برای به اجرا گذاشتن مهریه چه مدارکی لازم است

برای به اجرا گذاشتن مهریه، مدارک شناسایی مانند شناسنامه و کارت ملی، اصل سند ازدواج یا رونوشت محضری آن و اطلاعات دقیق شناسایی همسر (زوج) شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی و آدرس، ضروری هستند. این مدارک پایه برای هر دو روش ثبت و دادگاه مورد نیاز است.
مهریه، که به عنوان یک حق شرعی و قانونی برای زن در نظر گرفته شده، می تواند در مواقع لزوم از طریق مراجع قانونی مطالبه و به اجرا گذاشته شود. آگاهی دقیق از مدارک مورد نیاز برای این فرآیند، نه تنها به سرعت بخشیدن به روند کار کمک می کند، بلکه از اتلاف وقت و انرژی شما در مراحل اداری و قضایی جلوگیری می نماید. در ادامه این مقاله، به بررسی جامع و گام به گام تمامی مدارکی که برای اجرای مهریه از دو مسیر اصلی، یعنی اداره ثبت اسناد رسمی و دادگاه خانواده، مورد نیاز است، خواهیم پرداخت. هدف ما این است که شما با اطلاعاتی کامل و دقیق، با اطمینان خاطر بیشتری برای احقاق حق خود اقدام کنید.

مفهوم اجرا گذاشتن مهریه و اهمیت مدارک دقیق

مطالبه و اجرا گذاشتن مهریه به معنای اقدام قانونی زن برای دریافت حق مالی خود است که در زمان عقد ازدواج برای او تعیین شده است. این فرآیند، زمانی آغاز می شود که مرد به هر دلیلی از پرداخت مهریه خودداری کند یا زن تصمیم به مطالبه آن بگیرد. اجرای مهریه تنها یک درخواست شفاهی نیست، بلکه یک مسیر حقوقی است که نیازمند ارائه مستندات و مدارک دقیق به مراجع ذی صلاح است. اهمیت ارائه مدارک کامل و صحیح در این میان بسیار زیاد است؛ چرا که هرگونه نقص یا اشتباه در مدارک، می تواند منجر به تأخیر در روند پرونده، اتلاف وقت و حتی رد درخواست شود.

دقت در جمع آوری و ارائه مدارک نه تنها به تسریع فرآیند کمک می کند، بلکه مبنای قانونی محکمی برای مطالبه مهریه فراهم می آورد. عدم شناخت صحیح از مدارک مورد نیاز و مراحل اداری مربوط به هر یک از روش های مطالبه مهریه (چه از طریق اداره ثبت و چه از طریق دادگاه)، می تواند زن را در یک مسیر پیچیده و ناامیدکننده قرار دهد. بنابراین، آگاهی از جزئیات هر مدرک و نحوه ارائه آن، یک گام اساسی برای دستیابی به حقوق قانونی است.

مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: تفاوت و تأثیر آن بر مدارک

مهریه به دو صورت اصلی عندالمطالبه و عندالاستطاعه در سند ازدواج ثبت می شود و شناخت تفاوت این دو، برای اجرا گذاشتن مهریه و مدارک مورد نیاز بسیار مهم است:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه به محض جاری شدن صیغه عقد، به مالکیت زن در می آید و زن می تواند هر زمان که بخواهد آن را از مرد مطالبه کند. در این حالت، برای گرفتن مهریه، زن نیازی به اثبات توانایی مالی مرد ندارد و صرف مطالبه او برای شروع فرآیند کافی است. اکثر مهریه ها در ایران از نوع عندالمطالبه هستند.
• مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت آن منوط به توانایی مالی مرد است. به این معنا که زن تنها زمانی می تواند مهریه را مطالبه کند که ثابت کند مرد توانایی پرداخت آن را دارد. این موضوع، فرآیند را کمی پیچیده تر می کند، زیرا زن باید علاوه بر مدارک عمومی، مستنداتی برای اثبات توانایی مالی مرد (مانند اسناد مالکیت، فیش حقوقی، گردش حساب بانکی و …) ارائه دهد.

تأثیر این تفاوت بر مدارک، در مرحله معرفی اموال و اثبات توانایی مالی مرد مشهود است. در مهریه عندالمطالبه، پس از صدور اجراییه یا حکم، مسئولیت معرفی اموال بر عهده زن است، اما نیازی به اثبات استطاعت مالی مرد نیست. در حالی که در مهریه عندالاستطاعه، بار اثبات توانایی مالی مرد نیز بر عهده زن خواهد بود و باید مدارک لازم برای این اثبات را نیز جمع آوری و ارائه کند. با این حال، مدارک پایه و عمومی برای شروع هر فرآیند مطالبه مهریه، بدون توجه به نوع آن، یکسان است.

مدارک پایه و عمومی برای شروع هر فرآیند مطالبه مهریه

برای آغاز هرگونه اقدام قانونی جهت اجرا گذاشتن مهریه، چه از طریق اداره ثبت اسناد رسمی و چه از طریق دادگاه خانواده، جمع آوری یک سری مدارک پایه و عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است. این مدارک، اساس و بنیان پرونده شما را تشکیل می دهند و بدون آن ها، امکان پیشبرد هیچ یک از مراحل وجود نخواهد داشت.

مدارک شناسایی زوجه (زن)

این مدارک برای احراز هویت شما به عنوان متقاضی مطالبه مهریه لازم و ضروری هستند:

• اصل و کپی تمامی صفحات شناسنامه (جدیدترین نسخه): شناسنامه شما باید دارای عکس و اطلاعات هویتی به روز باشد. تهیه کپی از تمام صفحات (حتی صفحات خالی) برای تشکیل پرونده الزامی است.
• اصل و کپی کارت ملی (پشت و رو): کارت ملی هوشمند شما نیز برای تأیید هویت و شماره ملی ضروری است. کپی باید از هر دو روی کارت تهیه شود.
• عکس پرسنلی (چند قطعه – برای برخی فرم ها و پرونده های فیزیکی): در برخی موارد، به خصوص برای تکمیل فرم های فیزیکی در دفاتر خدمات قضایی یا اداره ثبت، ممکن است به چند قطعه عکس پرسنلی (معمولاً 4×3 رنگی با زمینه سفید) نیاز باشد.

مدارک مربوط به ازدواج

سند ازدواج، مهم ترین مدرک برای اثبات عقد و تعیین میزان مهریه است:

• اصل سند ازدواج (عقدنامه) یا رونوشت محضری آن: این مدرک، پایه و اساس هرگونه مطالبه مهریه است. اگر به اصل سند ازدواج دسترسی ندارید (مثلاً نزد همسر است یا گم شده)، می توانید با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، درخواست رونوشت محضری یا کپی برابر با اصل سند ازدواج را بدهید. این رونوشت دارای اعتبار قانونی است. در صورت عدم دسترسی به دفترخانه، در موارد خاص می توان از اداره ثبت احوال نیز درخواست رونوشت را پیگیری کرد.

اطلاعات شناسایی زوج (همسر)

برای شروع هر اقدام قانونی، اطلاعات کامل همسر شما نیز لازم است تا ابلاغیه ها و مراحل قانونی به درستی انجام شود:

• اطلاعات کامل شناسنامه ای زوج: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر و شماره ملی همسر شما. این اطلاعات باید دقیق و مطابق با اسناد هویتی باشد.
• آخرین آدرس دقیق و کد پستی محل سکونت و در صورت امکان، محل کار زوج: داشتن آدرس دقیق برای ابلاغ اوراق قضایی و اجراییه بسیار حیاتی است. هرچه آدرس دقیق تر باشد، فرآیند ابلاغ سریع تر و بدون مشکل پیش خواهد رفت. در صورت اطلاع از محل کار زوج، ارائه آن نیز می تواند مفید باشد.
• شماره تلفن همراه و ثابت زوج (در صورت اطلاع): این اطلاعات برای تماس و ابلاغ از طریق سامانه های الکترونیکی مانند سامانه ثنا مورد استفاده قرار می گیرد.

نکات کلیدی: برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، توصیه می شود که حداقل 3 سری کپی برابر با اصل از تمامی مدارک فوق تهیه کنید. همچنین، برای اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه و پیگیری ابلاغیه ها، عضویت در سامانه ثنا (سامانه ثبت نام الکترونیکی قضایی) و داشتن رمز شخصی ضروری است. اگر هنوز در این سامانه ثبت نام نکرده اید، باید قبل از هر اقدامی نسبت به آن اقدام کنید.

مدارک لازم و مراحل اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره ثبت اسناد رسمی

یکی از مسیرهای اصلی و نسبتاً سریع تر برای اجرا گذاشتن مهریه، اقدام از طریق اداره ثبت اسناد رسمی است. این روش به ویژه در صورتی که زوج دارای اموال قابل توقیف و مشخصی باشد، می تواند بسیار کارآمد باشد. برای شروع فرآیند، باید گام های زیر را به ترتیب طی کنید و مدارک مورد نیاز را ارائه دهید.

مرحله ۱: مراجعه به دفترخانه ثبت ازدواج

نخستین و مهم ترین گام در این مسیر، حضور در دفترخانه ای است که سند ازدواج (عقدنامه) شما در آنجا به ثبت رسیده است. در این مرحله، باید مدارک زیر را همراه داشته باشید:

• اصل شناسنامه زوجه: برای احراز هویت متقاضی.
• اصل کارت ملی زوجه: برای تأیید اطلاعات هویتی.
• اصل سند ازدواج (عقدنامه): یا رونوشت محضری آن که در بالا توضیح داده شد. این مدرک، مبنای اصلی صدور اجراییه است.

پس از ارائه این مدارک، شما باید فرم درخواست صدور اجراییه مهریه را تکمیل کنید. این فرم شامل اطلاعات هویتی زوجین، میزان مهریه مورد مطالبه و درخواست رسمی شما برای اجرای مهریه است. دفترخانه پس از بررسی صحت مدارک و اطلاعات، اجراییه مهریه را صادر کرده و به شما تحویل می دهد. این اجراییه، سندی رسمی است که حقانیت مطالبه مهریه شما را تأیید می کند و با آن می توانید مراحل بعدی را در اداره اجرای ثبت پیگیری کنید.

مرحله ۲: مراجعه به اداره اجرای ثبت (توسط زوجه یا وکیل)

پس از دریافت اجراییه از دفترخانه، مرحله بعدی مراجعه به یکی از ادارات اجرای ثبت در شهر محل اقامت زوج یا محل وقوع عقد است. این اقدام می تواند توسط خود زوجه یا وکیل مهریه او انجام شود.

مدارک مورد نیاز در اداره اجرای ثبت:

• اجراییه صادره از دفترخانه: این مدرک اصلی ترین سندی است که از دفترخانه دریافت کرده اید.
• مدارک شناسایی زوجه: شامل اصل شناسنامه و کارت ملی برای احراز هویت در اداره ثبت.
• اطلاعات دقیق شناسایی زوج: این اطلاعات شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس دقیق و کد پستی محل سکونت و در صورت امکان، محل کار زوج است. دقت در ارائه این اطلاعات برای ابلاغ اجراییه به زوج بسیار مهم است.
• معرفی اموال قابل توقیف زوج (در صورت اطلاع و دسترسی به مستندات): اگر از اموال همسر خود (مانند سند ملک، برگ سبز خودرو، شماره حساب بانکی، اطلاعات سهام بورسی، فیش حقوقی یا هرگونه منبع درآمدی) اطلاع دارید، باید این اطلاعات را به همراه مدارک اثبات مالکیت آن ها (مانند کپی سند ملک، کپی برگ سبز خودرو، شماره حساب) به اداره ثبت ارائه دهید. هرچه مستندات شما دقیق تر و کامل تر باشد، فرآیند توقیف اموال و وصول مهریه سریع تر و با سهولت بیشتری انجام می شود.

در این مرحله، شما فرم های مربوط به شناسایی و توقیف اموال را در اداره ثبت تکمیل می کنید. اداره ثبت پس از بررسی، اجراییه را به زوج ابلاغ کرده و مهلت ۱۰ روزه برای پرداخت مهریه یا معرفی اموال ارائه می دهد. در صورت عدم پرداخت، اداره ثبت اقدام به شناسایی و توقیف اموالی که معرفی کرده اید یا اموالی که خود شناسایی کرده است، می کند.

مزایا و معایب این روش

اجرا گذاشتن مهریه از طریق ثبت اسناد دارای مزایا و معایبی است که باید به آن ها توجه کرد:

مزایا	معایب
سرعت بالاتر در مقایسه با دادگاه (به خصوص اگر زوج اموال مشخص و قابل توقیف داشته باشد).	محدودیت در توقیف اموال (مثلاً در مورد ممنوع الخروجی و جلب تنها برای ۱۱۰ سکه اول قابل اجراست).
عدم نیاز به تنظیم دادخواست پیچیده حقوقی در مراحل اولیه.	نیاز به معرفی دقیق و مستند اموال توسط زوجه؛ در صورت عدم اطلاع، فرآیند دشوار می شود.
هزینه های اولیه کمتر نسبت به دادگاه.	در صورت اعتراض زوج یا عدم همکاری، ممکن است پرونده به دادگاه ارجاع شود و زمان برتر شود.

نکات حقوقی: هزینه اجراییه ثبت، که معمولاً ۰.۵ درصد از مبلغ مهریه است، پس از وصول مهریه از آن کسر می شود. همچنین، باید توجه داشت که مطابق با قانون، محدودیت ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی در این مسیر نیز صادق است. به این معنا که ضمانت اجرای جلب و حبس برای عدم پرداخت مهریه، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه است و برای مازاد بر آن، تنها در صورت اثبات ملائت و توانایی مالی مرد، امکان وصول وجود دارد.

مدارک لازم و مراحل اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه خانواده

در صورتی که اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره ثبت اسناد به نتیجه نرسید، یا به هر دلیلی (مانند عدم اطلاع از اموال زوج، یا نیاز به توقیف اموال غیرمنقول که ممکن است در ثبت با پیچیدگی هایی همراه باشد) ترجیح می دهید از مسیر قضایی اقدام کنید، دادگاه خانواده مرجع پیگیری خواهد بود. این روش معمولاً زمان برتر است اما دامنه اختیارات گسترده تری برای پیگیری و توقیف اموال دارد.

مرحله ۱: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

اولین گام در اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. این دفاتر مسئولیت ثبت دادخواست های حقوقی را بر عهده دارند. در این مرحله، باید مدارک زیر را همراه داشته باشید:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه: برای احراز هویت شما به عنوان خواهان.
• اصل و کپی سند ازدواج (عقدنامه): یا رونوشت محضری آن، به عنوان مدرک اصلی ازدواج و اثبات مهریه. توصیه می شود یک کپی برابر با اصل نیز از آن تهیه کنید.
• اطلاعات کامل شناسایی زوج: شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، نام پدر، آدرس دقیق و کد پستی محل سکونت و در صورت امکان، محل کار و شماره تماس زوج. این اطلاعات برای ابلاغ دادخواست به زوج حیاتی است.

در این مرحله، شما باید دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم کنید. دادخواست باید شامل جزئیاتی از جمله مبلغ مهریه (به تفکیک سکه، وجه نقد یا سایر اقلام)، نوع آن (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، شرح خواسته شما از دادگاه (مثلاً صدور حکم بر محکومیت زوج به پرداخت مهریه و توقیف اموال) و در صورت لزوم، درخواست تأمین خواسته (توقیف فوری اموال برای جلوگیری از انتقال آن ها توسط زوج) باشد. مدارک پشتیبان (تصویر برابر با اصل سند ازدواج و مدارک شناسایی) به دادخواست پیوست می شوند. همچنین، باید هزینه دادرسی را پرداخت کنید که معمولاً بر اساس میزان مهریه تعیین می شود و نحوه محاسبه و پرداخت آن در دفتر خدمات الکترونیک قضایی به شما اطلاع داده خواهد شد.

مرحله ۲: پیگیری در دادگاه و پس از صدور حکم

پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده شما به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع داده می شود و شما برای جلسات دادرسی دعوت خواهید شد. در این مرحله، مدارک لازم برای اجرای مهریه ممکن است کمی تغییر کند و شامل موارد زیر باشد:

• اصل تمامی مدارک ارائه شده در مرحله قبل: برای ارائه به قاضی در صورت لزوم و تطبیق با کپی ها.
• هرگونه مستندات جدید: این مستندات می تواند شامل استشهادیه محلی (برای اثبات آدرس یا توانایی مالی زوج در برخی موارد)، فیش حقوقی (در صورت مهریه عندالاستطاعه یا برای اثبات تمکن مالی)، گردش حساب بانکی یا هرگونه مدرکی که به اثبات ادعای شما کمک کند.
• در صورت نیاز، ارائه لیست شهود و مدارک اثبات شهادت: اگر برای اثبات موضوعی (مانند توانایی مالی زوج یا وجود اموال خاص) نیاز به شهادت شهود باشد، باید لیست شهود را به دادگاه ارائه دهید.

پس از بررسی های لازم و برگزاری جلسات دادرسی، دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند. در صورت عدم پرداخت داوطلبانه از سوی زوج، مراحل توقیف اموال آغاز می شود.

مراحل توقیف اموال (پس از صدور حکم قطعی):

برای توقیف اموال زوج، پس از قطعی شدن حکم دادگاه، لازم است با مدارک زیر به واحد اجرای احکام دادگستری مراجعه کنید:

• حکم قطعی دادگاه: این حکم، تأیید کننده حق شما برای دریافت مهریه است و به واحد اجرا اجازه می دهد تا اقدام به توقیف اموال کند.
• درخواست کتبی توقیف اموال: شما باید به صورت کتبی درخواست توقیف اموال مهریه را به واحد اجرای احکام ارائه دهید.
• معرفی دقیق اموال زوج: به همراه مستندات مالکیت و شناسایی آن ها، مانند سند ملک، برگ سبز خودرو، شماره حساب بانکی، گواهی سهام و… . هرچه اطلاعات شما دقیق تر باشد، توقیف اموال با سرعت و موفقیت بیشتری انجام خواهد شد.

مزایا و معایب این روش

اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه نیز مانند روش ثبت، دارای مزایا و معایب خاص خود است:

مزایا	معایب
اختیارات گسترده تر دادگاه در شناسایی و توقیف انواع اموال (اعم از منقول و غیرمنقول).	زمان بر بودن فرآیند دادرسی و اجرای احکام (ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد).
امکان درخواست تأمین خواسته برای توقیف فوری اموال زوج قبل از صدور حکم قطعی.	هزینه های دادرسی بالاتر در ابتدای کار (بر اساس درصدی از مبلغ مهریه).
امکان جلب زوج در صورت عدم پرداخت ۱۱۰ سکه اول مهریه.	نیاز به دانش حقوقی برای تنظیم دادخواست و پیگیری مستمر پرونده.

نکات حقوقی: امکان درخواست تأمین خواسته، ابزاری قدرتمند برای جلوگیری از انتقال اموال توسط زوج است و می تواند به سرعت بخشیدن به فرآیند کمک کند. نقش وکیل مهریه در این مسیر، به دلیل پیچیدگی های تنظیم دادخواست، دفاع در دادگاه و پیگیری اجرایی، بسیار پررنگ است. همچنین، محدودیت ۱۱۰ سکه در مورد امکان جلب زوج و نحوه محاسبه آن به نرخ روز، در این روش نیز رعایت می شود.

مدارک تکمیلی و معرفی اموال زوج برای توقیف

یکی از مراحل کلیدی و تعیین کننده در فرآیند اجرا گذاشتن مهریه، چه از طریق ثبت و چه از طریق دادگاه، شناسایی و معرفی دقیق اموال زوج برای توقیف است. هرچه مدارک شما در این زمینه کامل تر و مستندتر باشد، توقیف اموال و در نتیجه، وصول مهریه با سرعت و سهولت بیشتری انجام می شود. در ادامه به انواع اموال و مدارک اثبات اموال زوج اشاره شده است:

• املاک: برای توقیف ملک، لازم است کپی سند رسمی یا کپی بنچاق، پلاک ثبتی و آدرس دقیق ملک را به همراه داشته باشید. اطلاعات دقیق پلاک ثبتی و محل دقیق ملک به اداره اجرا کمک می کند تا بتواند استعلام های لازم را از اداره ثبت اسناد و املاک دریافت کرده و دستور توقیف را صادر کند.
• خودرو: کپی برگ سبز و سند مالکیت خودرو، به همراه شماره پلاک و مدل خودرو، از مدارک لازم برای توقیف خودرو هستند. با ارائه این اطلاعات، اداره اجرا می تواند از راهنمایی و رانندگی و سایر مراجع مربوطه استعلام بگیرد.
• حساب های بانکی: برای توقیف موجودی حساب های بانکی، شماره حساب، نام بانک و کد شعبه (در صورت امکان) مورد نیاز است. حتی اگر کد شعبه را ندانید، با داشتن شماره حساب و نام بانک می توان از طریق بانک مرکزی استعلام گرفت. در برخی موارد، برای اثبات تمکن مالی در مهریه عندالاستطاعه، گردش حساب نیز ممکن است لازم باشد.
• سهام و اوراق بهادار: اگر زوج دارای سهام شرکت های بورسی یا اوراق بهادار دیگر است، نام شرکت، تعداد سهام، کد بورسی و نام کارگزاری او می تواند برای توقیف سهام مورد استفاده قرار گیرد.
• حقوق و مزایای شغلی: در صورتی که زوج شاغل باشد، فیش حقوقی، اطلاعات دقیق محل کار و نام و آدرس کارفرما می تواند برای توقیف بخشی از حقوق و مزایای شغلی او (مطابق با قانون کسر یک چهارم حقوق برای مهریه و یک سوم برای نفقه) مورد استفاده قرار گیرد.

«اهمیت ارائه مستندات قوی و دقیق برای هر نوع مال، در تسریع فرآیند توقیف اموال و وصول مهریه نقشی حیاتی دارد. بدون مدارک کافی، پیگیری توقیف اموال با چالش های جدی روبرو خواهد شد و ممکن است زمان بسیار زیادی را از شما بگیرد.»

این مدارک، مستندات کلیدی برای اثبات مالکیت زوج بر اموال و امکان توقیف آن ها هستند. هر چه در جمع آوری این اطلاعات و مدارک دقیق تر عمل کنید، شانس شما برای گرفتن مهریه و تسریع در فرآیند، افزایش خواهد یافت. در صورتی که اطلاعات کافی در مورد اموال زوج ندارید، می توانید از دادگاه درخواست استعلام از سازمان های مربوطه (مانند اداره ثبت اسناد، بانک ها، اداره دارایی و…) را داشته باشید.

سوالات متداول در مورد مدارک و فرآیند اجرای مهریه

آیا برای اجرا گذاشتن مهریه حتماً باید وکیل گرفت؟

خیر، اجباری برای گرفتن وکیل وجود ندارد و خودتان می توانید تمام مراحل اجرا گذاشتن مهریه را پیگیری کنید. اما با توجه به پیچیدگی های قانونی و اداری که در فرآیند مطالبه مهریه وجود دارد، کمک گرفتن از یک وکیل مهریه متخصص می تواند فرآیند را به طور چشمگیری تسریع کرده و از اشتباهات احتمالی که ممکن است منجر به تأخیر یا رد درخواست شود، جلوگیری کند. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های قضایی، بهترین مسیر را برای شما انتخاب و پیگیری می کند و می تواند در تنظیم دادخواست، جمع آوری مدارک لازم برای اجرای مهریه و دفاع از حقوق شما در دادگاه، نقش مؤثری داشته باشد.

آیا می توان مهریه را بدون طلاق به اجرا گذاشت؟

بله، مهریه یک حق مالی زن است که به محض جاری شدن صیغه عقد ازدواج، زن مالک آن می شود و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند، حتی اگر قصد طلاق نداشته باشد و در زندگی مشترک با همسرش حضور داشته باشد. برای این کار، مدارک خاص اضافه ای نسبت به حالت طلاق نیاز نیست و همان مدارک پایه و عمومی که در این مقاله به آن ها اشاره شد (مانند شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج)، برای شروع فرآیند کافی است. گرفتن مهریه بدون طلاق یکی از حقوق مسلم زن در قانون ایران است.

اگر سند ازدواج گم شده باشد، مدارک لازم برای به اجرا گذاشتن مهریه چیست؟

در صورت گم شدن سند ازدواج، ابتدا باید به دفترخانه ای که عقد در آنجا ثبت شده است مراجعه کرده و درخواست رونوشت محضری یا کپی برابر با اصل سند ازدواج را بدهید. این رونوشت دارای اعتبار قانونی اصل سند بوده و جایگزین آن خواهد بود و می توانید آن را در لیست مدارک مهریه خود قرار دهید. در صورت عدم دسترسی به دفترخانه (مثلاً به دلیل تغییر مکان یا تعطیلی)، در موارد خاص می توانید با مراجعه به اداره ثبت احوال نیز درخواست رونوشت سند ازدواج را داشته باشید.

اگر آدرس دقیق زوج را ندانیم، چه مدارکی لازم است یا چه باید کرد؟

در صورتی که آدرس دقیق زوج را نمی دانید، می توانید در دادخواست خود اعلام کنید که نشانی زوج مجهول المکان است. در این شرایط، دادگاه از طریق انتشار آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار، ابلاغیه را به اطلاع زوج می رساند. همچنین، در برخی موارد، می توانید با ارائه استشهادیه محلی که توسط همسایگان یا افراد مطلع تأیید شده باشد، آدرس حدودی را به دادگاه ارائه دهید تا از طریق تحقیقات محلی، آدرس دقیق تر شناسایی شود. برای پیگیری دقیق این موضوع می توانید از خدمات استعلام از سازمان ثبت احوال و اداره پست نیز استفاده کنید. اطلاعات زوج برای ابلاغ ضروری است.

آیا مدارک لازم برای مهریه عندالاستطاعه با عندالمطالبه تفاوتی دارد؟

مدارک پایه و عمومی برای اجرا گذاشتن مهریه (شامل شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج) برای هر دو نوع مهریه (عندالمطالبه و عندالاستطاعه) یکسان است. تفاوت اصلی در فرآیند اجرا و بار اثبات است. در مهریه عندالاستطاعه، زن باید علاوه بر مدارک عمومی، مستنداتی برای اثبات توانایی مالی مرد برای پرداخت مهریه به دادگاه ارائه دهد. این اثبات ممکن است نیازمند ارائه مدارک اثبات اموال زوج مانند فیش حقوقی، اسناد مالکیت اموال یا اطلاعات بانکی زوج باشد، در حالی که در مهریه عندالمطالبه، نیازی به اثبات استطاعت مالی مرد نیست.

مدارک لازم برای مهریه در ازدواج موقت (صیغه) چیست؟

در ازدواج موقت، اگر صیغه نامه رسمی یا عادی (با امضا و اثر انگشت طرفین) وجود داشته باشد و مهریه در آن ذکر شده باشد، همان صیغه نامه به همراه مدارک شناسایی زن و اطلاعات شناسایی مرد، مبنای مطالبه مهریه خواهد بود. در صورت شفاهی بودن صیغه یا عدم وجود مدرک کتبی، اثبات وجود عقد و توافق بر مهریه دشوارتر شده و ممکن است نیاز به شهادت شهود یا اقرار زوج باشد.

در صورت فوت زوج، مدارک لازم برای مطالبه مهریه از وراث چیست؟

در صورت فوت زوج، مهریه زن به عنوان دین بر عهده ترکه (اموال باقی مانده از متوفی) محسوب می شود و قبل از تقسیم ارث بین وراث، باید از محل ترکه پرداخت شود. مدارک لازم برای گرفتن مهریه در این شرایط شامل مدارک شناسایی زن، سند ازدواج، گواهی فوت زوج، گواهی انحصار وراثت و اطلاعات شناسایی وراث است. زن باید دادخواست خود را علیه وراث متوفی به طرفیت ترکه متوفی مطرح کند.

گواهی بکارت برای درخواست مهریه لازم است؟

خیر، گواهی بکارت برای درخواست و مطالبه مهریه به هیچ عنوان لازم نیست و در هیچ مرحله ای از فرآیند اجرا گذاشتن مهریه از زن درخواست نمی شود.

آیا برای بخشش یا بذل مهریه، مدارک خاصی نیاز است؟

بله، برای بخشش یا بذل مهریه (اعم از تمام یا بخشی از آن)، باید این اقدام به صورت رسمی و با تنظیم سند ابراء یا اقرارنامه در یکی از دفاتر اسناد رسمی انجام شود تا از نظر قانونی معتبر باشد و قابل رجوع نباشد. در این سند، زن به صراحت و با اراده کامل، تمام یا بخشی از مهریه خود را به همسرش می بخشد. مدارک لازم برای تنظیم این سند، شامل مدارک شناسایی زن و مرد و سند ازدواج است.

چگونه می توان از طریق سامانه ثنا مدارک را ارسال کرد؟

سامانه ثنا مهریه (سامانه ثبت نام الکترونیکی قضایی) برای ثبت و ارسال مدارک اولیه به صورت الکترونیکی و همچنین مشاهده ابلاغیه های قضایی کاربرد دارد. برای ثبت دادخواست مطالبه مهریه از طریق این سامانه، ابتدا باید در آن ثبت نام کرده و رمز شخصی دریافت کنید. سپس با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مهریه خود را به صورت الکترونیکی ثبت کرده و مدارک لازم برای شکایت مهریه (اسکن شده) را پیوست نمایید. پس از ثبت، تمامی ابلاغیه ها و مراحل پرونده از طریق همین سامانه به شما اطلاع رسانی خواهد شد.

مدت زمان مورد نیاز برای طی این فرآیند با مدارک کامل چقدر است؟

مدت زمان مراحل اجرای مهریه بسیار متغیر است و به عوامل مختلفی از جمله نوع مهریه (سکه، وجه نقد، ملک)، توانایی مالی زوج، مسیر انتخابی (ثبت یا دادگاه)، وجود اموال قابل توقیف و پیچیدگی پرونده بستگی دارد. اگر مدارک مورد نیاز برای اجرای مهریه کامل باشد و اموال مشخصی برای توقیف وجود داشته باشد، ممکن است از چند ماه تا یک سال به طول بیانجامد. در صورت عدم همکاری زوج یا عدم وجود اموال مشخص، این فرآیند می تواند طولانی تر شود و گاهی تا چندین سال نیز ادامه یابد. حضور وکیل مهریه متخصص می تواند به تسریع امور کمک شایانی کند.

محدودیت ۱۱۰ سکه مهریه به چه معناست؟

محدودیت ۱۱۰ سکه به این معناست که طبق قانون، ضمانت اجرای کیفری (مانند جلب و حبس) برای عدم پرداخت مهریه، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن است. اگر مهریه زن بیش از این میزان باشد، برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن تنها می تواند از طریق توقیف اموال مرد و اثبات توانایی مالی او اقدام کند و مرد بابت عدم پرداخت آن زندانی نخواهد شد. البته، این محدودیت تأثیری بر حقانیت زن در مطالبه کل مهریه ندارد و زن می تواند تمام مهریه خود را از طریق توقیف اموال زوج پیگیری کند.

نتیجه گیری

اجرا گذاشتن مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق قانونی و شرعی زن، مسیری است که با آگاهی و آماده سازی دقیق مدارک لازم، می تواند با سهولت بیشتری پیموده شود. چه از طریق اداره ثبت اسناد رسمی و چه از طریق دادگاه خانواده اقدام کنید، داشتن مدارک کامل و صحیح، کلید موفقیت و سرعت بخشیدن به فرآیند است. در این مقاله به طور جامع به مدارک لازم برای به اجرا گذاشتن مهریه از هر دو مسیر پرداختیم و امیدواریم توانسته باشیم راهنمایی جامع و کاملی را برای شما فراهم آوریم.

«به یاد داشته باشید که انتخاب مسیر صحیح و ارائه مدارک مستند، نه تنها از اتلاف وقت و انرژی شما جلوگیری می کند، بلکه به شما کمک می کند تا با اطمینان خاطر بیشتری برای احقاق حق خود گام بردارید و به نتیجه مطلوب دست یابید.»

در نهایت، برای پرونده های پیچیده تر، در مواردی که اطلاعات زوج کافی نیست، یا برای اطمینان از طی شدن صحیح تمامی مراحل قانونی و حقوقی، همواره توصیه می شود که از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده بهره مند شوید تا بهترین نتیجه ممکن برای شما حاصل شود و بتوانید به نحو احسن حق خود را مطالبه و دریافت نمایید.