حاجی فیروزها چهارراه نشین شدند/ بازی با نمادهای باستانی – خبرگزاری چراغونی | اخبار ایران و جهان

خبرگزاری چراغونی؛ گروه استان ها: حاجی فیروز یک چهره فرهنگی و افسانه ای در نزد ایرانیان به شمار می رود که مژده شادی و نشاط می دهند و ایرانیان در گذر زمان خاطرات خوشی از آنان به یادگار دارند.

این نمادهای ایران باستان را با لباس های رنگین و قرمز و چهره سیاه می شناسیم که با خواندن اشعار مفرح و ضرب تنبک شادی و نشاط را به خیابان ها و خانه ها می آورد.

حاجی فیروز همتای بابانویل در فرهنگ غرب است که هر یک پیام آور شادی و نشاط هستند اما امروز حال و روز هر دوی آنها خوش نیست. در آستانه سال نو شاهد حضور افرادی باد لباس های قرمز و تنبکی در دست هستیم که ادای حاجی فیروز را در می آورند و از نام و نشان این اسطوره ایرانی نشانی ندارند جز اشعار ناموزون که با ترانه های غیرمجاز تلفیق شده است و حرکات ناموزنی که بیشتر شبیه رقص هست، آن هم در ملاعام و در خیابان ها و تعریف خود را از این نماد بهارانه دارند.

پشت هر چراغ قرمزی در شهرهای مازندران چند نفر با لباس قرمز و صورت سیاه سبز می شوند که در دستشان دایره زنگی است و ضبط صوت یا گوشی موبایلی که ترانه های غیرمجاز از آن پخش می کنند و همراه با آن می خوانند و بدنشان را به حرکت در می آورند.

کافی است چراغ قرمز شود، لابه لای خودروها، رقص کنان حرکت و تقاضای عیدی می کنند و برخی ها هم به آنان کمک می کنند، از اسکناس های 5 تا 10 هزار تومانی.

چند روزی بازارشان سکه شده است، گدایانی که لباس حاجی فیروز پوشیده و با تنش پوش بهارینه به خیابان ها آمده اند و به مظاهر بد فرهنگی تبدیل شده اند و بر روی شیشه اتومبیل ها تلنگر می زنند و عیدی می خواهند و از اشعار نغز حاجی فیروز فقط «سامبلی بلیکم» را به بدترین لحن و گویش و گاه غلط تکرار می کنند.

دلت می خواهد زودتر چراغ سبز شود و از این مظاهر غیرفرهنگی که اسطوره ایرانی را با تکدی گری آمیخته اند و به سخره گرفته اند، فاصله بگیرید و دورتر شوید اما در چهار راه و راهبندان دیگر هم باز اوضاع از همین قرار است.

یک کارشناس هنرهای نمایشی در مازندران با بیان اینکه حاجی فیروز از دسته جات نوروزخوانی است که پیام و مژده بهار و شادی می دهد، افزود: این گونه نبوده که دست دراز و گدایی کند بلکه مردم برای تشکر و ایجاد حال خوشی که با شنیدن اشعار نغز به آنها دست می داد، هدیه ای به وی می دادند.

این گونه نبوده که دست دراز و گدایی کند بلکه مردم برای تشکر و ایجاد حال خوشی که با شنیدن اشعار نغز به آنان دست می داد، هدیه ای به وی می دادند محمد حسینی در گفت و گو با خبرنگار چراغونی با بیان اینکه در گذشته هنرمندان صاحب نام و برجسته اقدام به اجرای فیروزخوانی می کردند، گفت: امروز این تن پوش اسطوره ای بر تن هر فردی از جمله افراد بیکار و کسانی که تخصص هنری ندارند و بیشتر قصدشان درآمدزایی کاذب است، دیده می شود.

وی با اظهار اینکه آیین های نمایشی در گذر زمان دستخوش تغییر شده و متاسفانه دستمایه برخی سودجویان نیز قرار گرفته است، افزود: متاسفانه عده ای از این افراد این نمادهای ایرانی را دستمایه تکدی گری و گدایی قرار داده اند و این اسطوره از اصل خود دور مانده است.

وی از نهادهایی نظیر شهرداری و یا فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار فعال کردن دسته های نوروزی و نوروزخوانان شد و گفت: باید جلوی کارهای غیرفرهنگی و تکدی گری در لباس نمادهای ایرانی گرفته شود.

فلسفه حاجی فیروز با آنچه که امروز می بینیم بسیار متفاوت است و اینکه چرا سیاه است خود حکایت و پیشینه تاریخی دارد. حاجی فیروز به معنای تمام شدن سیاهی و ناپاکی است و مژده بهار می دهد و امروز با تکدی گری چهره ای سیاه از وی در ذهن ها نقش بسته است.

برخی ها نیز پول گرفتن، حاجی فیروز را با بابانویل که چهره ای سفید دارد مقایسه می کنند در حالی که این تفکر ناشی از عدم آگاهی و شناخت نسبت به فلسفه حاجی فیروز است.

حاجی فیروز دستخوش تغییر شده است

علی احمدی کارشناس فرهنگ عامه نیز با بیان اینکه برخی ها با لباس حاجی فیروز گدایی می کنند ربطی به شخصیت این نماد ایرانی ندارد، افزود: متاسفانه حاجی فیروز در گذر زمان دستخوش تغییر شده است و سنت شکنی های افراطی کاری ضد فرهنگی به شمار می رود.

وی با تاکید بر اینکه برای حفظ شخصیت و نمادهای فرهنگی باید تلاش کرد افزود آن چه امروز در خیابان ها و معابر به نام حاجی فیروز می بینیم که گدایی می کنند ربطی به این اسطوره تاریخی ندارد و باید در صیانت از این داشته های فرهنگی حساسیت بیشتری به خرج دهیم.

حاجی فیروز که پیش از این شادی می کرد و دایره می زد و آواز می خواند و از مردم عیدی می گرفت، حالا کارش به گدایی کشیده است؟ از حدود یک دهه پیش که شبکه های اجتماعی در ایران آرام آرام رونق پیدا کردند، انتقاد از وضعیت حاجی فیروز هم بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. مهم ترین نقدها خارج شدن این شخصیت فرهنگ ایران از جایگاه و پایگاه تاریخی خود و آلوده شدنش به تکدی گری و چهارراه نشینی بود.

کارشناسان و فرهنگ دوستان بر ضرورت احیای فرهنگ های نوروزی و لزوم آشنایی مردم با پیشینه و فرهنگ نمادهای باستانی و جلوگیری از تحریف آنها تاکید می کنند تا بتوان جلوی چهار راه نشینی شخصیت های برجسته فرهنگی و تاریخی را گرفت.