نمونه دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش (درخواست زوج)
نمونه دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
نمونه دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج، سندی حقوقی است که مرد برای درخواست طلاق به دادگاه خانواده ارائه می دهد تا با رعایت حقوق مالی زوجه، روند قانونی جدایی آغاز شود. این دادخواست به دادگاه این امکان را می دهد که با بررسی شرایط و ارجاع به داوری، در صورت عدم سازش، گواهی لازم برای ثبت طلاق را صادر کند.
فرآیند طلاق، یکی از پیچیده ترین و حساس ترین مراحل زندگی مشترک است که پیامدهای حقوقی و عاطفی فراوانی برای طرفین به همراه دارد. در قوانین جمهوری اسلامی ایران، حق طلاق اصولاً با مرد است، اما این حق مطلق نبوده و مستلزم رعایت تشریفات قانونی و پرداخت حقوق مالی زوجه است. یکی از مسیرهای قانونی برای اعمال این حق، ارائه دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق، به بررسی تمامی جنبه های حقوقی، ساختار، اجزا و نکات کلیدی مرتبط با تنظیم چنین دادخواستی می پردازد. آگاهی از این اطلاعات به زوجین کمک می کند تا با دیدی بازتر و آگاهی کامل از حقوق و تکالیف خود، در این مسیر قدم بردارند و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.
مبانی حقوقی صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
برای درک صحیح نحوه تنظیم دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش، ابتدا باید به مبانی و چارچوب های حقوقی آن توجه کرد. این بخش به تشریح مفاهیم و مواد قانونی اصلی که زیربنای این نوع دعوا در دادگاه خانواده هستند، اختصاص دارد.
گواهی عدم امکان سازش چیست و چرا صادر می شود؟
گواهی عدم امکان سازش، یک سند قضایی است که توسط دادگاه خانواده صادر می شود و به معنای تأیید عدم امکان ادامه زندگی مشترک و سازش بین زوجین است. این گواهی به زوجین اجازه می دهد که به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه کرده و صیغه طلاق را جاری و ثبت کنند. تفاوت اصلی آن با حکم طلاق در این است که حکم طلاق مستقیماً به جدایی حکم می دهد، در حالی که گواهی عدم امکان سازش صرفاً مجوزی برای ثبت طلاق است و خود حکم طلاق محسوب نمی شود. در مواردی که طلاق به درخواست زوج یا به صورت توافقی انجام می شود، صدور این گواهی برای ثبت طلاق الزامی است.
مستندات قانونی اصلی
قوانین متعددی در خصوص طلاق و نحوه اجرای آن در ایران وجود دارد که مهمترین آن ها قانون مدنی و قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ است:
- ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی: این ماده به صراحت بیان می دارد که «مرد می تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد.» این ماده اصل حق طلاق مرد را تثبیت می کند، اما در عمل، این حق با رعایت حقوق مالی زوجه و تشریفات قانونی، محدود می شود. به عبارت دیگر، مرد نمی تواند بدون تعیین تکلیف حقوق مالی زن، او را طلاق دهد.
- ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده: این ماده نحوه رسیدگی دادگاه در دعاوی طلاق را مشخص می کند. بر اساس آن، «در صورتی که طلاق، توافقی یا به درخواست زوج باشد، دادگاه به صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام و اگر به درخواست زوجه باشد، حسب مورد، مطابق قانون به صدور حکم الزام زوج به طلاق یا احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق مبادرت می کند.» این ماده نقش دادگاه را در صدور گواهی عدم امکان سازش برای طلاق به درخواست زوج تبیین می کند.
- ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده: این ماده بر لزوم تعیین تکلیف کلیه حقوق مالی و غیرمالی زوجه و فرزندان در رأی دادگاه تأکید دارد. دادگاه ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش، باید تکلیف مواردی نظیر مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، حضانت و ملاقات فرزندان و نصف دارایی مشترک (در صورت وجود شرط ضمن عقد) را مشخص کند.
علاوه بر این مواد، مواد ۱۱۴۳ به بعد قانون مدنی نیز به تشریح انواع طلاق (رجعی و بائن) و احکام مربوط به هر یک می پردازد که در فرآیند صدور گواهی عدم امکان سازش نیز مورد توجه قرار می گیرد.
نقش داوری و مشاوران خانواده در این فرآیند
یکی از مراحل الزامی در فرآیند طلاق به درخواست زوج، ارجاع پرونده به مراکز مشاوره خانواده و در صورت نیاز، به داوری است. ماده ۲۷ قانون حمایت خانواده این موضوع را مشخص کرده است. هدف اصلی این ارجاع، تلاش برای ایجاد سازش بین زوجین و حفظ نهاد خانواده است. مشاوران و داوران تلاش می کنند تا با بررسی ریشه های اختلاف، راهکارهایی برای حل مشکلات ارائه دهند. در صورتی که با وجود تلاش های صورت گرفته، سازش حاصل نشود، گزارش عدم امکان سازش به دادگاه ارائه شده و دادگاه با توجه به این گزارش، به رسیدگی های بعدی و نهایتاً صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام می کند.
ساختار و اجزای یک دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش
دادخواست، سند رسمی آغازگر دعوا در محاکم قضایی است و تنظیم صحیح آن، نقش بسزایی در پیشبرد پرونده و حصول نتیجه مطلوب دارد. در ادامه، به تشریح دقیق هر بخش از فرم دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش می پردازیم:
فرم دادخواست دادگاه نخستین (شرح کامل هر بخش)
یک دادخواست استاندارد شامل بخش های مختلفی است که هر یک اطلاعات خاصی را در بر می گیرد و باید با دقت تکمیل شود.
۱. خواهان
خواهان در این دعوا، زوج (مرد) است. اطلاعات زیر باید به طور کامل و دقیق وارد شود:
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- شغل
- کد ملی
- محل اقامت (آدرس کامل و دقیق شامل استان، شهرستان، خیابان، کوچه و پلاک)
۲. خوانده
خوانده در این دعوا، زوجه (زن) است. اطلاعات زیر باید مشابه خواهان، به طور دقیق وارد شود:
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- شغل
- کد ملی
- محل اقامت (آدرس کامل و دقیق)
۳. وکیل
در صورتی که خواهان از طریق وکیل اقدام می کند، اطلاعات وکیل (نام، نام خانوادگی، آدرس دفتر، شماره پروانه) باید در این بخش درج شود. حضور وکیل، به دلیل پیچیدگی های حقوقی این نوع پرونده ها، به شدت توصیه می شود.
۴. تعیین خواسته و بهای آن
این بخش باید به طور واضح خواسته اصلی از دادگاه را بیان کند. در این مورد، خواسته به صورت زیر نگارش می شود:
صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
این دعوا از جمله دعاوی غیرمالی محسوب می شود، بنابراین نیازی به تعیین بها برای آن نیست و در قسمت بهای آن می توان عبارت غیرمالی یا مقوم نیست را درج کرد.
۵. دلایل و منضمات دادخواست
این بخش شامل فهرستی از تمامی مدارک و مستنداتی است که برای اثبات ادعای خواهان و تکمیل پرونده لازم است. تمامی مدارک باید به صورت کپی مصدق (کپی برابر اصل شده) ارائه شوند:
- کپی مصدق سند ازدواج (عقدنامه): مهمترین مدرک که اثبات کننده رابطه زوجیت است.
- کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی زوجین: برای احراز هویت طرفین.
- وکالتنامه ملصق به تمبر مالیاتی (در صورت اقدام توسط وکیل): سندی که نشان دهنده نمایندگی وکیل از طرف خواهان است.
- سند رسمی یا عادی اقرارنامه ابراء مهریه یا توافقنامه (در صورت وجود): اگر زوجین پیش از این در مورد مهریه یا سایر حقوق مالی توافقی کرده اند، باید مدارک آن ارائه شود.
- مدارک اثبات پرداخت حقوق مالی (مانند فیش واریزی، چک، رسید) در صورت ادعا: اگر زوج ادعا می کند بخشی یا تمام حقوق مالی را پرداخت کرده است، باید مستندات آن را ضمیمه کند.
- سایر مدارک مرتبط: مانند گواهی عدم شروع زندگی مشترک، گزارش مددکاری، اسناد مربوط به اموال مشترک (در صورت نیاز برای تنصیف دارایی).
۶. شرح دادخواست (متن اصلی و استدلال)
این بخش، قسمت اصلی دادخواست است که در آن خواهان یا وکیل او، به شرح ماوقع و دلایل درخواست طلاق می پردازد. این متن باید روشن، مستدل و بدون ابهام باشد:
- معرفی عقد: با ذکر تاریخ و محل وقوع عقد نکاح و شماره دفتر ازدواج.
- وضعیت کنونی زندگی مشترک: اشاره مختصر به وضعیت فعلی، نظیر داشتن یا نداشتن فرزند مشترک، مدت زندگی مشترک و محل اقامت فعلی.
- بیان دلایل کلی درخواست طلاق: باید به گونه ای بیان شود که نشان دهنده عدم امکان ادامه زندگی باشد. معمولاً از عباراتی مانند اختلافات لاینحل، عدم تفاهم در زمینه های گوناگون، سوء رفتار یا تخلق خوانده، تنش های فراوان و عدم امکان ادامه زندگی مشترک استفاده می شود. توصیه می شود از ورود به جزئیات شخصی که ممکن است در دادگاه به ضرر زوج باشد، خودداری شود.
- اشاره به بی نتیجه بودن تلاش ها برای سازش و داوری: (در صورت انجام) بیان اینکه با وجود ارجاع به داوری یا مشاوره های خانواده، سازشی حاصل نشده است.
- درخواست صدور گواهی: استناد به مواد ۱۱۳۳ قانون مدنی و ۲۶ قانون حمایت خانواده و تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش.
- نکته بسیار مهم – آمادگی برای پرداخت حقوق مالی: زوج باید آمادگی خود را برای پرداخت کلیه حقوق مالی قانونی زوجه مطابق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده اعلام کند و از دادگاه بخواهد که تکلیف مهریه، نفقه ایام عده، اجرت المثل ایام زوجیت و نصف دارایی (در صورت شمول شرط ضمن عقد) را در ضمن رأی صادره معین فرماید. این بخش حیاتی است و عدم ذکر آن می تواند منجر به رد دادخواست یا طولانی شدن روند دادرسی شود.
نمونه دادخواست کامل صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
در ادامه، یک نمونه کامل از دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج ارائه شده است. این نمونه به شما کمک می کند تا با ساختار و محتوای لازم برای تنظیم دادخواست آشنا شوید. بخش هایی که نیاز به اطلاعات خاص پرونده شما دارند، با پرانتز و توضیحات مشخص شده اند.
عنوان: دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج
ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان/مجتمع قضایی مربوطه]
با سلام و احترام،
مشخصات طرفین:
- خواهان: آقای [نام و نام خانوادگی خواهان]، فرزند [نام پدر خواهان]، کد ملی [کد ملی خواهان]، شغل [شغل خواهان]، به نشانی [آدرس کامل محل اقامت خواهان].
- خوانده: خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، فرزند [نام پدر خوانده]، کد ملی [کد ملی خوانده]، شغل [شغل خوانده]، به نشانی [آدرس کامل محل اقامت خوانده].
- وکیل (در صورت وجود): آقای/خانم [نام و نام خانوادگی وکیل]، به نشانی [آدرس دفتر وکیل]، با شماره پروانه [شماره پروانه وکیل].
تعیین خواسته و بهای آن:
تقاضای رسیدگی و صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج (دعوی غیرمالی).
دلایل و منضمات دادخواست:
- رونوشت مصدق سند نکاحیه به شماره ثبت [شماره ثبت عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] دفتر ازدواج شماره [شماره دفتر ازدواج] [نام شهر].
- رونوشت مصدق شناسنامه و کارت ملی خواهان.
- رونوشت مصدق شناسنامه و کارت ملی خوانده.
- وکالتنامه ملصق به تمبر مالیاتی (در صورت اقدام وکیل).
- [در صورت وجود]: رونوشت مصدق سند رسمی/عادی ابراء ذمه/توافقنامه شماره [شماره سند توافق] مورخ [تاریخ سند توافق] در خصوص حقوق مالی (مانند مهریه یا نفقه).
- [در صورت وجود]: مدارک اثبات پرداخت [ذکر موارد پرداختی مانند بخشی از مهریه، نفقه معوقه] به شماره [شماره سند/چک/فیش] مورخ [تاریخ پرداخت].
- [سایر مدارک متناسب با پرونده، مانند گزارش مددکاری، استشهادیه محلی، لیست سیاهه جهیزیه (در صورت درخواست استرداد یا تعیین تکلیف)].
شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار عالی می رساند: اینجانب [نام خواهان/وکیل] به وکالت از خواهان [نام موکل] بیان می دارد که موکل اینجانب، آقای [نام خواهان]، به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] در دفتر رسمی ازدواج شماره [شماره دفتر ازدواج] واقع در شهر [نام شهر]، با خوانده محترمه خانم [نام خوانده] عقد نکاح دائم منعقد نموده است.
متأسفانه، از ابتدای زندگی مشترک (یا از تاریخ [در صورت وجود تاریخ مشخص برای شروع اختلافات]) به دلیل [ذکر کلی دلایل مانند: اختلافات عمیق و لاینحل، عدم تفاهم در زمینه های اساسی زندگی مشترک، سوء رفتار/تخلق خوانده، نبود آرامش و همدلی، عدم امکان تداوم رابطه زناشویی و…]، ادامه زندگی مشترک به هیچ وجه میسر نمی باشد و با وجود تلاش های مکرر و اقدامات صورت گرفته از جمله [اشاره به مشاوره های فردی/خانواده، داوری های فامیلی یا رسمی، تلاش های شخصی خواهان] برای حل و فصل مشکلات و ایجاد تفاهم مجدد، متأسفانه تمامی این تلاش ها بی نتیجه مانده و امید به اصلاح و ادامه زندگی مشترک به کلی از بین رفته است.
[در صورت وجود فرزند]: حاصل این ازدواج تعداد [عدد] فرزند مشترک به نام های [نام فرزندان] متولد [سال تولد فرزند اول] و [سال تولد فرزند دوم] می باشد که [وضعیت حضانت فعلی را ذکر کنید؛ مثلاً: حضانت فرزندان در حال حاضر با خوانده است و بنده مطابق قانون تقاضای تعیین تکلیف ملاقات دارم. یا: هر دو فرزند به سن بلوغ شرعی رسیده اند و از موضوع حضانت خارج می باشند.]
[در صورت عدم شروع زندگی مشترک/دوشیزه بودن زوجه]: لازم به ذکر است که زندگی مشترک زیر یک سقف آغاز نگردیده و زوجه همچنان دوشیزه می باشند/جهیزیه ای از سمت زوجه به منزل مشترک آورده نشده است و لذا بحث استرداد جهیزیه منتفی است.
[در صورت تعیین تکلیف برخی حقوق مالی پیشین]: ضمناً پیرو توافقات صورت گرفته/اسناد پیوست، حقوق مالی [ذکر موارد مانند: بخشی از مهریه/نفقه معوقه/اجرت المثل] خوانده محترمه تعیین تکلیف و/یا پرداخت گردیده است.
لذا با توجه به مراتب فوق و عدم امکان ادامه زندگی مشترک و استناداً به مواد ۱۱۳۳ قانون مدنی و ماده ۲۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، اینجانب تقاضای رسیدگی و صدور گواهی عدم امکان سازش و نهایتاً طلاق را از نوع [رجعی/بائن – در صورت آگاهی و تشخیص نوع طلاق مورد تقاضا] دارم.
همچنین اینجانب آمادگی خود را جهت پرداخت کلیه حقوق مالی قانونی زوجه از جمله مهریه (به نحو عندالمطالبه/عندالاستطاعه و تقسیط حسب رأی دادگاه محترم)، نفقه ایام عده، اجرت المثل ایام زوجیت و نصف دارایی حاصل از زندگی مشترک (در صورت شمول ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده و تحقق شرایط شرط تنصیف اموال) اعلام می دارم و از محضر دادگاه محترم تقاضا دارم تکلیف کلیه این موارد را مطابق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده در ضمن رأی صادره معین فرماید.
با تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل]
امضا
نکات کلیدی در فرآیند گواهی عدم امکان سازش
فرآیند صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج، دارای پیچیدگی ها و نکات حقوقی مهمی است که آگاهی از آن ها برای هر دو طرف، خصوصاً زوج، ضروری است. این بخش به بررسی این نکات کلیدی می پردازد.
تعیین تکلیف حقوق مالی زوجه (ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده)
یکی از مهمترین الزامات در طلاق به درخواست زوج، تعیین و پرداخت یا تأمین حقوق مالی زوجه است که در ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده به آن تأکید شده است. دادگاه موظف است ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش، تکلیف تمامی این موارد را مشخص کند:
- مهریه: میزان مهریه و نحوه پرداخت آن (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) توسط دادگاه تعیین می شود. در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت یکجای مهریه، دادگاه می تواند با توجه به وضعیت مالی زوج، حکم به تقسیط مهریه دهد.
- نفقه: شامل نفقه ایام عده و در صورت مطالبه از سوی زوجه، نفقه معوقه است. نفقه ایام عده، برای زن در طول مدت عده طلاق (که معمولاً سه طهر است) الزامی است.
- اجرت المثل ایام زوجیت: اگر زوجه در طول زندگی مشترک کارهایی را انجام داده باشد که شرعاً بر عهده او نبوده (مانند کارهای خانه و تربیت فرزندان) و قصد تبرع (رایگان انجام دادن) نداشته باشد، می تواند اجرت المثل این ایام را مطالبه کند. دادگاه با نظر کارشناس، میزان آن را تعیین می کند.
- جهیزیه: زوجه حق دارد جهیزیه خود را پس از طلاق، مسترد کند. وجود سیاهه جهیزیه با امضای زوج یا شهود، در اثبات مالکیت زوجه بسیار کمک کننده است.
- تنصیف اموال (شرط نصف دارایی): این شرط تنها در صورتی اعمال می شود که ضمن عقد نکاح یا عقدی لازم دیگر، شرط تنصیف دارایی یا شرط عندالطلاق امضا شده باشد. بر اساس این شرط، در صورت طلاق به درخواست زوج (و نه به دلیل تخلف زوجه از وظایف همسری)، دادگاه می تواند تا نصف اموالی که زوج پس از ازدواج به دست آورده است، به زوجه تعلق دهد. این شرط فقط در مورد اموال حاصل از تلاش زوج در دوران زندگی مشترک است و شامل اموالی که از قبل داشته یا به او به ارث رسیده، نمی شود.
نوع طلاق صادر شده (رجعی یا بائن)
نوع طلاق در سرنوشت حقوقی زوجین پس از جدایی بسیار مؤثر است:
- طلاق رجعی: در طلاق رجعی، زوج در طول ایام عده (که معمولاً سه طهر است)، حق رجوع به زوجه را دارد و می تواند بدون عقد جدید، زندگی مشترک را از سر بگیرد. در این نوع طلاق، نفقه زوجه در طول عده بر عهده زوج است.
- طلاق بائن: در طلاق بائن، زوج حق رجوع به زوجه را در ایام عده ندارد و در صورت تمایل به بازگشت، باید با عقد جدید و مهریه جدید ازدواج کنند. موارد طلاق بائن شامل طلاق قبل از نزدیکی، طلاق زن یائسه، و طلاق سوم بعد از سه وصلت و سه طلاق (طلاق ثلاث) است. همچنین طلاق خلع و مبارات که بر اساس کراهت از سوی زن صورت می گیرد نیز از نوع بائن است. در طلاق به درخواست زوج، با تعیین تکلیف کامل حقوق مالی زوجه، نوع طلاق می تواند رجعی باشد مگر اینکه از موارد بائن باشد (مانند طلاق قبل از نزدیکی).
مدت زمان اعتبار گواهی عدم امکان سازش
بر اساس قانون، گواهی عدم امکان سازش از تاریخ قطعیت آن، فقط به مدت سه ماه اعتبار دارد. اگر زوجین در این مدت برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه نکنند، گواهی باطل شده و برای اقدام مجدد، باید دوباره از ابتدا مراحل دادرسی را طی کنند. بنابراین، سرعت عمل در مراجعه به دفترخانه پس از قطعی شدن گواهی، اهمیت زیادی دارد.
عدم حضور زوجه در دفترخانه طلاق پس از صدور گواهی
گاهی اوقات ممکن است پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجه برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه حاضر نشود. در این شرایط، ماده ۲۱ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده راه حل قانونی را پیش بینی کرده است. اگر زوج حقوق مالی زوجه را به اجرای احکام مدنی تحویل داده باشد و زوجه برای دریافت آن و اجرای طلاق حاضر نشود، زوج می تواند با تقاضا از دفترخانه، درخواست اجرای صیغه طلاق را بنماید. در این صورت، دفترخانه پس از احراز شرایط، صیغه طلاق را جاری و ثبت کرده و مراتب را به زوجه اطلاع می دهد. اجرای احکام نیز تکلیف دارد که وجوه و اموال را از زوج دریافت و نگهداری کند تا زوجه بعداً برای دریافت آن ها مراجعه کند.
مطالبه خسارت دادرسی توسط زوج
بر اساس رویه قضایی و نظر هیئت عالی قضات، زوج نمی تواند خسارت دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) را از زوجه در پرونده های صدور گواهی عدم امکان سازش مطالبه کند. دلیل آن این است که این زوج است که برای طلاق همسرش اقدام می کند و زوجه در این مورد، سبب ورود خسارت به زوج نشده است. در واقع، این زوج است که به دنبال اعمال حق خود برای طلاق است و هزینه های مربوط به این فرآیند بر عهده خود او خواهد بود. این موضوع در صورت جلسه نشست قضائی استان مازندران/شهر بهشهر مورخ ۱۳۸۵/۰۶/۲۰ نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
در دعوای زوج علیه زوجه برای تحصیل گواهی عدم امکان سازش، درخواست خسارت مربوط به هزینه دادرسی قابل پذیرش نیست. زیرا این زوج است که برای مطلقه کردن همسرش نیازمند اخذ گواهی عدم امکان سازش است و مخارج دادرسی به عهده خود اوست زیرا زوجه سبب ورود خسارت دادرسی نشده است.
وضعیت حضانت و ملاقات فرزندان مشترک
در صورتی که زوجین دارای فرزند مشترک باشند، دادگاه ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش، تکلیف حضانت و ملاقات فرزندان را نیز مشخص می کند. معمولاً حضانت فرزندان تا هفت سالگی با مادر و پس از آن با پدر است، مگر اینکه مصلحت کودک خلاف آن را ایجاب کند. حق ملاقات نیز برای والدینی که حضانت را بر عهده ندارند، محفوظ است و دادگاه جزئیات آن را تعیین می کند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و در نظر گرفتن مصلحت فرزند، اولویت اصلی دادگاه است.
آیا برای طلاق به درخواست زوج حتماً باید دلیل داشت؟
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد برای طلاق نیاز به اثبات دلیل خاصی مانند عسر و حرج خود یا تقصیر زوجه ندارد. حق طلاق به عنوان یک حق قانونی برای مرد شناخته شده است. با این حال، همانطور که پیشتر ذکر شد، اعمال این حق منوط به رعایت تمامی حقوق مالی زوجه است. دادگاه حتی در صورت عدم ارائه دلیل موجه از سوی زوج، در صورت تأمین حقوق مالی زوجه، گواهی عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد. این موضوع با طلاق به درخواست زوجه که مستلزم اثبات عسر و حرج یا شروط دوازده گانه ضمن عقد است، تفاوت اساسی دارد.
مراحل اداری پس از صدور گواهی عدم امکان سازش
پس از طی مراحل دادرسی در دادگاه خانواده و صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج، نوبت به اقدامات اداری برای ثبت رسمی طلاق می رسد. این مراحل نیز دارای جزئیات خاصی است که باید به دقت دنبال شوند.
۱. دریافت گواهی عدم امکان سازش از دادگاه
اولین قدم پس از قطعیت رأی دادگاه و صدور گواهی عدم امکان سازش، مراجعه به شعبه صادرکننده رأی و دریافت این گواهی است. معمولاً این گواهی به صورت سیستمی صادر و در سامانه ثنا قابل مشاهده است، اما نسخه چاپی آن نیز برای ارائه به دفترخانه لازم است. اطمینان حاصل کنید که گواهی تمامی مندرجات قانونی از جمله تعیین تکلیف حقوق مالی را دارا باشد.
۲. مراجعه به دفترخانه طلاق و لزوم همراه داشتن گواهی و مدارک شناسایی
پس از دریافت گواهی، زوج به همراه زوجه (یا نماینده قانونی او) باید ظرف مدت سه ماه به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه کنند. در زمان مراجعه، علاوه بر گواهی عدم امکان سازش، اصل شناسنامه و کارت ملی زوجین نیز باید همراه باشد. دفترخانه قبل از اجرای صیغه طلاق، مدارک را بررسی کرده و از صحت آن ها اطمینان حاصل می کند.
۳. ضرورت تعیین تکلیف و پرداخت یا تأمین حقوق مالی زوجه پیش از اجرای صیغه طلاق
مهمترین مرحله پیش از جاری شدن صیغه طلاق در دفترخانه، تعیین تکلیف و پرداخت یا تأمین تمامی حقوق مالی زوجه است که در گواهی عدم امکان سازش توسط دادگاه مشخص شده اند. دفترخانه مکلف است قبل از ثبت طلاق، اطمینان حاصل کند که زوج مهریه، نفقه ایام عده، اجرت المثل ایام زوجیت و سایر حقوق مالی زوجه را پرداخت کرده یا برای پرداخت آن ها تضمین های لازم را ارائه داده است. این پرداخت می تواند به صورت نقدی، چک بانکی یا به موجب توافق نامه رسمی باشد. در صورتی که زوجه در دفترخانه حاضر نشود، زوج می تواند حقوق مالی را به حساب دادگستری واریز کرده و رسید آن را به دفترخانه ارائه دهد تا دفترخانه طبق قانون، صیغه طلاق را جاری و ثبت کند.
۴. اجرای صیغه طلاق و ثبت آن توسط دفترخانه
پس از احراز شرایط لازم و تأیید پرداخت یا تأمین حقوق مالی زوجه، سردفتر طلاق صیغه شرعی طلاق را جاری می کند. این صیغه با حضور دو مرد عادل به عنوان شاهد انجام می شود. پس از جاری شدن صیغه، طلاق به صورت رسمی در دفاتر ثبت اسناد ازدواج و طلاق ثبت و در شناسنامه های زوجین درج می گردد. زوجه نیز در صورت نیاز می تواند شناسنامه جدید با وضعیت تأهل تغییر یافته دریافت کند.
۵. اقدامات پس از ثبت طلاق (برای زوجین)
پس از ثبت طلاق، ممکن است نیاز به انجام برخی اقدامات دیگر باشد. برای مثال، اگر فرزندی مشترک وجود داشته باشد، تعیین تکلیف حضانت و ملاقات ها عملیاتی می شود. همچنین، ممکن است نیاز به تغییر نام خانوادگی زوجه (در صورت تمایل) یا تعیین تکلیف برخی اموال مشترک دیگر باشد. زوجین باید با آگاهی کامل از حقوق و تکالیف خود پس از طلاق، برای آغاز مرحله جدیدی از زندگی خود آماده شوند.
نتیجه گیری
تنظیم دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج، اولین گام در فرآیند قانونی طلاق از سوی مرد است. این فرآیند، هرچند بر اساس حق قانونی مرد تعریف شده، اما با رعایت کامل حقوق مالی زوجه و تشریفات قانونی همراه است. از تنظیم دقیق دادخواست و ارائه مستندات کافی گرفته تا حضور در جلسات مشاوره و داوری، و نهایتاً تعیین تکلیف تمامی حقوق مالی زوجه در دادگاه، همگی بخش های جدایی ناپذیر این مسیر هستند. آگاهی کامل از مواد قانونی مربوطه، نحوه نگارش صحیح دادخواست، و نکات کلیدی پس از صدور گواهی، می تواند به زوجین کمک شایانی در پیشبرد این فرآیند نماید. با توجه به پیچیدگی ها و ظرافت های حقوقی این موضوع، مشورت با یک وکیل متخصص خانواده برای جلوگیری از اشتباهات احتمالی و تضمین رعایت حقوق طرفین، اکیداً توصیه می شود.
برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه طلاق و تنظیم دادخواست، می توانید با وکلای مجرب و متخصص ما در حوزه خانواده تماس بگیرید. همچنین برای مطالعه بیشتر در زمینه حقوق خانواده و سایر موضوعات حقوقی، از سایر مقالات وب سایت ما دیدن فرمایید.