای باز و در گلخانه ها کشت می شوند و نقش مهمی در زمینه های مختلف تحقیقاتی از جمله علوم گیاهی و باغبانی، آموزش عمومی و آشنا ساختن مردم به اهمیت گیاهان و لزوم حفاظت از آنها بر عهده دارند. به علاوه باغ گیاه شناسی به عنوان ذخیره ژنتیکی گیاهان در معرض خطر انقراض مورد استفاده قرار می گیرد. در باغ های گیاه شناسی امکانات لازم برای مطالعه و تحقیق درباره تنوع زیستی و حفاظت از آنها نیز فراهم  است.

بنابر گفته کارشناسان و محققان 2000 باغ گیاهشناسی در دنیا وجود دارد که حفاظت و نگهداری از آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر اهمیت حفاظت از آنها، رعایت حریم باغ های گیاهشناسی و جلوگیری از ساخت وسازهای بی رویه در اطراف آنها نیز  موضوع بسیار قابل توجهی است.

موضوعی که مدت هاست گریبان باغ گیاهشناسی ملی ایران را گرفته است و آن طور که کارشناسان می گویند در حریم این باغ بلندمرتبه سازی هایی شروع شده و علی رغم دستوراتی مبنی بر توقف ساخت و ساز اما همچنان این روند ادامه دارد. بلندمرتبه سازی هایی که گفته می شود عواقب زیادی از جمله کاهش آب چاه منطقه، ایجاد مانع برای تهویه هوا (بلندمرتبه سازی جلوی وزش بادی و تهویه هوای باغ را می گیرد)، محصور شدن باغ و افزایش دما در باغ نسبت به اراضی اطراف، افزایش جمعیت در حریم باغ و به تبع آن ایجاد گرد و غبار، آلودگی های کربنی و سوختی و افزایش آلودگی صوتی و در نهایت زوال باغ را  به دنبال خواهد داشت.

در این راستا محمد متینی زاده_ عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور _ در گفت وگو با چراغونی، در تشریح آخرین وضعیت ساخت و ساز در حریم این باغ با بیان اینکه شورای عالی شهرسازی و معماری در سال 1398 برای جلوگیری از بارگذاری بیش از حد در منطقه 22 مصوبه تعدیل ساخت و ساز این منطقه را داد، گفت: هدف این بود که از انفجار جمعیت در این منطقه جلوگیری شود، از این رو تصویب شد که چندین پهنه در منطقه از جمله پهنه جنوب بزرگراه شهید همدانی تعدیل شود.

وی افزود: این امر سال بعد (1399) در طرح تفصیلی مصوب منطقه 22 نیز آورده شد که پهنه باید سه طبقه باشد و به شهردار منطقه نیز ابلاغ شد. به همین دلیل مدیریت شهری قبلی این مصوبه را اجرا کرد و اجازه ساخت و ساز را در این پهنه نداد.

تا اوایل سال 1401 هیچ ساخت و سازی در این پهنه نشده بود

 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور ادامه داد: تصاویر ماهواره ای هم نشان می دهد که تا اواخر سال 1400 و حتی اوایل سال 1401 هیچ ساخت و سازی در این پهنه انجام نشده است. این در حالی است که ساخت و ساز در پهنه های دیگر این پروژه بتاجا (در شمال بزرگراه شهید همدانی) در اواخر دهه 90 انجام شده و اکنون رو به پایان است.
 
وی تصریح کرد: معلوم نیست با روی کار آمدن مدیریت شهری جدید چه اتفاقی افتاده است که در پهنه مذکور بلندمرتبه سازی آغاز شده است.

یکی از برج ها در حریم باغ گیاهشناسی به طبقه نهم رسیده است

 متینی زاده با اشاره به برگزاری جلسات متعدد پیرامون این پهنه گفت: معاون اجرایی رییس جمهوری جلساتی تدارک دیدند و از همه طرف ها دعوت به عمل آمد و حضور یافتند و نقطه نظرات اخذ شد. این جلسات مصوباتی داشت که مهم ترین آنها این بود که تا زمانی که تکلیف شکایت باغ گیاه شناسی از نهادهای مربوطه مشخص نشده است و طرفین به تفاهم نرسیده اند، ساخت و ساز بنیاد تعاون ارتش در مرز 5 طبقه که حریم باغ گیاه شناسی است متوقف شود. ولی متاسفانه این مصوبه به هیچ عنوان رعایت نشده؛ به طوری که ساخت دو برج در حریم باغ گیاه شناسی ادامه یافته که یکی از آنها به طبقه نهم رسیده است و همچنان نیز ادامه دارد.
 
وی در ادامه گفت: شکایتی در دیوان عدالت اداری ثبت و پیگیری شده و اکنون در مرحله تجدید نظر است. معاون دادستان کل کشور دو نامه مهم به دیوان عدالت اداری داده اند که در نامه نخست به تخلفات صورت گرفته و همچنین بر نقش باغ گیاه شناسی در حفظ ذخایر ژنتیکی و لزوم حفاظت از این گنجینه ارزشمند اشاره کرده اند و درخواست شده که دیوان عدالت اداری باغ را نجات دهد. متاسفانه اما پرونده وارد مسیر دیگری شد و با این استدلال که مقام معظم رهبری بر خانه سازی پروژه های ارتش تاکید کرده اند، قرار منع استماع صادر کرد. درحالی که این دستور رهبری به ساخت و ساز اطراف باغ مربوط نمی شود  و این مهم در نامه دوم معاون دادستان کشور پرداخته شده و مفصل توضیح داده اند، ضمن آنکه در همان دستوری که از رهبری نقل می شود، بر پیگیری “صرفا برابر مقررات” تاکید شده است!

چرا وزارت جهادکشاورزی باید تاوان اشتباهات دیگران را بدهد؟

 وی در پاسخ به این سوال که چرا زمین معوض به تعاونی ارتش داده نشده است؟ گفت: از وزارت جهاد کشاورزی خواسته شده که در قبال حفظ حریم باغ گیاه شناسی زمین معوض داده شود. اما اعتقادی وجود دارد که وزارت جهادکشاورزی چرا باید تاوان اشتباهات دیگران را بدهد. تخلف را شهرداری انجام داده و به اندازه کافی در منطقه زمین دارد که به این کار اختصاص دهد. ضمن اینکه پروانه 20 هزار واحد با سطح دو میلیون متر مربع برای ساخت و ساز را که در کمیسیون ماده 5 در نظر گرفته بودند به 4میلیون و 600 هزار مترمربع تبدیل شد. اگر همان دو میلیون بود که در شمال بزرگراه همدانی ساخته شده بود.

2هزار باغ گیاهشناسی در دنیا وجود دارد

 وی با بیان اینکه 2000 باغ گیاه شناسی در دنیا وجود دارد، گفت: باغ گیاهشناسی با پارک، فضای سبز و باغ میوه بسیار متفاوت است. تفاوت آن هم در تنوع گونه های گیاهی است. در باغ گیاه شناسی، گیاهانی از اقلیم های مختلف کشور، آورده شده و با رنج بسیار و فراهم کردن شرایط مناسب زندگی آنها، از آنها حفاظت می شود. به همین دلیل است که فقط حدود پنج درصد آنها را بتوان در سطح شهر پیدا کرد.

نگاه شهرداری های ادوار مختلف حفاظت از باغ گیاهشناسی نبوده

 به گفته وی در همه کشورها به اهمیت این باغ ها توجه فراوانی می شود و از باغ های گیاه شناسی محافظت می شود. باغ های گیاه شناسی در دنیا حریم هایی دارند که رعایت می شود و نیازی نیست که کارشناسان و مسیولان باغ به دنبال حفاظت از آن باشند! متاسفانه این حفاظت در شهر و کشور روی نداده و روندی که در شهرداری های ادوار مختلف صورت گرفته، عاری از نگاه حفاظتی برای نگین ارزشمندی همچون باغ گیاه شناسی ملی ایران بوده است.

پایان خبر چراغونی