عواقب انگ‌زنی اختلالات روانی بر کودکان

گوهریسنا انزانی در گفت‌وگو با چراغونی، با بیان اینکه برچسب‌زنی اختلالات روانشناختی والدین به صورت ناآگاهانه بر کودکان، بیشترین موضوعی است که این روزها با آن مواجه هستیم که البته این مسئله، معمولا با ورود کودک به شروع سن مدرسه رخ می‌دهد، اظهار کرد: برچسب‌زنی اختلالات روانشناختی به این معناست که معمولا والدین یک اختلال را به کودک خود نسبت می‌دهند و از آنجایی که در این دوران تفکر شناختیِ کودکان شکل نگرفته، این انگ‌زنی اثرات مخربی به همراه دارد و می‌تواند تا دوره سالمندی، فرد را درگیر کند.

وی ادامه داد: به کرات مشاهده می‌شود که کودکان به دنبال انگ‌زنی والدینشان، خودشان هم مدعی دارا بودن این اختلالات می‌شوند، درحالیکه ارزیابی و سنجش‌ها نشان می‌دهد کودک هیچ اختلالی ندارد اما از آنجایی که صحبت‌ها و اظهارات والدین برای کودکان ارجح است، با برچسب زدن مسائل روانشناختی از سوی پدر یا مادر بر کودک، کودک این برچسب‌ها را باور کرده و رفتارهایش را درست یا غلط، منطبق با آن‌ها شکل می‌دهد و می‌آموزد که خودش هم این ویژگی‌ها را در خود بپروراند و حتی در جمع آن را به خود نسبت دهد.

این متخصص روانشناسی کودک و نوجوان معتقد است که نسبت دادن هر ویژگی رفتاری از قبیل اینکه «تو خیلی شیطونی»، «تو درونگرایی»، «تو برونگرایی»، «بچه من دچار بیش فعالی است»، «کودک من افسردگی و اضطراب دارد» یا…، می‌تواند بر کودکان اثر منفی بگذارد و اعتماد به نفس آنها را کاهش دهد.

انزانی تاکید کرد: زمانی که کودکان، برچسبی را از سوی اطرافیان دریافت کنند، آن را باور کرده و برای جلب توجه والدین و اطرافیان‌شان به دنبال انجام همان رفتار می‌روند این درحالیست که متاسفانه گاهی برچسب‌ها تا سال‌های بعد اثرگذار و گاهی جبران‌ناپذیر است.

او این را هم گفت که حتی برچسب‌های مثبت مانند اینکه «فرزند من بسیار باهوش یا توانمند است» هم می‌تواند مخرب باشد، زیرا کودک فکر می‌کند بسیار باهوش است و دیگر مطالعه نمی‌کند و برای یادگیری تلاشی ندارد.

وی در ادامه، درباره علت افزایش برچسب‌زنی روانی والدین بر کودکان تصریح کرد: با گسترش فضای مجازی، والدین به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و… دسترسی بیشتری پیدا کرده‌اند، از همین رو ممکن است والدین با دیدن یک یا دو ویژگی از علائم یک اختلال، آن را به فرزندشان نسبت دهند و منطبق با این موضوع، میزان برچسب‌ها و انگ‌های اختلالات روانی بر کودکان از سوی والدین شدت گرفته است.

در همین راستا انزانی تاکید کرد که صرف شرکت در کلاس‌های روانشناسی و مطالعه درخصوص مسائل آموزشی حوزه روانشناسی دلیل بر این نیست که افراد می‌توانند به راحتی آن را به اطرافیان خود نسبت دهند.

این متخصص حوزه روانشناسی کودک و نوجوان با بیان اینکه همه کودکان با وجود دارا بودن ویژگی‌ها و توانمندی‌های مثبت، محدودیت‌هایی هم دارند، به والدین توصیه کرد که در صورت مشاهده هر ویژگی‌ رفتاری در ابتدا باید به مشاور و متخصص روانشناسی کودک مراجعه کنند تا متخصص با بررسی رفتار کودک بهترین تشخیص را بدهد.

پایان خبر چراغونی