آشنایی با مهدی شهر در سمنان

مهدی شهر، که در گذشته با نام تاریخی سنگسر شناخته می شد، نگین کوهستانی استان سمنان است که در شمال این استان قرار گرفته. این شهر با داشتن آب و هوایی دلپذیر، طبیعت بکر و چشم نواز، پیشینه ای کهن و فرهنگی غنی به ویژه در میان عشایر سنگسری، مقصدی ایده آل برای علاقه مندان به تاریخ، فرهنگ و طبیعت ایران است. این شهر، تلفیقی از سنت های دیرینه و پتانسیل های اقتصادی مدرن را به نمایش می گذارد و هر ساله میزبان گردشگران زیادی است.

شهرستان مهدی شهر، با کوهستان های سر به فلک کشیده و دشت های سرسبز خود، نه تنها یک منطقه جغرافیایی، بلکه گنجینه ای از داستان ها و تاریخ است. از تمدن های باستانی تا هویت عشایری منحصربه فرد ایل سنگسری، هر گوشه از این سرزمین روایتی برای گفتن دارد. این مقاله به بررسی جامع تمامی ابعاد این شهر تاریخی و زیبا می پردازد؛ از موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی آن گرفته تا جاذبه های طبیعی و باستانی، فرهنگ مردم، زبان، آداب و رسوم، سوغات بی نظیر و اقتصاد پویای آن. هدف این است که با ارائه اطلاعات دقیق و مستند، شما را با تمامی جنبه های مهم مهدی شهر آشنا کنیم و شما را به سفری اکتشافی در دل البرز جنوبی دعوت نماییم.

مهدی شهر کجاست؟ موقعیت جغرافیایی و دسترسی به نگین کوهستانی سمنان

مهدی شهر، واقع در شمال استان سمنان و در دامنه جنوبی رشته کوه های البرز، یکی از شهرهای کوهستانی و خوش آب و هوای این استان است. این شهر در موقعیت جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و مرکز آن در ارتفاعی حدود ۱۶۳۰ متر از سطح دریا واقع شده است. این موقعیت، چشم اندازهای طبیعی خیره کننده و آب و هوایی مطبوع را برای آن به ارمغان آورده است.

فاصله مهدی شهر تا مرکز استان، سمنان، تنها حدود ۱۵ کیلومتر است که دسترسی به آن را بسیار آسان می کند. علاوه بر سمنان، این شهر از جهات مختلف با شهرهای مهم دیگر همسایه است: از شمال با شهریارکوه و شهر کیاسر در استان مازندران، از غرب با سرخه در استان سمنان و فیروزکوه در استان تهران، و از شرق با دامغان در استان سمنان در ارتباط است. این شبکه ارتباطی، مهدی شهر را به یک نقطه مرکزی برای دسترسی به مناطق مختلف استان و حتی استان های همسایه تبدیل کرده است.

مسیرهای اصلی دسترسی به مهدی شهر عمدتاً جاده ای هستند و از طریق جاده سمنان-مهدی شهر به راحتی قابل دسترس است. قرار گرفتن این شهر در دامنه البرز، نه تنها بر زیبایی طبیعی آن افزوده، بلکه باعث شده تا این منطقه از لحاظ منابع طبیعی نیز غنی باشد. معادن متعددی از جمله معادن سنگ ساختمانی، خاک نسوز، کوارتزیت، دولومیت، آهن، سرب، گچ و آهک سفید در این منطقه یافت می شوند که نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا می کنند.

سفری به گذشته: تاریخ و پیشینه کهن مهدی شهر (سنگسر باستانی)

تاریخ مهدی شهر، با نام قدیمی و باستانی اش سنگسر، به هزاران سال پیش بازمی گردد و رد پای آن را می توان در کتب تاریخی و اساطیری ایران یافت. این شهر با قدمتی به درازای تاریخ ایران زمین، گنجینه ای از روایات و حماسه ها را در دل خود جای داده است.

از سگسر تا مهدی شهر: ریشه یابی یک نام

ریشه نام سنگسر به دوران باستان و به نام هایی چون سگسر یا سکسار بازمی گردد. این نام ها در شاهنامه فردوسی نیز ذکر شده اند و اشاره به سرزمین سگساران دارند، که از مرز و بوم هایی بود که اقوام داه در آن سکونت داشتند. داهیان، گروهی از آرین ها بودند که ابتدا در دشت خوارزم و سپس در کنار جنوبی دریای خزر ساکن شدند. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که سنگسر باستانی بخشی از سرزمین های سکاها بوده و مردم سنگسری از بازماندگان این اقوام باستانی به شمار می آیند و با مردم سیستان (سجستان) و خوارزمیان قدیم از یک نژاد هستند.

جالب است بدانید که تقویم ۳۴۱۶ ساله سنگسری، خود گواه قدمت و ریشه دار بودن فرهنگ در این دیار است. این تقویم باستانی، یکی از نمادهای هویت تاریخی مردم منطقه است. در دوران پس از اسلام، مورخان عرب به اشتباه نام سنگسر را در کتب خود به رأس الکلب ترجمه و ثبت کرده اند که ترجمه نادرستی از سگسر به شمار می آید. این نامگذاری اشتباه، برای سالیان دراز در برخی منابع تاریخی تکرار شده است.

نام سنگسر پس از انقلاب اسلامی و در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۵۸، با مصوبه شورای انقلاب اسلامی به مهدی شهر تغییر یافت. این تغییر نام، هرچند هویت جدیدی به شهر بخشید، اما مردم محلی و علاقه مندان به تاریخ، همچنان از نام سنگسر به عنوان نمادی از ریشه های عمیق و اصالت این دیار یاد می کنند.

نقشی دیرین در تاریخ ایران

مردم سنگسر از دیرباز در پاسداری از سرزمین و فرهنگ ایران پیش قدم بوده اند. شواهد تاریخی و ادبی نشان می دهد که این دیار و مردمش همواره در برابر هجوم بیگانگان و حفظ استقلال و هویت ایرانی ایستادگی کرده اند. این روحیه دفاع از میهن و ارزش های ملی، در طول قرون متمادی در بین مردم مهدی شهر (سنگسر) جاری بوده و بخش جدایی ناپذیری از هویت آنها را تشکیل می دهد.

آب و هوای مهدی شهر: چهار فصل دلپذیر البرزی

شهر مهدی شهر، با قرار گرفتن در دامنه رشته کوه های البرز، دارای آب و هوایی کوهستانی و معتدل است که آن را از شهرهای کویری و دشت های استان سمنان متمایز می کند. این ویژگی جغرافیایی، آب و هوایی دلپذیر و متنوع را در طول چهار فصل سال برای این منطقه به ارمغان می آورد.

در تابستان ها، مهدی شهر با هوایی ملایم و مطبوع، پناهگاهی خنک برای فرار از گرمای سوزان مناطق مرکزی ایران است. نسیم خنک کوهستان و چشم اندازهای سرسبز، تابستان های این شهر را بسیار دلپذیر و جذاب می سازد. در مقابل، زمستان های مهدی شهر سرد و پربرف است. در بسیاری از روزهای سرد سال، شهر پوشیده از برف می شود و یخبندان گسترده ای را تجربه می کند، که گاهی اوقات حتی منجر به بسته شدن راه های ارتباطی نیز می گردد. این میزان بارش برف و سرما، به دلیل ارتفاع بالای شهر از سطح دریا و نزدیکی به کوهستان است که بر میزان رطوبت و بارندگی می افزاید و از حرارت هوا می کاهد.

بهترین زمان برای سفر به مهدی شهر

برای کسانی که قصد سفر به مهدی شهر را دارند، فصل های بهار و پاییز بهترین انتخاب هستند. در بهار، طبیعت سرسبز و شاداب می شود، گل ها شکفته و چشمه ها پرآب می گردند و هوایی معتدل و روح نواز بر منطقه حاکم است. پاییز مهدی شهر نیز با رنگ های جادویی و درختان هزار رنگ، منظره ای بی بدیل و فراموش نشدنی را به نمایش می گذارد و هوایی خنک و دلنشین دارد که برای پیاده روی در طبیعت بسیار مناسب است. البته تابستان ها نیز برای فرار از گرما و زمستان ها برای علاقه مندان به ورزش های زمستانی و تجربه یک منطقه برفی، جذابیت های خاص خود را دارد.

پوشش گیاهی و حیات وحش منحصر به فرد

تنوع آب و هوایی و جغرافیایی مهدی شهر، منجر به شکل گیری پوشش گیاهی غنی و حیات وحش متنوعی در این منطقه شده است. از مهم ترین گونه های گیاهی که در مهدی شهر و مناطق اطراف آن مشاهده می شوند، می توان به درختان ارس (سرو کوهی)، زرشک، گون، تاغ، کنار و… اشاره کرد. در مناطق کوهستانی و ارتفاعات بالاتر، جنگل های ارس و سرو کوهی مناظر دلپذیری را خلق کرده اند و در دشت ها و مراتع، انواع گیاهان مرتعی و دارویی به چشم می خورند.

این منطقه همچنین زیستگاه امنی برای گونه های مختلف جانوری و پرندگان است. بزکوهی، آهو، پلنگ، یوزپلنگ، خرس، گراز، کفتار، گرگ، شغال، خرگوش از جمله پستانداران مهم این منطقه هستند. پرندگانی مانند کبک، عقاب، شاهین، بادخور، قمری، تیهو، فاخته، بلبل و قرقاول نیز در آسمان و طبیعت مهدی شهر پرواز می کنند و به زیبایی های طبیعی آن می افزایند. این تنوع زیستی، مهدی شهر را به مقصدی جذاب برای اکوتوریسم و علاقه مندان به طبیعت گردی و حیات وحش تبدیل کرده است.

نبض فرهنگ مهدی شهر: عشایر سنگسری و میراث ماندگار

مهدی شهر نه تنها از نظر طبیعت و تاریخ غنی است، بلکه قلب تپنده فرهنگ عشایری ایل سنگسری نیز محسوب می شود. این ایل با آداب و رسوم منحصربه فرد، سبک زندگی سنتی و زبان کهن خود، بخش مهمی از هویت و جذابیت این منطقه را تشکیل می دهد.

ایل سنگسری: نماد کوچ روی و دامپروری اصیل

ایل سنگسری، خاستگاه و مرکز عشایر ایل سنگسری است که به داشتن طولانی ترین مسیر کوچ جهان شهرت دارند. مسیر کوچ این عشایر بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر طول دارد و از استان های تهران، مازندران و گلستان آغاز شده و تا خراسان، قم، مرکزی و اصفهان ادامه می یابد. این کوچ گسترده، نشان از تبحر و سازگاری این مردم با شرایط طبیعی مختلف و توانمندی آنها در دامپروری است.

دامداری، ستون فقرات زندگی و اقتصاد عشایر سنگسری است. آن ها به پرورش گوسفندانی با نژاد منحصر به فرد سنگسری شهرت دارند که از لحاظ پرواری بی نظیرند. گوشت این گوسفندان، با کیفیت بسیار بالا، تقریباً ۶۰ درصد وزن گوسفند پیش از ذبح شدن را تشکیل می دهد. این تخصص در دامپروری، نه تنها نیازهای خود عشایر را برطرف می کند، بلکه محصولات لبنی و گوشتی آنها نیز شهرت فراوانی در سراسر ایران دارد.

ایل سنگسری با طولانی ترین مسیر کوچ جهان به طول بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر، نمادی از استقامت و سازگاری عشایر ایرانی است که گواه تاریخی بر توانمندی این مردمان در دامپروری و زندگی در هماهنگی با طبیعت است.

زبان سنگسری: گنجینه ای از پهلوی باستان

یکی از شاخص ترین ویژگی های فرهنگی عشایر سنگسری، زبان آنهاست. زبان سنگسری، عضوی از شاخه شمال غربی زبان های ایرانی است و ریشه های عمیقی در زبان پهلوی باستان دارد. این زبان با زبان های سمنانی، سرخه ای و لاسگردی نزدیکی خاصی دارد و دارای ویژگی های دستوری و واژگانی منحصربه فردی است که آن را از دیگر گویش ها متمایز می کند.

زبان سنگسری به دلیل داشتن دو واکه اختصاصی به نام های شوا (که در زبان کردی نیز دیده می شود) و واکه افراشته گرد ؤ (که در دیگر زبان های ایرانی کمتر یافت می شود)، مورد توجه زبان شناسان بسیاری قرار گرفته است. کتاب واژه نامه سنگسری که با همکاری پروفسور ویندفوهر و پروفسور چراغعلی اعظمی سنگسری نوشته شده، گنجینه ای ارزشمند از این زبان کهن است که بسیاری از افعال و کلمات سنگسری را ثبت کرده است. مردم مهدی شهر با وجود تسلط کامل به زبان فارسی، در بین خود ترجیح می دهند با زبان سنگسری صحبت کنند و این زبان را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از هویت خود حفظ کرده اند.

لباس محلی و معماری گوت: نشانه های هویت

فرهنگ عشایری سنگسری در جلوه های بصری نیز خود را نشان می دهد. لباس های محلی زنان سنگسری، به ویژه ساخته مکنه که روسری ابریشمین خوش رنگ و نگاری است، با ظرافت خاصی بافته و بسته می شود و از دیرباز نمادی از هنر و زیبایی این دیار بوده است.

سیاه چادرهای عشایر سنگسری که به گوت معروف است، دارای ساختاری منحصربه فرد و کاربردی است. تقسیمات داخلی گوت، همانند معماری ایرانی، شامل فضاهایی برای میهمانان، خانواده و آشپزخانه است که با دیوارهای نقش دار از یکدیگر تفکیک می شوند. کف این چادرها با پلاس های سنگسری مفروش می شود و انواع دست بافته ها و آویزه های رنگارنگ، فضای داخلی آن را زینت می بخشند. این معماری بومی و سنتی، نه تنها سرپناهی برای عشایر است، بلکه نمادی از سبک زندگی، هنر و فرهنگ غنی آنهاست.

جاذبه های گردشگری مهدی شهر: بهشتی پنهان در دامنه البرز

مهدی شهر با موقعیت کوهستانی خود در دامنه البرز، مجموعه ای از جاذبه های طبیعی و تاریخی را در خود جای داده است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می کند. این جاذبه ها، از غارهای سنگی اسرارآمیز تا قلعه های باستانی و مناطق ییلاقی سرسبز، هر سلیقه ای را راضی می کند.

جاذبه های طبیعی مهدی شهر: آغوش طبیعت بکر

طبیعت مهدی شهر، با تنوع بی نظیر خود، یکی از اصلی ترین دلایل سفر به این منطقه است:

• غار دربند: این غار شگفت انگیز که در منطقه دربند مهدی شهر قرار دارد، با دالان ها و تالارهای متعدد و استالاکتیت ها و استالاگمیت های دیدنی، مقصدی جذاب برای غارنوردان و علاقه مندان به پدیده های طبیعی است. مسیر دسترسی به آن نیز با مناظر زیبای کوهستانی همراه است.
• پارک آبشار مهدی شهر: این پارک تفریحی که در پایین میدان شهدا قرار دارد، با مساحتی بیش از ۶ هکتار، فضایی دلنشین برای خانواده ها و اوقات فراغت است. آبشار مصنوعی و فضای سبز، محیطی آرامش بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می کند.
• چشمه گل رودبار: در جنوب غربی مهدی شهر، چشمه گل رودبار یکی از منابع مهم آبی منطقه است که با طبیعت اطراف خود، مکانی زیبا برای گشت و گذار محسوب می شود. آب زلال این چشمه، حیات را به زمین های کشاورزی اطراف می بخشد.
• مناطق ییلاقی و خوش آب و هوا:
  • روستای ملاده: این روستای ییلاقی در ۶۰ کیلومتری شمال مهدی شهر، با آب و هوای دلپذیر خود در بهار و تابستان شهرت دارد. خانه ابراهیم خان و عمارت کلاه فرنگی که شامل دو بنای بزرگ و زیبا در یک باغ هستند، از جاذبه های تاریخی و معماری برجسته این روستا محسوب می شوند. گچ بری ها و نقاشی های دیواری این عمارت ها، جلوه ای بی نظیر به آنها بخشیده اند.
  • منطقه پرور: این منطقه نمونه گردشگری در ۴۶ کیلومتری شمال مهدی شهر، با جنگل های زیبای اورس (سرو کوهی)، مراتع سرسبز و تنوع بی نظیر حیات وحش، بهشتی برای طبیعت دوستان است.
  • منطقه رودبارک: در شمال مهدی شهر، رودبارک با پوشش گیاهی جنگلی و هم جواری با منطقه حفاظت شده پرور، زیستگاه گونه های جانوری متفاوتی چون کل، خرس قهوه ای و بز است.
  • منطقه سرسبز دربند: این منطقه با آب و هوای مطبوع، چشم اندازهای زیبا و چشمه سارهای روان، مکانی عالی برای گردشگری است. غار دربند، دیوار صخره نوردی سنگسرسل و باغ های گردو، آلو و سیب، از دیگر جاذبه های این منطقه محسوب می شوند.

جاذبه های تاریخی مهدی شهر: روایتگر ازمنه دور

تاریخ پرفراز و نشیب مهدی شهر، در آثار باستانی و قلعه های آن جلوه گر است:

• قلعه شیخ چشمه سر: این قلعه تاریخی بر فراز کوهی بلند در دره ای به نام شیخ چشمه، در سه کیلومتری مهدی شهر قرار دارد. این قلعه در قرون ۶ و ۷ هجری پناهگاهی مهم برای اسماعیلیان بوده است و معماری دفاعی آن، نشان از اهمیت استراتژیک این مکان دارد.
• کافر قلعه (قلعه گبرها): در جنوب شهر مهدی شهر، بقایای این قلعه کهن بر روی قله کوه دیده می شود. کافر قلعه که مربوط به ایرانیان پیش از اسلام است، پناهگاهی برای فرقه باطنیان (اسماعیلیان ایران) نیز بوده و داستان های زیادی از مقاومت های تاریخی را در دل خود نهفته دارد.
• محوطه باستانی خرند: این محوطه تاریخی در روستای خرند مهدی شهر، اهمیت باستان شناسی فراوانی دارد. شواهد نشان می دهد که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد، این منطقه محل استقرار اقوام مختلفی بوده و کاوش های باستان شناسی می تواند زوایای پنهان بیشتری از تاریخ آن را آشکار سازد.
• بافت قدیمی شهر و محله ها: پیاده روی در بافت قدیمی مهدی شهر، فرصتی برای لمس تاریخ و معماری سنتی است. خانه های قدیمی با کوچه پس کوچه های باریک، هر کدام داستانی از زندگی گذشته را روایت می کنند.

جاذبه های مذهبی مهدی شهر: معنویت در دل کوهستان

جنبه های مذهبی نیز در مهدی شهر جایگاه خاصی دارند:

• امامزاده قاسم (ع): در شمال مهدی شهر، این مکان زیارتی که ظاهراً متعلق به فرزند امام هفتم (ع) است، با ایوانی رو به مغرب و گنبدی با ساقه ده ضلعی از آجر، فضایی معنوی برای زائران فراهم می کند.
• حسینیه المهدی: یکی از مراکز مهم مذهبی شهر است که برای برگزاری مراسم و مناسبت های دینی مورد استفاده قرار می گیرد و نقش مهمی در حیات اجتماعی و مذهبی مردم دارد.

سوغات مهدی شهر: طعم اصیل لبنیات سنگسری و هنر دست محلی

سفر به مهدی شهر بدون چشیدن طعم بی نظیر سوغات محلی و خرید صنایع دستی اصیل آن، کامل نخواهد بود. این محصولات، بازتابی از هنر، فرهنگ و زندگی عشایری این دیار هستند و هر یک داستانی برای گفتن دارند.

لبنیات سنگسری: میراثی از دامپروری عشایر

عشایر سنگسری به تبحر خاص خود در تولید محصولات لبنی شهرت دارند. این عشایر با استفاده از شیر گوسفند و بز، بیش از ۳۲ نوع محصول لبنی منحصر به فرد تولید می کنند که برخی از آنها تنها در این منطقه یافت می شوند. کیفیت بالای این محصولات، ناشی از استفاده از شیر تازه و طبیعی دام هایی است که در مراتع سرسبز البرز چرا می کنند.

از جمله شاخص ترین محصولات لبنی سنگسری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آروشه: یک غذای کامل و مقوی که سرشار از کلسیم و منیزیم است. آروشه به دلیل ارزش غذایی بالا و طعم خاص خود، شهرت فراوانی دارد.
• وارغون: روغن سبز رنگ و خوش طعمی که از شیر تهیه می شود و کاربردهای زیادی در آشپزی محلی دارد.
• چیکو: نوعی شکلات محلی که از لبنیات تهیه می شود و طعمی شیرین و دلپذیر دارد.
• لور: پنیری سنتی و خوش مزه که به روش خاصی تهیه می شود.
• خورش: نوعی ماست چکیده و سفت که معمولاً با نان خورده می شود.
• کشک: کشک محلی سنگسری با طعم و عطر بی نظیر، از دیگر فرآورده های شیری است.
• پنیر و ماست چکیده: این محصولات نیز با کیفیت بالا و طعم اصیل، جزو سوغات محبوب مهدی شهر هستند.
• همچنین، محصولاتی نظیر دوغ، کره، توک، درنه، سزمه، دوونه و سه جو نیز از دیگر فرآورده های لبنی این عشایر سخت کوش به شمار می روند.

صنایع دستی مهدی شهر: هنر دست زنان و مردان این دیار

علاوه بر لبنیات، صنایع دستی مهدی شهر نیز بازتابی از فرهنگ و هنر دیرینه مردم این منطقه است. زنان و مردان سنگسری با دستان هنرمند خود، آثاری زیبا و کاربردی خلق می کنند:

• قالی بافی (قالی خودرنگ): قالی های دستباف سنگسری، به ویژه قالی های خودرنگ که در آن از رنگ طبیعی پشم (سفید، سیاه، خاکستری، قهوه ای و میشی) استفاده می شود، شهرت فراوانی دارند. اندازه این قالی ها معمولاً بزرگ نیست و هر یک با نقش و نگارهای سنتی، داستانی از طبیعت و زندگی عشایری را روایت می کنند.
• جاجیم و پلاس: بافت جاجیم و پلاس با طرح ها و رنگ های متنوع، از دیگر هنرهای دستی رایج در مهدی شهر است که برای مفروش کردن خانه ها و سیاه چادرها (گوت) به کار می رود.
• نمد مالی: نمد مالی، هنری کهن است که با استفاده از پشم گوسفند، محصولاتی چون نمد و کلاه نمدی تولید می کند.
• بافت پارچه های ظریف: بافت پارچه هایی مانند چادر، برک، شال و مقنعه نیز از دیگر هنرهای دستی مردم مهدی شهر است.
• ترمه سنگسری: ترمه، یکی از صنایع دستی بافته شده توسط زنان سنگسری است که در رنگ های مختلف و برای تهیه لباس هایی مانند روسری، کت و شلوار و… مورد استفاده قرار می گیرد و با ظرافت و زیبایی خاص خود، چشم نواز است.

با خرید این سوغات، نه تنها یادگاری ارزشمند از سفر به مهدی شهر به همراه خواهید داشت، بلکه به حفظ و پویایی فرهنگ و اقتصاد محلی این دیار نیز کمک می کنید.

اقتصاد مهدی شهر: از دامپروری سنتی تا صنعت مدرن

اقتصاد مهدی شهر، ترکیبی از سنت و مدرنیته است. از یک سو، ریشه های عمیق در دامپروری و کشاورزی، به ویژه در میان عشایر سنگسری، و از سوی دیگر، رشد و توسعه صنعت در دهه های اخیر، این شهر را به یک مرکز اقتصادی پویا در استان سمنان تبدیل کرده است.

نقش صنعت در رشد مهدی شهر

پایه گذاری صنعت در شهرستان مهدی شهر به دهه ۱۳۵۰ شمسی بازمی گردد. در این دوره، هژبر یزدانی، سرمایه دار فقید سنگسری، طرح ایجاد ۱۳ کارخانه بزرگ را در جنوب غربی مهدی شهر آغاز کرد. پیش از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، سه کارخانه مهم ریسندگی پاکریس، کفش اطمینان و PVC به بهره برداری رسیدند که باعث شد سنگسر آن روز به شهری مهاجرپذیر تبدیل شود.

پس از وقفه ای طولانی، روند رشد صنعتی مهدی شهر دوباره سیر صعودی یافت. امروزه، عمده صنعت مهدی شهر مربوط به حوزه های زیر است:

• قطعه سازی خودرو
• صنعتی سازی ساختمان
• صنایع UPVC
• تولید کاشی، سیمان و گچ
• صنایع تولید کفش

از جمله بزرگترین واحدهای صنعتی فعال در مهدی شهر می توان به کارخانه تولید ملات خشک (نخستین کارخانه سیستماتیک ملات خشک در کشور و خاورمیانه با ظرفیت تولید ۱۰۰ هزار تن در سال)، کارخانجات گروه صنعتی روستا (وابسته به شرکت سایپا)، کارخانجات قطعه سازی غرب استیل، کارخانجات کفش نوید بهمن و کارخانه کاشی سمنان اشاره کرد.

در حال حاضر، مهدی شهر دارای سه شهرک صنعتی است که در جنوب و جنوب غربی شهر استقرار یافته اند. این شهرک ها زمینه اشتغال بیش از ۸۰۰۰ نفر نیروی کار را فراهم کرده اند و سهم قابل توجهی در صادرات استان سمنان به خارج از کشور دارند. به عنوان مثال، در سال ۱۳۸۷، صنعت مهدی شهر ۲۳ درصد از سهم صادرات استان سمنان را به خود اختصاص داده بود.

مهدی شهر، قطب آینده دامپروری ایران

علاوه بر صنعت، دامپروری نیز همواره نقش حیاتی در اقتصاد مهدی شهر داشته است. نژاد منحصر به فرد گوسفند سنگسری و تبحر عشایر در تولید محصولات لبنی، این منطقه را به یکی از مهمترین قطب های دامپروری کشور تبدیل کرده است. در آبان ماه ۱۴۰۰، با سفر هیئت دولت و رئیس جمهور وقت به استان سمنان و مهدی شهر، مصوب شد که این شهرستان در آینده نزدیک به قطب دامپروری کشور تبدیل شود. این مصوبه، چشم اندازهای روشنی را برای توسعه بیشتر صنعت دامپروری و فرآورده های مرتبط در منطقه ایجاد کرده و می تواند نقش مهدی شهر را در تولید ملی و تامین امنیت غذایی کشور پررنگ تر سازد.

امکانات رفاهی و اقامتی در مهدی شهر: تجربه ای آسوده در سفر

برای مسافرانی که قصد بازدید از مهدی شهر را دارند، امکانات رفاهی و اقامتی متنوعی در نظر گرفته شده است تا سفری راحت و دلنشین را تجربه کنند. این امکانات شامل هتل ها، مهمانسراها، اقامتگاه های بوم گردی و مراکز خرید می شود.

در مهدی شهر، گزینه هایی برای اقامت وجود دارد که از هتل ها و مهمانسراهای با خدمات استاندارد تا اقامتگاه های بوم گردی محلی را شامل می شود. اقامتگاه های بوم گردی، فرصتی عالی برای تجربه زندگی سنتی و آشنایی نزدیک با فرهنگ و آداب و رسوم عشایر سنگسری را فراهم می کنند. این اقامتگاه ها معمولاً در محیط هایی آرام و با معماری سنتی طراحی شده اند و غذاهای محلی نیز در آن ها سرو می شود که می تواند تجربه ای به یادماندنی برای گردشگران باشد.

همچنین، رستوران های متعددی در مهدی شهر وجود دارند که انواع غذاهای ایرانی و محلی را با کیفیت بالا ارائه می دهند. امتحان کردن غذاهای سنتی سنگسری و به ویژه لبنیات بی نظیر این منطقه در این رستوران ها، از دیگر جذابیت های سفر است. مراکز خرید محلی نیز فرصتی برای تهیه سوغات و صنایع دستی اصیل مهدی شهر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهند.

از نظر امکانات آموزشی نیز، مهدی شهر دارای چندین مرکز دانشگاهی است که به رشد علمی و فرهنگی منطقه کمک می کنند. قدمت دانشگاه در این شهر به سال ۱۳۶۷ بازمی گردد که دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی در منطقه دربند احداث شد. امروزه، دانشگاه های آزاد اسلامی، پیام نور و علمی کاربردی در مهدی شهر فعال هستند و پذیرای بیش از ۳۰۰۰ دانشجو می باشند که نشان از اهمیت این شهر به عنوان یک مرکز آموزشی نیز دارد.

این شهر همچنین دارای زیرساخت های رفاهی دیگری مانند مراکز درمانی، بانک ها و فروشگاه های متنوع است که نیازهای روزمره ساکنان و گردشگران را برطرف می سازند. با توجه به این امکانات، مهدی شهر می تواند مقصدی مناسب برای سفرهای کوتاه یا بلندمدت باشد.

نتیجه گیری: مهدی شهر، گنجینه ای در دل البرز

مهدی شهر (سنگسر سابق)، با تلفیقی بی نظیر از طبیعت بکر کوهستانی، تاریخ کهن، فرهنگ غنی عشایر سنگسری و اقتصادی پویا، خود را به عنوان یکی از مقاصد برجسته گردشگری در استان سمنان مطرح کرده است. این شهر، نه تنها به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و آب و هوای دلپذیرش مورد توجه قرار می گیرد، بلکه زبان باستانی سنگسری، آداب و رسوم ایل عشایری، صنایع دستی ظریف و لبنیات منحصربه فردش، همگی از این دیار گنجینه ای ارزشمند ساخته اند.

از جاذبه های طبیعی چون غار دربند و مناطق ییلاقی ملاده و پرور، تا بناهای تاریخی نظیر قلعه شیخ چشمه سر و کافر قلعه، هر گوشه از مهدی شهر داستانی برای روایت دارد. اقتصاد این شهر نیز با تکیه بر دامپروری و صنایع مدرن، به سمت توسعه و پیشرفت گام برمی دارد و آینده ای روشن را نوید می دهد.

سفر به مهدی شهر فرصتی است برای آشنایی با گوشه ای کمتر شناخته شده اما بسیار دیدنی از ایران؛ جایی که طبیعت و فرهنگ دست در دست هم داده اند تا تجربه ای فراموش نشدنی را برای هر بازدیدکننده ای رقم بزنند. دعوت می کنیم تا خودتان را به این سفر بی نظیر میهمان کنید و از نزدیک شاهد شکوه و زیبایی های این نگین کوهستانی البرز باشید.