نمونه استرداد دادخواست توسط خواهان

استرداد دادخواست توسط خواهان به معنای صرف نظر کردن او از ادامه پیگیری دعوایی است که قبلاً در دادگاه مطرح کرده است. این اقدام پیش از صدور حکم نهایی، به دلایل مختلفی نظیر سازش با خوانده، اشتباه در طرح دعوا، یا عدم تمایل به پیگیری پرونده انجام می شود و خواهان با تقدیم لایحه ای به دادگاه، درخواست مختومه شدن پرونده را مطرح می کند. این فرآیند حقوقی، گرچه به ظاهر ساده به نظر می رسد، اما از پیچیدگی ها و پیامدهای مهمی برخوردار است که عدم آگاهی از آن ها می تواند به تضرر خواهان منجر شود. آگاهی دقیق از مراحل، زمان بندی و آثار حقوقی استرداد دادخواست، برای هر فردی که درگیر یک پرونده قضایی است، ضروری است تا بتواند تصمیمی آگاهانه و صحیح اتخاذ کند. در ادامه، به بررسی جامع ابعاد مختلف استرداد دادخواست توسط خواهان خواهیم پرداخت و نمونه های کاربردی لایحه را نیز ارائه خواهیم داد.

استرداد دادخواست چیست و چرا خواهان به آن اقدام می کند؟

در نظام حقوقی ایران، حق اقامه دعوا و مراجعه به دادگستری برای احقاق حقوق، یکی از مهم ترین حقوق شهروندان است. اما گاهی اوقات، پس از طرح دعوا و تقدیم دادخواست، خواهان به دلایل گوناگون تصمیم می گیرد که از پیگیری دعوای خود صرف نظر کند. این عمل حقوقی را «استرداد دادخواست» یا «استرداد دعوا» می نامند. استرداد دادخواست صرفاً مربوط به درخواست اولیه (دادخواست) است، در حالی که استرداد دعوا مفهومی جامع تر دارد و می تواند به کل ماهیت دعوا در هر مرحله از دادرسی اشاره داشته باشد.

دلایل متعددی ممکن است خواهان را به سمت استرداد دادخواست حقوقی سوق دهد. برخی از رایج ترین این دلایل عبارتند از:

• توافق با خوانده: شاید مهم ترین دلیل برای انصراف از دعوای حقوقی، رسیدن به یک صلح و سازش یا توافق خارج از دادگاه با طرف مقابل (خوانده) باشد. در این حالت، خواهان دیگر نیازی به ادامه رسیدگی قضایی نمی بیند.
• رفع مشکل یا اشتباه: گاهی خواهان متوجه می شود که موضوع دعوا از اساس حل شده است، یا اینکه در طرح اولیه دادخواست دچار اشتباهاتی شده که بهتر است با استرداد دادخواست و اصلاح آن، دعوای جدیدی مطرح کند. این اشتباه می تواند در تعیین خواسته، مبلغ خواسته، یا حتی طرف دعوا باشد.
• عدم امکان پیگیری: در برخی موارد، خواهان به دلایل شخصی، مالی، یا حتی عدم دسترسی به مدارک و مستندات کافی، توانایی یا تمایل خود را برای ادامه پیگیری پرونده از دست می دهد.
• تغییر شرایط: ممکن است شرایط حقوقی یا مالی خواهان به گونه ای تغییر کند که ادامه دعوا به صلاح او نباشد.
• عدم موفقیت در اثبات: گاهی خواهان در میانه دادرسی به این نتیجه می رسد که دلایل و مستندات کافی برای اثبات ادعای خود را ندارد و ادامه روند دادرسی صرفاً به اتلاف وقت و هزینه منجر می شود.

باید در نظر داشت که نحوه استرداد دعوا و پیامدهای آن بسته به زمان و مرحله ای که این درخواست مطرح می شود، متفاوت خواهد بود. به همین دلیل، درک صحیح از شرایط استرداد دادخواست و مراحل استرداد دادخواست برای هر خواهان بسیار حیاتی است.

مبانی قانونی استرداد دادخواست: بررسی ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی

حق استرداد دعوا و دادخواست توسط خواهان، یک قاعده پذیرفته شده در نظام حقوقی ایران است که به صراحت در ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی (ق.آ.د.م) تبیین شده است. این ماده قانونی، چهارچوب و زمان استرداد دعوا را در مراحل مختلف دادرسی مشخص می کند و آثار حقوقی متفاوتی برای هر یک از این حالات قائل شده است.

ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی بیان می دارد:

«استرداد دعوا و دادخواست به ترتیب زیر صورت می گیرد:

الف- خواهان می تواند تا اولین جلسه دادرسی، دادخواست خود را مسترد کند. در این صورت، دادگاه قرار ابطال دادخواست صادر می کند.

ب- خواهان می تواند مادامی که دادرسی تمام نشده، دعوای خود را مسترد کند. در این صورت، دادگاه قرار رد دعوا صادر می کند.

ج- استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات اصحاب دعوا در موردی ممکن است که یا خوانده راضی باشد یا خواهان از دعوای خود به کلی صرف نظر کند. در این صورت، دادگاه قرار سقوط دعوا صادر خواهد کرد.»

توضیح بندهای ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م:

• بند الف: استرداد دادخواست تا اولین جلسه دادرسی
  این بند ساده ترین و کم دردسرترین حالت استرداد دادخواست است. خواهان می تواند تا اولین جلسه دادرسی دادخواست خود را مسترد کند. در این حالت، نیازی به موافقت خوانده نیست و صرف درخواست خواهان کفایت می کند. دادگاه در این وضعیت، «قرار ابطال دادخواست» صادر می کند. از مهم ترین آثار حقوقی این قرار، امکان طرح مجدد همان دعوا توسط خواهان است، زیرا دعوا عملاً از ابتدا شروع نشده تلقی می شود.
• بند ب: استرداد دعوا مادامی که دادرسی تمام نشده است
  این حالت زمانی مطرح می شود که دادرسی آغاز شده و جلسات رسیدگی برگزار شده اند، اما هنوز ختم مذاکرات اصحاب دعوا اعلام نشده است. یعنی تا قبل از اینکه دادگاه برای صدور رأی آماده شود، خواهان می تواند دعوای خود را مسترد کند. در این مورد نیز نیاز به موافقت خوانده نیست. دادگاه در این وضعیت، «قرار رد دعوا» صادر می کند. صدور قرار رد دعوا به این معنی است که دادگاه از رسیدگی به ماهیت دعوا خودداری می کند و امکان طرح مجدد همان دعوا پس از رفع موجبات رد آن (مثلاً نواقص شکلی یا ایرادات دیگر) وجود دارد، مگر اینکه ماهیت دعوا به گونه ای باشد که مجدداً نتوان آن را طرح کرد.
• بند ج: استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات اصحاب دعوا
  این بند پیچیده ترین حالت استرداد دعوا را شامل می شود و بیشترین محدودیت را برای خواهان دارد. «ختم مذاکرات اصحاب دعوا» به زمانی گفته می شود که طرفین دعوا دفاعیات خود را ارائه کرده و دادگاه برای صدور رأی آماده شده است. در این مرحله، خواهان تنها در دو صورت می تواند دعوای خود را مسترد کند:
  1. با رضایت خوانده: اگر خوانده دعوا با استرداد خواهان موافقت کند.
  2. خواهان از دعوای خود به کلی صرف نظر کند: در این صورت، خواهان نه تنها دعوا را مسترد می کند، بلکه از اصل حق ادعایی خود نیز منصرف می شود.

  در هر دو حالت، دادگاه «قرار سقوط دعوا» صادر می کند. قرار سقوط دعوا دارای پیامدهای بسیار جدی است، از جمله اینکه خواهان دیگر امکان طرح مجدد دعوا با همان خواسته و به طرفیت همان خوانده را نخواهد داشت، چرا که این قرار مشمول اعتبار امر قضاوت شده (امر مختومه) می شود.

علاوه بر ماده ۱۰۷، لازم است به ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی نیز اشاره شود که استرداد دادخواست تجدیدنظر را نیز پیش بینی کرده است. بر اساس این ماده، اگر هر یک از طرفین دعوا دادخواست تجدیدنظر خود را مسترد کنند، مرجع تجدیدنظر قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر را صادر می کند.

زمان بندی و مراحل استرداد دادخواست: گام به گام

فرآیند استرداد دادخواست یک عمل حقوقی زمان بندی شده است که بسته به مرحله دادرسی، نیازمند رعایت مراحل و فرمالیته های خاص خود می باشد. شناخت دقیق این زمان بندی ها، کلید جلوگیری از پیامدهای نامطلوب حقوقی است.

قبل از اولین جلسه دادرسی: ساده ترین حالت استرداد

این مرحله، بهترین فرصت برای خواهان است تا بدون نیاز به موافقت خوانده و با کمترین تبعات، از دعوای خود انصراف دهد.
نحوه اقدام: خواهان باید یک درخواست رسمی یا نمونه لایحه استرداد دادخواست را تنظیم و آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه صادرکننده ابلاغ کند. این درخواست باید صراحتاً حاوی عبارت استرداد دادخواست و شماره پرونده و مشخصات طرفین باشد.
مدارک لازم: تصویر کارت ملی خواهان، و در صورت وجود وکیل، وکالتنامه معتبر.
مرجع تقدیم درخواست: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
قرار صادره: دادگاه پس از بررسی، «قرار ابطال دادخواست» را صادر می کند.
آثار حقوقی: مهم ترین اثر این قرار، این است که خواهان می تواند مجدداً همان دعوا را با همان خواسته و به طرفیت همان خوانده مطرح کند. به عبارت دیگر، با صدور این قرار، پرونده کان لم یکن تلقی می شود و هیچ گونه اعتبار امر قضاوت شده ای بر آن مترتب نیست.

در جریان دادرسی (قبل از ختم مذاکرات): استرداد با قرار رد دعوا

این مرحله شامل زمان بین اولین جلسه دادرسی تا قبل از اعلام ختم مذاکرات توسط دادگاه است. در این بازه زمانی، اگر خواهان قصد استرداد دعوا را داشته باشد، نیازی به موافقت خوانده نیست.
نحوه اقدام: خواهان باید یک لایحه استرداد دعوا را تنظیم و آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه ارسال کند. در این لایحه باید به صراحت ذکر شود که خواهان در حین دادرسی و قبل از ختم مذاکرات، درخواست استرداد دعوا را دارد.
مدارک لازم: تصویر کارت ملی خواهان و در صورت وجود وکیل، وکالتنامه.
مرجع تقدیم درخواست: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
قرار صادره: دادگاه «قرار رد دعوا» صادر می کند.
آثار حقوقی: با صدور قرار رد دعوا، خواهان می تواند پس از رفع موجبات رد، مجدداً همان دعوا را طرح کند. موجبات رد دعوا می تواند شامل عدم ارائه دلیل، عدم صلاحیت دادگاه، یا نقص در دادخواست باشد. این قرار نیز مانند قرار ابطال دادخواست، مشمول اعتبار امر قضاوت شده نمی شود، مگر اینکه ماهیت دعوا به گونه ای باشد که امکان طرح مجدد آن وجود نداشته باشد.

پس از ختم مذاکرات و قبل از صدور حکم: محدودیت و تبعات جدی

این مرحله حساس ترین زمان برای استرداد دعوا است. ختم مذاکرات به این معناست که دادگاه شنیدن اظهارات و دلایل طرفین را کافی دانسته و خود را آماده صدور رأی می بیند.
شرایط ویژه: در این حالت، استرداد دعوا تنها با یکی از دو شرط زیر امکان پذیر است:

1. رضایت خوانده: خوانده دعوا باید صراحتاً با استرداد دعوا توسط خواهان موافقت کند. این موافقت می تواند شفاهی در جلسه دادگاه یا کتبی در قالب یک لایحه باشد.
2. صرف نظر کلی خواهان: خواهان باید به طور کلی از حق خود و دعوای مطروحه صرف نظر کند. در این حالت، خواهان اعلام می کند که دیگر هیچ ادعایی در خصوص موضوع دعوا ندارد.

نحوه اقدام: تنظیم لایحه استرداد دعوا با ذکر صریح یکی از دو شرط فوق و تقدیم آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
مرجع تقدیم: دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
قرار صادره: دادگاه در این حالت «قرار سقوط دعوا» صادر می کند.
آثار حقوقی: قرار سقوط دعوا از مهم ترین و جدی ترین پیامدهای حقوقی در این زمینه است. با صدور این قرار، خواهان دیگر نمی تواند مجدداً همان دعوا را طرح کند. این قرار مشمول قاعده اعتبار امر قضاوت شده یا امر مختومه می شود، به این معنی که موضوع دعوا از نظر حقوقی حل شده تلقی می شود و دادگاه های دیگر نیز نمی توانند به آن رسیدگی کنند. به همین دلیل، تصمیم به استرداد دعوا در این مرحله، باید با نهایت دقت و پس از مشاوره حقوقی انجام شود.

آثار و پیامدهای حقوقی استرداد دادخواست: تفاوت قرارها و اعتبار امر قضاوت شده

درک صحیح از آثار حقوقی استرداد دادخواست از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا هر یک از قرارهایی که دادگاه در پاسخ به درخواست استرداد صادر می کند، پیامدهای حقوقی متفاوتی برای خواهان و خوانده به دنبال دارد. سه قرار اصلی که در این خصوص صادر می شود، عبارتند از: قرار ابطال دادخواست، قرار رد دعوا، و قرار سقوط دعوا. تفاوت اصلی آن ها در امکان یا عدم امکان طرح مجدد همان دعوا است.

تفاوت قرارهای سه گانه (ابطال، رد، سقوط)

تفاوت این سه قرار، قلب مفهوم عواقب استرداد دادخواست را تشکیل می دهد:

1. قرار ابطال دادخواست:
   • زمان صدور: زمانی که خواهان تا قبل از اولین جلسه دادرسی، دادخواست خود را مسترد می کند (بند الف ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م).
   • اثر حقوقی: مهم ترین اثر آن، «امکان طرح مجدد دعوا» است. یعنی خواهان می تواند پس از استرداد، مجدداً همان دعوا را با همان خواسته و به طرفیت همان خوانده مطرح کند. این قرار به منزله آن است که دادخواست از ابتدا مطرح نشده است و به موضوعیت دعوا ورود نکرده است.
2. قرار رد دعوا:
   • زمان صدور: زمانی که خواهان در جریان دادرسی (پس از اولین جلسه و قبل از ختم مذاکرات) دعوای خود را مسترد می کند (بند ب ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م).
   • اثر حقوقی: «امکان طرح مجدد دعوا پس از رفع موجبات رد». یعنی اگر نقص یا ایرادی در طرح دعوا وجود داشته که منجر به صدور قرار رد شده باشد، خواهان می تواند پس از رفع آن نقص، دوباره دعوا را طرح کند. این قرار نیز به ماهیت دعوا ورود نمی کند و مشمول اعتبار امر قضاوت شده نیست.
3. قرار سقوط دعوا:
   • زمان صدور: زمانی که خواهان پس از ختم مذاکرات و قبل از صدور حکم، دعوای خود را با رضایت خوانده یا به طور کلی از دعوا صرف نظر کند (بند ج ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م).
   • اثر حقوقی: «عدم امکان طرح مجدد دعوا». این قرار جدی ترین اثر را دارد و باعث می شود خواهان دیگر نتواند همان دعوا را با همان خواسته و به طرفیت همان خوانده مطرح کند. دلیل این امر، قاعده اعتبار امر قضاوت شده (امر مختومه) است.

توضیح مفهوم اعتبار امر قضاوت شده (امر مختومه)

مفهوم اعتبار امر قضاوت شده در استرداد دعوا، یکی از مهم ترین مباحث حقوقی مربوط به استرداد دعوا، به ویژه در حالت صدور قرار سقوط دعواست. این قاعده بیان می کند که هرگاه موضوعی یک بار به طور قطعی توسط دادگاه رسیدگی و حکم قطعی صادر شود، دیگر نمی تواند مجدداً در دادگاه دیگری مورد رسیدگی قرار گیرد. هدف از این قاعده، ایجاد ثبات و قطعیت در روابط حقوقی و جلوگیری از رسیدگی های مکرر و بی پایان است.

در مورد استرداد دادخواست، قرار سقوط دعوا دقیقاً چنین اثری دارد. وقتی خواهان به طور کلی از دعوای خود صرف نظر می کند یا با رضایت خوانده پس از ختم مذاکرات دعوا را مسترد می نماید، دادگاه قرار سقوط دعوا را صادر می کند و این قرار به منزله پایان قطعی رسیدگی به آن موضوع است. بنابراین، خواهان دیگر نمی تواند با همان خواسته و سبب و طرفین، دعوای جدیدی مطرح کند. لازم به ذکر است که در برخی موارد خاص، اگر خواسته دعوا قابل تجزیه باشد و خواهان بخشی از آن را استرداد کند، ممکن است بتواند بخش های دیگر را در آینده دنبال کند.

وضعیت هزینه های دادرسی در هر یک از حالات استرداد

بحث هزینه های دادرسی نیز یکی از نکات مهم در استرداد دادخواست است:

• در صورت صدور قرار ابطال دادخواست: معمولاً هزینه های دادرسی که خواهان پرداخت کرده، به او مسترد نمی شود، اما ممکن است از پرداخت هزینه های باقی مانده معاف شود.
• در صورت صدور قرار رد دعوا: مانند قرار ابطال، هزینه های پرداخت شده مسترد نمی شود و خواهان باید هزینه های دادرسی را تحمل کند.
• در صورت صدور قرار سقوط دعوا: در این حالت نیز خواهان مسئول پرداخت هزینه های دادرسی خواهد بود. اگر توافقی بین طرفین صورت گرفته باشد، ممکن است در خصوص پرداخت هزینه ها نیز توافق خاصی شده باشد.

نکات مهم دیگر

پس از صدور حکم قطعی، استرداد دادخواست امکان پذیر نیست. حق استرداد تنها تا قبل از قطعیت حکم وجود دارد. اگر حکم صادر شده باشد و قطعیت یافته باشد، برای نقض آن باید از راه های اعتراض به آرای قطعی (مانند فرجام خواهی یا اعاده دادرسی) استفاده کرد.

راهنمای عملی: نحوه تنظیم و تقدیم لایحه استرداد دادخواست

تنظیم صحیح لایحه استرداد دادخواست و تقدیم آن به شیوه قانونی، از اهمیت بالایی برخوردار است تا درخواست خواهان به درستی مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد و آثار حقوقی مدنظر حاصل شود. این لایحه، ابزاری است که خواهان از طریق آن، اراده خود را مبنی بر انصراف از دعوا به دادگاه اعلام می کند.

اجزای ضروری لایحه استرداد دادخواست

یک لایحه جامع و دقیق برای استرداد دادخواست باید شامل موارد زیر باشد:

1. عنوان: عنوان لایحه باید به وضوح بیانگر موضوع آن باشد، مانند: لایحه استرداد دادخواست توسط خواهان، درخواست استرداد دعوا.
2. خطاب به ریاست محترم دادگاه: لازم است لایحه به ریاست شعبه رسیدگی کننده به پرونده خطاب شود. (مثال: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی [نام شهرستان])
3. مشخصات پرونده: کلاسه پرونده، شماره بایگانی (شماره پرونده جاری)، و شماره شعبه دادگاه که پرونده در آن در حال رسیدگی است، باید به دقت ذکر شوند. این اطلاعات برای شناسایی دقیق پرونده توسط دادگاه حیاتی هستند.
4. مشخصات خواهان و خوانده: نام و نام خانوادگی، کد ملی، و سمت حقوقی (خواهان) باید به روشنی درج شود. همچنین، ذکر مشخصات خوانده یا خواندگان نیز ضروری است.
5. موضوع درخواست: باید به صراحت و روشنی درخواست استرداد دادخواست یا استرداد دعوا را بیان کند.
6. استناد به مبانی قانونی: ارجاع به ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی و بندهای مربوطه (الف، ب یا ج) برای توجیه قانونی درخواست، الزامی است. این کار نشان دهنده آگاهی خواهان از قوانین و کمک کننده به روند رسیدگی است.
7. دلایل استرداد (اختیاری ولی توصیه شده): هرچند در بسیاری از موارد نیاز به ذکر دلیل نیست، اما در برخی شرایط، مانند استرداد پس از ختم مذاکرات که نیاز به رضایت خوانده یا صرف نظر کلی دارد، ذکر دلیل یا توضیح شرایط می تواند مفید باشد.
8. تقاضای صدور قرار مقتضی: در پایان، باید از دادگاه درخواست صدور قرار متناسب با نوع استرداد (ابطال دادخواست، رد دعوا، یا سقوط دعوا) و مختومه شدن پرونده را داشت.
9. تاریخ و امضا: تاریخ تنظیم لایحه و امضای خواهان (یا وکیل او) در انتهای لایحه ضروری است.

مراحل تقدیم لایحه (از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی)

تقدیم لایحه استرداد دادخواست توسط خواهان در حال حاضر، عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می گیرد. مراحل کلی به شرح زیر است:

1. تنظیم لایحه: لایحه را با رعایت تمام اجزای ضروری ذکر شده، به صورت تایپ شده یا دست نویس خوانا تنظیم کنید.
2. مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی: با اصل کارت ملی (و در صورت وجود وکیل، وکالتنامه و کارت ملی وکیل) و لایحه تنظیم شده، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
3. ثبت لایحه: کارشناس دفتر خدمات قضایی، لایحه شما را اسکن و در سامانه قضایی ثبت می کند. او کلاسه پرونده و شعبه مربوطه را نیز وارد خواهد کرد.
4. پرداخت هزینه: هزینه های مربوط به ثبت لایحه را پرداخت کنید.
5. دریافت کد رهگیری: پس از ثبت، یک کد رهگیری به شما داده می شود که می توانید از طریق آن وضعیت پرونده خود را پیگیری کنید.
6. ارجاع به دادگاه: لایحه شما به صورت الکترونیکی به شعبه رسیدگی کننده ارسال می شود و در جریان رسیدگی قرار می گیرد.

برای اطمینان از صحت و رعایت تمام جزئیات حقوقی در تنظیم لایحه، به ویژه با توجه به پیچیدگی های حقوقی و عواقب استرداد دادخواست، همواره توصیه می شود قبل از اقدام، از مشاوره با وکیل متخصص بهره مند شوید.

نمونه استرداد دادخواست توسط خواهان: فرم های آماده و کاربردی

در ادامه، برای سهولت کار کاربران، چندین نمونه لایحه استرداد دادخواست برای سناریوهای مختلف و همچنین نمونه لایحه استرداد دادخواست توسط وکیل ارائه شده است. این نمونه ها صرفاً الگو هستند و باید با دقت و با توجه به جزئیات پرونده خود تکمیل و تنظیم شوند.

نمونه ۱: لایحه استرداد دادخواست توسط خواهان (قبل از اولین جلسه دادرسی)

این نمونه لایحه برای حالتی است که خواهان قبل از تشکیل اولین جلسه دادرسی، قصد استرداد دادخواست خود را دارد. در این حالت، دادگاه قرار ابطال دادخواست را صادر می کند و خواهان می تواند مجدداً دعوا را طرح کند.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب ..................... فرزند ..................... به کد ملی ..................... به عنوان خواهان در پرونده کلاسه ..................... به شماره بایگانی ..................... با موضوع ................................................ مطروحه در آن شعبه محترم، با خوانده/خواندگان آقای/خانم ..................... فرزند ..................... و ..................... می باشم.
نظر به اینکه اولین جلسه رسیدگی به پرونده مذکور هنوز تشکیل نگردیده است، لذا با استناد به بند «الف» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله صراحتاً و منجزاً دادخواست تقدیمی خود را مسترد می نمایم.
از محضر عالی تقاضای صدور قرار ابطال دادخواست و مختومه شدن پرونده را استدعا دارم.

با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی خواهان: .....................
امضا:
تاریخ: .....................

توضیحات تکمیلی: در جای خالی موضوع باید خواسته اصلی دادخواست اولیه (مانند مطالبه وجه، طلاق، تخلیه عین مستاجره) ذکر شود. اطمینان حاصل کنید که کلاسه و شماره بایگانی پرونده را به درستی وارد کرده اید.

نمونه ۲: لایحه استرداد دعوا توسط خواهان (در حین دادرسی و قبل از ختم مذاکرات)

این لایحه برای زمانی است که دادرسی آغاز شده، اما هنوز دادگاه ختم مذاکرات را اعلام نکرده است. در این صورت، دادگاه قرار رد دعوا صادر می کند و خواهان می تواند پس از رفع موجبات رد، مجدداً دعوا را طرح کند.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب ..................... فرزند ..................... به کد ملی ..................... به عنوان خواهان در پرونده کلاسه ..................... به شماره بایگانی ..................... با موضوع ................................................ مطروحه در آن شعبه محترم، با خوانده/خواندگان آقای/خانم ..................... فرزند ..................... و ..................... می باشم.
با عنایت به اینکه دادرسی پرونده در جریان بوده و هنوز ختم مذاکرات از سوی آن دادگاه محترم اعلام نگردیده است، اینجانب قصد ادامه پیگیری دعوای مطروحه را ندارم.
لذا با استناد به بند «ب» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله صراحتاً و منجزاً دعوای خود را مسترد می نمایم.
از محضر عالی تقاضای صدور قرار رد دعوا و مختومه شدن پرونده را استدعا دارم.

با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی خواهان: .....................
امضا:
تاریخ: .....................

توضیحات تکمیلی: در این حالت نیز ذکر دقیق اطلاعات پرونده ضروری است. اگر دلیل خاصی برای استرداد دارید، می توانید آن را در بخش با عنایت به اینکه… به صورت مختصر اضافه کنید، اما اجباری نیست.

نمونه ۳: لایحه استرداد دعوا توسط خواهان (پس از ختم مذاکرات، با رضایت خوانده یا صرف نظر کلی)

این لایحه برای حالتی است که دادگاه ختم مذاکرات را اعلام کرده و برای صدور رأی آماده می شود. در این مرحله، استرداد دعوا تنها با موافقت خوانده یا صرف نظر کلی خواهان از دعوا امکان پذیر است و منجر به صدور قرار سقوط دعوا (امر مختومه) می شود.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب ..................... فرزند ..................... به کد ملی ..................... به عنوان خواهان در پرونده کلاسه ..................... به شماره بایگانی ..................... با موضوع ................................................ مطروحه در آن شعبه محترم، با خوانده/خواندگان آقای/خانم ..................... فرزند ..................... و ..................... می باشم.
با عنایت به اینکه آن دادگاه محترم ختم مذاکرات را اعلام نموده است، اما اینجانب .............................................................. (یکی از دو مورد زیر را انتخاب و تکمیل کنید):
الف) با رضایت خوانده محترم پرونده، آقای/خانم .....................، قصد استرداد دعوای خود را دارم. (رضایت خوانده می تواند به صورت شفاهی در جلسه دادرسی یا کتبی در قالب لایحه جداگانه اعلام گردد.)
ب) به طور کلی از دعوای مطروحه خود مبنی بر ................................................ صرف نظر می نمایم.

لذا با استناد به بند «ج» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله صراحتاً و منجزاً دعوای خود را مسترد می نمایم.
از محضر عالی تقاضای صدور قرار سقوط دعوا و مختومه شدن پرونده را استدعا دارم.

با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی خواهان: .....................
امضا:
تاریخ: .....................

توضیحات تکمیلی: انتخاب صحیح بین گزینه های الف و ب بسیار مهم است. اگر رضایت خوانده وجود دارد، حتماً نام خوانده را ذکر کرده و از او بخواهید رضایت خود را اعلام کند. در صورت صرف نظر کلی، عواقب عدم امکان طرح مجدد دعوا را به طور کامل بپذیرید.

نمونه ۴: لایحه استرداد دادخواست توسط وکیل (جهت افزایش جامعیت)

گاهی اوقات وکیل به نمایندگی از موکل خود اقدام به استرداد دادخواست می کند. در این حالت، وکیل باید به اختیارات خود در وکالتنامه نیز اشاره کند.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ....... دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی شهرستان ........

با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب ..................... به شماره پروانه وکالت ..................... به وکالت از خواهان محترم، آقای/خانم ..................... فرزند ..................... به کد ملی ..................... در پرونده کلاسه ..................... به شماره بایگانی ..................... با موضوع ................................................ مطروحه در آن شعبه محترم، با خوانده/خواندگان آقای/خانم ..................... و ..................... می باشم.
با توجه به اینکه موکل بنده ................................................ (دلیل استرداد را مختصر توضیح دهید، مثلاً: با خوانده به توافق رسیده است یا قصد ادامه پیگیری دعوا را ندارد)، و به استناد بند ........ (شماره بند مربوط به اختیار استرداد دادخواست یا دعوا در وکالتنامه) از اختیارات مندرج در وکالتنامه رسمی شماره ..................... مورخ .....................،
لذا با استناد به بند «الف/ب/ج» (بند مناسب را انتخاب کنید) ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله صراحتاً و منجزاً دادخواست/دعوای موکل خود را مسترد می نمایم.
از محضر عالی تقاضای صدور قرار ..................... (ابطال دادخواست/رد دعوا/سقوط دعوا) و مختومه شدن پرونده را استدعا دارم.

با تشکر و تجدید احترام
نام و نام خانوادگی وکیل: .....................
شماره پروانه وکالت: .....................
امضا:
تاریخ: .....................

توضیحات تکمیلی: وکیل باید حتماً بند مربوط به اختیار استرداد دادخواست توسط وکیل در وکالتنامه را ذکر کند. همچنین، با توجه به زمان استرداد، بند صحیح ماده ۱۰۷ و نوع قرار درخواستی (ابطال، رد، یا سقوط) را انتخاب نماید.

نمونه رای دادگاه در خصوص استرداد دادخواست

برای روشن تر شدن فرآیند عملی، در ادامه یک نمونه رای استرداد دادخواست (فرضی) ارائه می شود که نشان می دهد دادگاه چگونه به درخواست استرداد خواهان پاسخ می دهد. این نمونه، غالباً در حالتی صادر می شود که استرداد در زمان مناسب و با رعایت موازین قانونی انجام شده باشد.

رأی دادگاه

کلاسه پرونده: ..........
شماره بایگانی: ..........
خواهان: آقای/خانم ..................... فرزند .....................
خوانده: آقای/خانم ..................... فرزند .....................
خواسته: ................................................

در خصوص دادخواست تقدیمی آقای/خانم ..................... به خواسته ................................................ به طرفیت آقای/خانم .....................، نظر به اینکه خواهان محترم طی لایحه شماره ..................... مورخ ..................... که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به این دادگاه واصل و ثبت گردیده است، صراحتاً و منجزاً دادخواست/دعوای خود را مسترد نموده و اعلام انصراف از ادامه پیگیری پرونده نموده است و با عنایت به اینکه استرداد مزبور قبل از تشکیل اولین جلسه دادرسی (یا قبل از ختم مذاکرات/با رضایت خوانده/با صرف نظر کلی) صورت گرفته است؛
فلذا دادگاه با التفات به مراتب فوق و مستنداً به بند «الف/ب/ج» ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، قرار ابطال دادخواست/رد دعوا/سقوط دعوا صادر و اعلام می نماید.
این رأی ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان ..................... می باشد.

رئیس شعبه ....... دادگاه عمومی/خانواده/حقوقی شهرستان ........
(نام و نام خانوادگی قاضی و امضاء)

توضیحات تکمیلی: نوع قرار صادره (ابطال، رد، سقوط) و بند استنادی ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م، بستگی به زمان و شرایط استرداد خواهد داشت. این نمونه صرفاً یک الگوی کلی است و جزئیات رای واقعی ممکن است متفاوت باشد.

نتیجه گیری و توصیه های نهایی

استرداد دادخواست یا دعوا، یک حق قانونی برای خواهان است که در ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی به تفصیل شرایط و آثار آن بیان شده است. این امکان به خواهان اجازه می دهد تا در مراحل مختلف دادرسی، از ادامه پیگیری پرونده خود صرف نظر کند. اما همانطور که تشریح شد، مراحل استرداد دادخواست و آثار حقوقی استرداد دادخواست در هر مرحله می تواند تفاوت های چشمگیری داشته باشد و منجر به صدور قرارهای ابطال دادخواست، رد دعوا یا سقوط دعوا گردد.

اهمیت زمان استرداد دعوا را نمی توان نادیده گرفت؛ چرا که استرداد قبل از اولین جلسه دادرسی (که منجر به قرار ابطال دادخواست می شود) کمترین پیامد را دارد و امکان طرح مجدد دعوا را برای خواهان فراهم می کند. در مقابل، استرداد پس از ختم مذاکرات و به خصوص زمانی که خواهان به طور کلی از دعوای خود صرف نظر می کند (که منجر به قرار سقوط دعوا می شود)، دارای جدی ترین عواقب بوده و تحت قاعده اعتبار امر قضاوت شده، خواهان را از طرح مجدد همان دعوا برای همیشه محروم می سازد.

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و پیامدهای گسترده ای که استرداد دادخواست می تواند برای حقوق و منافع خواهان داشته باشد، ضروری است قبل از هرگونه اقدام در این زمینه، حتماً با یک وکیل متخصص و مجرب مشورت شود. یک وکیل کارآزموده می تواند با بررسی دقیق جزئیات پرونده شما، بهترین راهکار را برای نحوه استرداد دعوا پیشنهاد دهد، شما را از عواقب استرداد دادخواست آگاه سازد و در تنظیم نمونه لایحه استرداد دادخواست توسط خواهان به صورت دقیق و قانونی یاری رساند. این گام احتیاطی، تضمین کننده حفظ حقوق شما و جلوگیری از هرگونه تضرر احتمالی خواهد بود.