دستورات شرطی در پایتون نوجوان

پایتون یکی از زبان های برنامه نویسی محبوب و انعطاف پذیر به دلیل سادگی و قدرت بالایش انتخاب اول بسیاری از برنامه نویسان مبتدی و حرفه ای است. در این آموزش پایتون نوجوان قصد داریم دستورات شرطی را با بیانی ساده و جذاب بررسی کنیم و با استفاده از مثال های کاربردی آن ها را به خوبی درک کنیم.

چرا شرطی ها در پایتون مهم اند؟

تصور کنید می خواهید برنامه ای بنویسید که به کاربر بگوید آیا امروز برای بیرون رفتن هوا مناسب است یا نه. اینجا جایی است که شرطی ها به کمک شما می آیند. شرطی ها به برنامه ها هوش می دهند و آن ها را قادر می سازند تا تصمیم بگیرند.

اختار کلی شرطی ها

در پایتون شرطی ها با استفاده از کلمه کلیدی if نوشته می شوند. ساختار اصلی آن به شکل زیر است :

python

Copy code

if شرط :

 # دستورات در صورت درست بودن شرط

elif شرط دیگر :

 # دستورات در صورت درست بودن شرط دوم

else :

 # دستورات در صورت غلط بودن همه شرایط

این ساختار انعطاف پذیر است و می توانید چندین شرط و حالت مختلف را بررسی کنید.

مثال ساده : تصمیم گیری

برنامه ای بنویسیم که بررسی کند آیا یک عدد مثبت منفی یا صفر است :

python

Copy code

number = int(input(“یک عدد وارد کنید : “))

 

if number > ۰ :

 print(“عدد مثبت است.”)

elif number < ۰ :

 print(“عدد منفی است.”)

else :

 print(“عدد صفر است.”)

استفاده از عملگرهای منطقی در شرطی ها

گاهی اوقات نیاز دارید چند شرط را با هم ترکیب کنید. پایتون از عملگرهای منطقی and or و not برای این کار استفاده می کند.

• and : وقتی استفاده می شود که بخواهید همه شرایط درست باشند.
• or : وقتی حداقل یکی از شرایط باید درست باشد.
• not : وقتی می خواهید شرط را برعکس کنید.

مثال :

python

Copy code

age = int(input(“سن خود را وارد کنید : “))

has_permission = input(“آیا اجازه دارید؟ (بله/خیر) : “) == “بله”

 

if age >= ۱۸ and has_permission :

 print(“شما مجاز به ورود هستید.”)

else :

 print(“اجازه ورود ندارید.”)

شرط های تو در تو

گاهی اوقات ممکن است نیاز داشته باشید که یک شرط را درون شرط دیگری بررسی کنید. به این نوع شرایط شرط های تو در تو گفته می شود :

python

Copy code

score = int(input(“امتیاز خود را وارد کنید : “))

 

if score >= ۵۰ :

 if score >= ۹۰ :

 print(“عالی!”)

 else :

 print(“خوب!”)

else :

 print(“نیاز به تلاش بیشتر دارید.”)

جدول مقایسه عملگرها

در زیر عملگرهای مقایسه در پایتون آورده شده است :

عملگر	توضیح	مثال
==	برابر بودن	x == y
!=	نابرابر بودن	x != y
<	کمتر بودن	x < y
<=	کمتر یا برابر بودن	x <= y
>	بیشتر بودن	x > y
>=	بیشتر یا برابر بودن	x >= y

تمرین های شرطی جذاب برای شما

برای یادگیری بهتر این تمرین ها را انجام دهید :

1. برنامه ای بنویسید که بررسی کند آیا یک سال کبیسه است یا خیر.
2. برنامه ای طراحی کنید که عددی را از کاربر بگیرد و بگوید آیا آن عدد زوج است یا فرد.
3. برنامه ای بنویسید که نمره یک دانش آموز را دریافت کرده و رتبه او را بر اساس جدول زیر مشخص کند :
• بالاتر از ۹۰ : عالی
• بین ۷۰ و ۹۰ : خوب
• کمتر از ۷۰ : نیاز به تلاش بیشتر

نکات پیشرفته

• کوتاه نویسی شرطی ها : می توانید از شرط ها به صورت یک خطی استفاده کنید :

python

Copy code

message = “مجاز” if age >= ۱۸ else “غیرمجاز”

print(message)

• سازماندهی شرطی های پیچیده : از توابع برای خوانایی بیشتر استفاده کنید.

نتیجه گیری

دستورات شرطی یکی از اصلی ترین ابزارها برای نوشتن برنامه هایی هستند که قابلیت تصمیم گیری داشته باشند. با تمرین و تکرار می توانید از آن ها در پروژه های کوچک و بزرگ خود به خوبی استفاده کنید.

پرسش و پاسخ

۱. آیا می توان چندین شرط را با هم ترکیب کرد؟
بله با استفاده از عملگرهای منطقی می توانید چندین شرط را ترکیب کنید.

۲. شرط های تو در تو چه زمانی مفید هستند؟
وقتی نیاز به بررسی چندین لایه از شرایط دارید از شرط های تو در تو استفاده کنید.

۳. چگونه می توان شرط ها را ساده تر کرد؟
با استفاده از شرط های یک خطی یا تقسیم کد به توابع می توانید کدهای خود را ساده تر و خواناتر کنید.